|
| Khu đô thị Trung Hòa – Nhân Chính sau gần 1 thập niên đi vào sử dụng, đang dần bị phá nát |
Quy hoạch chung Hà Nội đã được nghiên cứu hàng năm với nhiều tổ chức tư vấn kể cả tư vấn nước ngoài, hàng trăm cuộc họp của các Bộ, Ngành, các cuộc họp thẩm định. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng xây dựng lộn xộn, tùy tiện như hiện nay, để rồi các cấp thẩm quyền, người dân và bản thân các đồng chí Lãnh đạo đứng đầu thành phố cũng phải nói rằng tình hình xây dựng quá lộn xộn và không còn quy hoạch?
Thói quen không tuân thủ pháp luật
Qua nghiên cứu, tôi thấy có một số nguyên nhân chính cần được sớm khắc phục.
Vấn đề thứ nhất: Sau khi quy hoạch xây dựng chung Thủ đô được phê duyệt, Thủ tướng đã giao nhiệm vụ cho UBND thành phố Hà Nội khẩn trương lập, phê duyệt quy hoạch phân khu. Mặc dù nhiều năm đã trải qua, nhưng đến nay các quy hoạch phân khu còn chưa được lập và phê duyệt phủ kín trên toàn địa bàn thành phố. Vấn đề ở đây là thiết kế quy hoạch phân khu hiện nay đã không còn phù hợp với quy hoạch chung và thậm chí có trường hợp thiết kế phân khu đang được điều chỉnh để hợp thức với các dự án đã xây dựng trái với quy hoạch.
Ví dụ điển hình nhu khu đô thị Trung Hòa – Nhân Chính sau gần 1 thập niên đi vào sử dụng, hình hài của một khu đô thị hiện đại đang dần bị phá nát khi hàng loạt cao ốc đua nhau mọc lên trong khi hạ tầng, đường sá không được mở rộng thêm. Chỉ tuyến đường chưa đến 1km mà có đến 20 tòa chung cư cao tầng, san sát nhau như dự án Dianmond Flowers, Golden Palace Lê Văn Lương, khu nhà ở Handico…
Mặt khác, theo quy hoạch chung, thành phố Hà Nội có những đô thị vệ tinh tại các huyện ngoại thành. Đất đai các huyện là đất đai phát triển đô thị theo kế hoạch sử dụng đất và theo kế hoạch phát triển đô thị của thành phố đã được pháp luật quy định. Thế nhưng, hiện tại các huyện của thành phố lại có hàng trăm quy hoạch xây dựng nông thôn mới được lập và được UBND huyện phê duyệt.
Điều đáng nói là hai loại quy hoạch này lại có nhiều điểm chồng chéo lẫn nhau, chỗ này được phê duyệt là chợ, bản quy hoạch kia được phê duyệt thành nhà ở dẫn đến khiếu kiện gay gắt của người dân.
Vấn đề thứ 2 nằm ở thầm quyền điều chỉnh quy hoạch. Cụ thể, về nguyên tắc pháp luật – Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung, trong quy hoạch chung đã quy định về chi tiêu dân số, mật độ sử dụng các loại đất, chức năng khu đất. Khi được phân cấp phê duyệt quy hoạch phân khu hay quy hoạch chi tiết một khu vực đô thị nào đó mà các chỉ tiêu quy hoạch bị thay đổi thì không thể không xin Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh – điều nay trong lịch sử điều chỉnh quy hoạch Hà Nội chưa bao giờ xảy ra vì thực tế hiện nay quy hoạch chung mà Thủ tướng phê duyệt đã bị biến dạng.
Hàng năm, qua kiểm tra các dự án đầu tư xây dựng, chủ yếu là dự án kinh doanh bất động sản, thì hầu hết dự án được chủ đầu tư điều chỉnh tùy tiện, sai về thẩm quyền và trình tự thủ tục điều chỉnh quy hoạch. Có những dự án đầu tư từ khi khởi công đến khi hoàn thành tại địa bàn thành phố điều chỉnh đến 4, 5 lần, dân số tăng gấp 2 đến 3 lần hoặc cao hơn nữa so với phê duyệt ban đầu, do điều chỉnh tăng tầng cao, tăng mật độ xây dựng giảm đất cây xanh công cộng và đất công trình hạ tầng kỹ thuật.
Do việc điều chỉnh chỉ cần một văn bản đề nghị của Chủ đầu tư, rồi thông qua một văn bản của Văn phòng Ủy ban thông báo ý kiến của một ai đó Lãnh đạo thành phố là đồng ý với đề nghị của Sở KTQH và ủy quyền cho Sở KTQH thành phố phê duyệt tổng mặt bằng. Thế là “một vụ” điều chỉnh đã xong và còn là hợp pháp!
Nhiều năm trước đây và đến bây giờ công tác điều chỉnh quy hoạch đã thành thói quen không tuân thủ pháp luật.
Xử lý vài vụ cụ thể
Luật Xây dựng năm 2003 có một Chương quy định về quy hoạch xây dựng, Luật quy hoạch có cả một chương IV gồm 7 Điều chỉ quy định về việc điều chỉnh quy hoạch. Vấn đề ở đây là trách nhiệm của tổ chức và cá nhân trong việc thực thi pháp luật và cụ thể là những người đã ký hàng trăm văn bản điều chỉnh quy hoạch các năm qua.
Bộ luật Hồng Đức xưa có một quy định ngắn về quản lý xây dựng rằng “các công trình xây dựng nhà ở thì việc mở cửa sổ không được cao hơn kiệu vua”. Chỉ vậy thôi, qua xem lại những công trình cổ hoặc những bức tranh Hà Nội xưa ta thấy việc đó được thực hiện một cách nghiêm ngặt, nếu vi phạm có thể bị xử trảm.
Tại Thông tư liên tịch số 04/2007/TTLT- BXD-BCA ngày 07/7/2007 đã quy định “người nào có trách nhiệm trong việc tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng, điều chỉnh quy hoạch xây dựng nhưng thực hiện không đúng thẩm quyền, hoặc đúng thẩm quyền nhưng không đúng trình tự thủ tục gây thiệt hại tài sản của nhà nước, tổ chức, công dân, gây ảnh hưởng xấy về an ninh trật tự thì bị xử lý theo pháp luật hình sự”.
Để chấn chỉnh tình hình điều chỉnh quy hoạch của thành phố Hà Nội, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cần ra tay một vài vụ điều chỉnh cụ thể. Bởi tất cả những vấn đề nêu ra trong bài viết này là những vấn đề có thật tại Hà Nội.
Chúng ta hãy chờ xem một số vụ việc đang được xem xét sẽ bị xử lý ra sao?
