Nhiều chiêu hạn chế hiệu quả đấu thầu qua mạng

(BĐT) - Dù áp dụng hình thức đấu thầu được đánh giá là công khai, hiệu quả, cạnh tranh nhất, nhưng nếu cố tình cài cắm các tiêu chí hạn chế cạnh tranh thì hồ sơ mời thầu (HSMT) vẫn là ma trận giăng bẫy nhà thầu. Đáng chú ý là cách xử lý kiến nghị trong đấu thầu chiếu lệ, thậm chí phớt lờ, không coi trọng quyền lợi của nhà thầu.
Thời gian gần đây, yêu cầu xác nhận của chính quyền địa phương về địa điểm đổ phế thải đang trở thành chiêu phổ biến khiến nhà thầu nản chí. Ảnh: Thanh Thanh
Thời gian gần đây, yêu cầu xác nhận của chính quyền địa phương về địa điểm đổ phế thải đang trở thành chiêu phổ biến khiến nhà thầu nản chí. Ảnh: Thanh Thanh

Coi nhẹ kiến nghị về hồ sơ mời thầu

Tại Gói thầu Mua sắm vật chất, công cụ cho một ban chỉ huy quân sự thuộc huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng, dù HSMT không yêu cầu cung cấp hàng mẫu nhưng trong quá trình làm rõ, bên mời thầu (BMT) đã yêu cầu nhà thầu cung cấp hàng mẫu. Do nhà thầu chỉ làm rõ các nội dung khác mà không cung cấp hàng mẫu nên báo cáo đánh giá của BMT đã loại nhà thầu vì lý do “không bổ sung đầy đủ hồ sơ theo yêu cầu của BMT”. Nhà thầu đã kịch liệt phản đối và cho rằng, BMT đã cố tình loại nhà thầu căn cứ vào một tiêu chí hoàn toàn không có trong HSMT.

Điều đáng nói, ngay khi nhận được yêu cầu cung cấp hàng mẫu, nhà thầu đã phản hồi, viện dẫn các quy định để cho rằng yêu cầu này là không phù hợp. Đồng thời, nhà thầu khẳng định, việc cung cấp hàng mẫu chỉ được thực hiện ở giai đoạn thương thảo, đàm phán hợp đồng. Tuy nhiên, trước những phản hồi này, BMT hoàn toàn im lặng. Câu chuyện diễn biến phức tạp khi nhà thầu liên tục có kiến nghị gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tỉnh Lâm Đồng. Mới đây, Sở KH&ĐT tỉnh Lâm Đồng đã có văn bản gửi huyện Bảo Lâm yêu cầu thanh tra gói thầu này.

Một gói thầu khác cũng do một chủ đầu tư (CĐT) tại Lâm Đồng tổ chức đấu thầu phải hủy thầu do có quá nhiều tiêu chí khác thường trong HSMT. Theo phản ánh của nhà thầu, HSMT đưa ra các tiêu chí quá cao cho một gói thầu cung cấp thiết bị trường học nên nhà thầu đã có văn bản kiến nghị. Tuy nhiên, BMT vẫn bảo lưu quan điểm và tiếp tục đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT). Gói thầu sau đó bắt buộc phải hủy thầu do không có nhà thầu đáp ứng yêu cầu.

Thực tế, nhiều kiến nghị của nhà thầu liên quan tới HSMT tại các gói thầu đấu thầu qua mạng đang bị một số CĐT/BMT coi nhẹ. Đây là căn nguyên dẫn tới tình trạng kiến nghị kéo dài, vượt cấp ở nhiều gói thầu. 

Cài cắm nhiều tiêu chí mang tính địa phương

Tại huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định, Gói thầu Toàn bộ khối lượng xây dựng và thiết bị thuộc Dự án Trường Tiểu học số 1 Cát Khánh (điểm trường Ngãi An), hạng mục nhà lớp học 2 tầng 12 phòng vừa bị nhà thầu phản ánh có những tiêu chí cản trở sự tham dự của nhà thầu. Cụ thể, HSMT yêu cầu HSDT phải ghi rõ địa điểm đổ phế thải kèm xác nhận của chính quyền địa phương nơi đổ thì mới được đánh giá là đạt yêu cầu.

Thời gian gần đây, yêu cầu xác nhận của chính quyền địa phương về địa điểm đổ phế thải đang trở thành chiêu phổ biến khiến nhiều nhà thầu nản chí. Báo Đấu thầu từng có loạt bài phản ánh tình trạng này ở các gói thầu đấu thầu qua mạng lựa chọn đơn vị thu gom rác, xây lắp dân dụng tại Quảng Nam, Quảng Ngãi thời gian qua.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, một số nhà thầu chia sẻ, để xoay xở được văn bản xác nhận của chính quyền địa phương nơi đổ phế thải đối với các nhà thầu không phải “bản địa” là rất khó khăn và mất nhiều chi phí. “Rất hiếm địa phương cấp văn bản xác nhận đổ phế thải thi công xây dựng cho một nhà thầu đến từ tỉnh khác. Đa số các nhà thầu tự động bỏ cuộc sau khi nhận diện được chiêu này trong HSMT, dù đã kiến nghị. Do đó, nhiều BMT dễ dàng loại được nhà thầu với tiêu chí chỉ nên đưa vào thời điểm thương thảo hợp đồng”, một nhà thầu cho biết.

Tin cùng chuyên mục