Mục tiêu thách thức về môi trường kinh doanh

(BĐT) - Môi trường kinh doanh của Việt Nam đã có những thay đổi tích cực sau 3 năm triển khai Nghị quyết 19 (NQ19) về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. 
Còn nhiều nhiệm vụ đặt ra trong các NQ19 trước đây chưa có kết quả hoặc chưa được thực hiện. Ảnh: Nhã Chi
Còn nhiều nhiệm vụ đặt ra trong các NQ19 trước đây chưa có kết quả hoặc chưa được thực hiện. Ảnh: Nhã Chi

Dù vậy, so với các nước trong khu vực ASEAN, tiến độ cải cách vẫn còn rất chậm, thay đổi hàng năm từ thực hiện NQ19 vẫn chỉ là phép cộng giản đơn, kết quả đạt được vẫn chỉ đếm trên đầu ngón tay…

Món nợ với doanh nghiệp

Trong bài phát biểu khai mạc Hội nghị triển khai NQ19/2017 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia diễn ra ngày 10/3, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông cho rằng, việc thực hiện NQ19 trong những năm qua đã đem lại một số kết quả đáng ghi nhận. 3 năm gần đây, thứ hạng môi trường kinh doanh của Việt Nam đã liên tục được cải thiện, trong đó năm 2016 đã tăng 9 bậc (từ vị trí 91 lên vị trí 82), đây là mức cải thiện thứ hạng nhiều nhất kể từ năm 2008. Song, Thứ trưởng Đặng Huy Đông nhìn nhận: “Tốc độ triển khai thực hiện NQ19 còn rất chậm, kết quả đạt được chỉ là phép cộng giản đơn, tính trên đầu ngón tay. Do đó, chúng ta chưa đạt được mục tiêu đề ra, chưa thu hẹp được khoảng cách về chất lượng môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh so với các quốc gia trong khu vực”.

Nhìn vào thực tế công tác thực hiện NQ19 trong 3 năm qua, ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) bày tỏ: “Vẫn còn nhiều nhiệm vụ đặt ra trong các NQ19 trước đây chưa có kết quả hoặc chưa được thực hiện. Đây là món nợ đối với doanh nghiệp (DN)”. Theo ông Cung, những bổ sung, thay đổi vừa qua chủ yếu là do sức ép từ DN, từ chỉ đạo của Chính phủ và từ dư luận xã hội. Công chức có liên quan nói riêng và bộ máy quản lý nhà nước nhìn chung vẫn còn thụ động, trì trệ; rất ít đổi mới, sáng tạo trong triển khai Nghị quyết.

Đặc biệt, hiện còn rất nhiều văn bản đã nêu liên tục trong các NQ19 nhưng vẫn chưa được bổ sung, sửa đổi theo yêu cầu của Nghị quyết như: Thông tư 48/2013/TT-BNNPTNT ngày 12/11/2013 quy định về kiểm tra, chứng nhận an toàn thực phẩm thủy sản xuất khẩu; Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN về công bố hợp chuẩn, công bố hợp quy và phương thức đánh giá sự phù hợp của tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật…

Phản ánh tại Hội nghị, ông Lê Tiến Trường, Tổng giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam, kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam than thở: “Ngành dệt may có lưu lượng xuất nhập khẩu rất lớn, hàng năm phải nhập khẩu trên 1 triệu tấn bông; xuất nhập khẩu 1,7 triệu tấn xơ, sợi… Tuy nhiên, các thủ tục hành chính thông quan và kiểm tra chuyên ngành với ngành dệt may vẫn còn rườm rà, phức tạp, đang gây rất nhiều khó khăn, tốn kém cho DN cả về thời gian và chi phí”.

Đại diện Diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam bày tỏ: “Trong thực thi NQ19 còn nhiều bất cập ở từng ngành. NQ19 đã nêu thực trạng, tiêu chí cụ thể cần đạt được nhưng hành động của các cơ quan hữu quan còn lúng túng”.

Yêu cầu hành động

Thứ hạng môi trường kinh doanh của Việt Nam trong 3 năm gần đây liên tục được cải thiện. Trong đó, năm 2016 đã tăng 9 bậc (từ vị trí 91 lên vị trí 82). Đây là mức cải thiện thứ hạng nhiều nhất kể từ năm 2008.
Tại NQ19/2017, Chính phủ đặt mục tiêu đạt trung bình ASEAN 4 trên 10 chỉ tiêu về môi trường kinh doanh. Giai đoạn 2017 - 2020, cải thiện điểm số và thứ hạng trên 4 nhóm trụ cột là môi trường kinh doanh (theo tiêu chuẩn Ngân hàng Thế giới - WB), năng lực cạnh tranh toàn cầu (theo Diễn đàn Kinh tế thế giới - WEF), đổi mới sáng tạo (theo Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới) và Chính phủ điện tử (theo Liên hiệp quốc). Để đạt được những mục tiêu trên, Nghị quyết gắn trách nhiệm của các bộ, ngành và địa phương với gần 250 chỉ tiêu cụ thể.

Thứ trưởng Đặng Huy Đông nhận xét: “Mục tiêu trên là thách thức rất lớn không chỉ cho riêng năm 2017 mà cả những năm tiếp theo”. Thứ trưởng Đặng Huy Đông cho rằng, nếu chỉ triển khai thực hiện NQ19 theo cách truyền thống, tuần tự, từng bước như mấy năm qua, nếu chỉ có sự tích cực của các hiệp hội DN và cộng đồng DN mà không có sự tích cực, năng động và sáng tạo của các cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền với tinh thần của Chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động, phục vụ người dân và DN thì khó có thể đạt được kết quả như mong muốn. “Những kết quả tạo ra phải theo cấp số nhân, cấp lũy thừa”, Thứ trưởng Đặng Huy Đông kỳ vọng. 

Trên tinh thần đó, Viện trưởng CIEM nhấn mạnh: “Cần phải hành động trên nhiều tuyến, có sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương, nhất là người đứng đầu các đơn vị này, dưới sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của cấp có thẩm quyền thì mới có được kết quả theo cấp số nhân, cấp lũy thừa”.

Tại Hội nghị, ngay sau khi nghe báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ do Thứ trưởng Trần Việt Thanh trình bày, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu sửa ngay Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN để tạo thuận lợi cho DN thực hiện. Cam kết với Phó Thủ tướng và Hội nghị, ông Thanh hứa trong vòng 15 ngày sẽ hoàn thành công tác này.

Tin cùng chuyên mục