Để công khai thông tin dự án PPP không phải là hình thức

Tác giả: Nguyệt Minh 24/06/2019 14:00

(BĐT) - Từ việc hợp đồng BOT có điều khoản mật, người dân dù là người trả phí nhưng không có đủ thông tin để giám sát, để biết đồng tiền của mình phải trả như vậy là hợp lý hay không. Thông tin hợp đồng dự án cũng gần như khép kín giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư. Đến nay hợp đồng BOT, BT nói riêng, dự án PPP nói chung đều phải công khai những thông tin chính.

Một trong những yếu tố đảm bảo thành công của dự án PPP là sự công khai, minh bạch về dự án được coi trọng và thực hiện đầy đủ. Ảnh: Lê Tiên

Sự vào cuộc của truyền thông là một trong những yếu tố giúp chính sách chuyển dịch, minh bạch hơn đối với dự án PPP.

Năm 2017, chủ đề xuất hiện dày đặc trên báo chí là về dự án BOT. Câu chuyện vẫn luôn nhận được sự quan tâm của dư luận trong thời gian qua. Các bài báo dựa trên những kết quả thanh tra, kiểm toán, ý kiến chuyên gia, đặc biệt là từ phản ánh của người dân… đã chỉ ra nhiều góc khuất trong thực hiện dự án BOT.

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Hà Nội Bùi Danh Liên từng bất bình về việc “hợp đồng BOT một bên là Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ký, một bên là doanh nghiệp ký, bên ngoài không đóng dấu mật, tại sao lại có điều khoản bảo mật?”. Chính vì thiếu thông tin nên dù ông Liên là 1 đại biểu của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc TP. Hà Nội cũng không có cơ sở để phản biện. Sự thiếu minh bạch thông tin hợp đồng dự án chính là điều kiện nảy sinh những tiêu cực, móc ngoặc, những vấn đề nhức nhối của dự án BOT, BT thời gian qua được giữ trong bóng tối, khó giám sát, khó phản biện.

Hiện nay, các nhà đầu tư, các tổ chức tài chính quốc tế muốn tìm hiểu thông tin dự án PPP tại Việt Nam chủ yếu phải chủ động đến Việt Nam tìm hiểu trực tiếp hoặc thông qua các kênh thông tin từ đại sứ quán, các tổ chức đại diện xúc tiến thương mại, đầu tư. Đây được xem là hạn chế rất lớn của chương trình PPP tại Việt Nam hiện nay và cần được quan tâm, đẩy mạnh trong thời gian tới.

Tại Kỳ họp Quốc hội vừa diễn ra, nhiều đại biểu Quốc hội cũng thể hiện sự lo ngại khi các dự án BOT giao thông chưa minh bạch, từ xây dựng, đặt trạm, mức phí, thời gian thu phí, đã gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp.

Theo thông lệ quốc tế, một trong những yếu tố đảm bảo thành công của dự án PPP là sự công khai, minh bạch về dự án được coi trọng và thực hiện đầy đủ. Từ đó, tạo ra cơ chế giám sát hiệu quả, hạn chế tiêu cực, dần dần tạo ra một thị trường PPP minh bạch, lành mạnh, tạo niềm tin cho nhà đầu tư và sự đồng thuận cao cho việc vận hành dự án về sau.

Báo chí đã góp phần chỉ ra nhiều hạn chế, để trong quá trình hoàn thiện chính sách về PPP, cơ quan nhà nước có thể nắm bắt rõ hơn thực tiễn, giúp chính sách gần với cuộc sống và đáp ứng tốt hơn nhu cầu cuộc sống. Nghị định 63/2018/NĐ-CP đã dành 1 điều quy định về công khai thông tin hợp đồng dự án. Tuy nhiên, nhằm tạo môi trường thông tin thông suốt cho các nhà đầu tư cũng như đảm bảo sự tham gia giám sát của cộng đồng, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), Dự thảo Luật PPP nghiên cứu bổ sung quy định về công khai thông tin về dự án PPP trong suốt vòng đời dự án, bao gồm cả thông tin về tiến độ thực hiện.

Bộ KH&ĐT cho biết thêm, Luật PPP cũng nghiên cứu quy định về chế độ báo cáo định kỳ, làm căn cứ xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về PPP. Hiện nay, các nhà đầu tư, các tổ chức tài chính quốc tế muốn tìm hiểu thông tin dự án PPP tại Việt Nam chủ yếu phải chủ động đến Việt Nam tìm hiểu trực tiếp hoặc thông qua các kênh thông tin từ đại sứ quán, các tổ chức đại diện xúc tiến thương mại, đầu tư. Đây được xem là hạn chế rất lớn của chương trình PPP tại Việt Nam hiện nay và cần được quan tâm, đẩy mạnh trong thời gian tới.

Theo ông Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (AVINA), để việc công khai thông tin hiệu quả, Luật PPP nên tăng cường hơn nữa quy định công khai, minh bạch trong quá trình thực hiện dự án PPP, cung cấp thêm các kênh phản hồi về việc thực hiện dự án...