Lựa chọn nhà đầu tư dự án đầu tư có sử dụng đất: Sửa quy định để tăng cạnh tranh

(BĐT) - Theo quy định hiện hành, nhà đầu tư trúng thầu dự án có sử dụng đất không biết rõ nghĩa vụ tài chính của họ về nộp tiền đền bù, giải phóng mặt bằng và tiền sử dụng đất sau khi ký hợp đồng với phía Nhà nước. Như vậy, việc đấu thầu cạnh tranh giữa các nhà đầu tư sẽ không có ý nghĩa.
Đối với dự án đầu tư có sử dụng đất, pháp luật về đấu thầu chưa quy định cơ chế xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất..., mà căn cứ theo pháp luật về đất đai. Ảnh: Lê Tiên
Đối với dự án đầu tư có sử dụng đất, pháp luật về đấu thầu chưa quy định cơ chế xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất..., mà căn cứ theo pháp luật về đất đai. Ảnh: Lê Tiên

Nhà đầu tư thiếu thông tin để tham gia đấu thầu thực sự

Đối với dự án đầu tư có sử dụng đất, Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư, Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn chưa phân định rõ trường hợp giao đất, cho thuê đất theo một trong ba hình thức: đấu thầu theo Luật Đấu thầu; quyết định chủ trương đầu tư theo Luật Đầu tư; đấu giá quyền sử dụng đất.

Theo quy định pháp luật về đất đai, tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nhà đầu tư phải nộp được xác định tại thời điểm cho thuê đất, giao đất; chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được xác định tại thời điểm có quyết định thu hồi đất. Cơ chế này áp dụng trong trường hợp lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, quyết định chủ trương đầu tư nhưng chưa quy định cụ thể trường hợp đấu thầu dự án có sử dụng đất. Đối với dự án đầu tư có sử dụng đất, pháp luật về đấu thầu hiện hành chưa quy định được cơ chế riêng xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, mà căn cứ theo pháp luật về đất đai.

Vướng mắc nêu trên được Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo Thủ tướng Chính phủ, một số địa phương thực hiện nhiều dự án đầu tư có sử dụng đất phản ánh nhiều trong thời gian qua.

Theo một số địa phương, một trong các nguyên tắc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất là nhà đầu tư đề xuất hiệu quả đầu tư lớn nhất, tuy nhiên hiện nay, hiệu quả đầu tư chưa tính đến giá trị của tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Vì thế, cần xây dựng tiêu chí riêng đảm bảo nguyên tắc trong đấu thầu và quy luật cạnh tranh theo thị trường.

Bên cạnh đó, rất nhiều nhà đầu tư cũng yêu cầu Nhà nước phải xác định được tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại thời điểm đấu thầu nhằm minh bạch về thông tin. Nếu theo quy định hiện hành, nhà đầu tư không xác định được tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp để đưa vào phương án tài chính của dự án, đảm bảo hiệu quả đầu tư. Khi các điều kiện về xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa rõ ràng, nhà đầu tư sẽ không tham gia đầu tư dự án. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), đây là yếu tố đáng tiếc, phần nào ảnh hưởng đến hiệu quả thu hút nguồn vốn đầu tư tư nhân, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài. 

Minh bạch thông tin từ bước đấu thầu

Tuần qua, Bộ KH&ĐT đã báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng về Nghị định thay thế Nghị định 30/2015/NĐ-CP. Theo Bộ KH&ĐT, Nghị định thay thế sẽ xây dựng quy định về xác định hiệu quả đầu tư của dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở cân bằng lợi ích giữa Nhà nước và nhà đầu tư, đồng thời tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật hiện hành.

Để việc đấu thầu thực sự có ý nghĩa, tạo điều kiện cho nhà đầu tư có đầy đủ thông tin quyết định tham gia dự án, Dự thảo Nghị định thay thế quy định Nhà nước phải xác định cụ thể các giá trị tại thời điểm đấu thầu bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (không bao gồm tiền bồi thường về đất); tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Các giá trị tương ứng do nhà đầu tư trúng thầu đề xuất là giá ký kết hợp đồng, không thay đổi trong quá trình thực hiện dự án.

Nhà đầu tư trúng thầu là nhà đầu tư đề xuất đảm bảo quy mô công trình dự kiến đầu tư và đề xuất tổng giá trị để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (không bao gồm bồi thường về đất) cộng với giá trị tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp lớn nhất. Giá trị này nhà đầu tư trúng thầu phải nộp theo yêu cầu tại hợp đồng và không thay đổi.

Việc giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư được áp dụng hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê. Tại thời điểm giao đất, cho thuê đất, không phải xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nhà đầu tư phải nộp. Nhà nước sử dụng phần nhà đầu tư trúng thầu nộp để chủ động thực hiện công tác đề bù, bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư...

Tin cùng chuyên mục