|
| Bình quân 6 tháng đầu năm nay, chỉ số giá sản xuất sản phẩm sắt thép tăng khoảng 30% so với cùng kỳ năm 2020. Ảnh: Tâm Anh |
CPI bình quân 6 tháng đầu năm 2021 tăng 1,47% - mức tăng thấp nhất trong 6 năm trở lại đây. Lạm phát cơ bản tháng 6/2021 tăng 0,07% so với tháng trước và tăng 1,14% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát cơ bản bình quân 6 tháng đầu năm 2021 tăng 0,87% so với bình quân cùng kỳ năm 2020.
Theo TS. Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, một số yếu tố làm tăng CPI trong 6 tháng đầu năm là giá xăng dầu, gas, gạo và dịch vụ giáo dục. Bên cạnh đó, một số nguyên nhân làm giảm CPI là giá các mặt hàng thực phẩm 6 tháng đầu năm giảm 0,39% so với cùng kỳ năm trước. Chính phủ triển khai các gói hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch Covid-19, trong đó gói hỗ trợ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã giảm giá điện, tiền điện cho khách hàng trong quý II. Mặt khác, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, các ngành các cấp đã tích cực thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để ngăn chặn dịch bệnh và ổn định giá cả thị trường.
“Nếu không có những yếu tố quá đột biến xảy ra thì việc kiểm soát lạm phát trong năm 2021 dưới mức 4% là hoàn toàn khả thi”, bà Hương nhấn mạnh.
Theo bà Nguyễn Thu Oanh, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá thuộc Tổng cục Thống kê, CPI tăng thấp trong những tháng đầu năm là điều kiện thuận lợi, tạo dư địa để kiểm soát lạm phát năm 2021, song không nên chủ quan vì CPI dù đang ở mức thấp nhưng có xu hướng tăng dần. Cụ thể, CPI tháng 1 giảm 0,97% nhưng CPI quý I lại tăng 0,29% so cùng kỳ năm trước, CPI quý II tăng 2,67% so cùng kỳ năm 2020.
Bên cạnh đó, áp lực lạm phát tiếp tục xu hướng tăng từ nay đến cuối năm, đặc biệt khi giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào thế giới và giá sản xuất trong nước hiện tăng rất cao. Trong 6 tháng đầu năm, chỉ số giá nguyên nhiên vật liệu dùng cho sản xuất đã tăng 4,79% - mức tăng trong 6 tháng cao nhất kể từ năm 2013.
“Với kinh nghiệm điều hành của Chính phủ trong những năm qua, có thể thấy mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4% là hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, cũng cần thực hiện một số giải pháp để giảm áp lực về giá hàng hóa, dịch vụ cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời góp phần kiểm soát lạm phát bền vững cho những năm tiếp theo”, bà Oanh nói.
Để thực hiện được điều đó, Tổng cục Thống kê kiến nghị một số giải pháp. Với mặt hàng xăng dầu, nếu bình quân 6 tháng cuối năm, giá dầu thế giới ở mức 75 USD/thùng, thì đà tăng bình quân năm khoảng 70% so với năm 2020 làm CPI năm 2021 tăng 1,4 điểm % so với năm 2020. Do đó, đề nghị Bộ Công Thương và Bộ Tài chính theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, kết hợp với việc sử dụng Quỹ bình ổn giá để hạn chế mức tăng giá của mặt hàng này.
Với mặt hàng nguyên vật liệu, trong 6 tháng đầu năm, ước tính Việt Nam nhập khẩu khoảng 3,4 triệu tấn phế liệu sắt thép, tương ứng 1,4 tỷ USD, tăng 32% về lượng và tăng 115,8% về giá trị kim ngạch so cùng kỳ năm trước. Nhập khẩu thép tăng 4% về lượng và tăng 40,8% về kim ngạch so với cùng kỳ. Giá sắt thép tăng rất mạnh do nguồn cung của thế giới giảm, các nước tăng cường đầu tư xây dựng hạ tầng, chi phí vận chuyển hàng hóa tăng cao. Bình quân 6 tháng đầu năm nay, chỉ số giá sản xuất sản phẩm sắt thép tăng khoảng 30% so cùng kỳ năm 2020, ảnh hưởng đáng kể đến các ngành sản xuất, đặc biệt ngành xây dựng.
“Mặc dù quyền số của nhóm hàng này trong rổ tính CPI thấp nhưng tác động gián tiếp với hoạt động sản xuất kinh doanh là đáng kể. Do đó, cần đẩy mạnh năng lực sản xuất mặt hàng này trong nước, ngăn chặn đầu cơ, thao túng giá”, bà Oanh đề xuất.
Dự báo về diễn biến CPI, TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính thuộc Bộ Tài chính cho rằng, yếu tố chính kìm hãm đà tăng giá tiêu dùng nửa cuối năm nay vẫn là sức mua thấp do diễn biến dịch bệnh còn phức tạp, sức hồi phục sản xuất kinh doanh chưa mạnh, trong khi đà tăng của giá dầu và các nguyên vật liệu khác chưa đủ sức đẩy mạnh CPI trong nửa cuối năm nay.
Còn theo PGS.TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, trên cơ sở đánh giá, dự báo xu hướng, kết hợp với đánh giá về lạm phát cơ bản của Ngân hàng Nhà nước, có thể thấy việc kiểm soát CPI bình quân cả năm 2021 ở mức khoảng 4% là vẫn trong tầm kiểm soát của Chính phủ. Tuy nhiên, vẫn còn tiềm ẩn rủi ro đối với công tác kiểm soát lạm phát đến từ tình hình thế giới như xu hướng đầu cơ, tích trữ các mặt hàng chiến lược có thể tạo áp lực lên giá một số nguyên vật liệu trên thị trường quốc tế, từ đó tác động đến thị trường trong nước qua kênh nhập khẩu; dịch bệnh diễn biến phức tạp có thể tác động làm tăng giá cục bộ một số mặt hàng tại một số địa phương bị ảnh hưởng.
Do đó, ông Long cho rằng, cần tiếp tục thực hiện công tác quản lý, điều hành giá, kiểm soát lạm phát năm 2021 một cách thận trọng, linh hoạt và chủ động, tập trung vào việc hỗ trợ thực hiện mục tiêu kép của Chính phủ, vừa giữ ổn định mặt bằng giá để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân, vừa hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
