Quốc hội Scotland hối hả thúc đẩy tiến trình tách khỏi Anh

Thủ tướng Anh Theresa May (phải) gặp mặt Thủ hiến Scotland Nicola Sturgeon tại Scotland hôm 27/3 (Ảnh: AFP)

Các nghị sĩ của quốc hội Scotland dự kiến sẽ bỏ phiếu vào ngày 28/3 để ủng hộ kế hoạch của Thủ hiến Nicola Sturgeon nhằm tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý tách khỏi Anh, bất chấp những nỗ lực ngăn cản của Thủ tướng Anh Theresa May nhằm duy trì một Vương quốc Anh thống nhất.

Trước đó, bà Sturgeon, thủ lĩnh đảng Dân tộc Scotland (SNP), ngày 13/3 cho biết bà sẽ xin ủy quyền từ quốc hội Scotland nhằm đạt được thỏa thuận với chính phủ Anh về thủ tục để Scotland có thể tự tổ chức trưng cầu dân ý độc lập.

Sau cuộc bỏ phiếu của quốc hội Scotland, Thủ hiến Sturgeon sẽ đưa ra đề nghị chính thức về việc tổ chức trưng cầu dân ý với chính phủ Anh, tuy nhiên theo quy định, bà cần có sự chấp thuận từ chính phủ cũng như quốc hội Anh để có thể tổ chức cuộc trưng cầu dân ý này. Trong khi đó, Thủ tướng May từng tuyên bố hiện chưa phải thời điểm để Scotland trưng cầu dân ý tách khỏi Anh.

Kế hoạch bỏ phiếu của các nghị sĩ Scotland diễn ra đúng một ngày trước khi Thủ tướng May chính thức kích hoạt Điều 50 của Hiệp ước Lisbon và bắt đầu tiến trình chấm dứt tư cách thành viên kéo dài 44 năm của Anh ở EU. Quá trình đàm phán từ khi khởi động cho đến lúc Anh chính thức rời khỏi EU dự kiến kéo dài khoảng 2 năm.

Với mục tiêu chặn đứng những lời kêu gọi tổ chức trưng cầu dân ý tại Scotland trước khi chính thức bắt đầu tiến trình đưa Anh rời khỏi EU, Thủ tướng May ngày 27/3 đã có chuyến thăm tới Scotland và gặp Thủ hiến Sturgeon. Tuy nhiên, bất chấp những nỗ lực của người đứng đầu chính phủ Anh, cả hai nhà lãnh đạo đều không sẵn lòng thỏa hiệp và cuộc gặp song phương không đạt được tiến triển đáng kể nào. Theo đó, bất đồng quan điểm giữa Scotland và Anh sẽ không thể chấm dứt trước khi Điều 50 chính thức được kích hoạt.

Trong một tuyên bố gần đây, Thủ hiến Sturgeon cho biết bà muốn cuộc trưng cầu dân ý tại Scotland sẽ diễn ra vào cuối năm 2018 hoặc muộn nhất là vào đầu năm 2019, ngay trước khi Anh kết thúc quá trình đàm phán và chính thức từ bỏ tư cách thành viên của EU. Nếu được chính phủ Anh chấp thuận thì đây sẽ là cuộc trưng cầu dân ý lần 2 của Scotland. Trước đó, Scotland từng tổ chức trưng cầu dân ý độc lập vào tháng 9/2014 với đa số phiếu phản đối.

Cuộc trưng cầu dân ý tách Anh khỏi EU (Brexit) diễn ra vào tháng 6 năm ngoái đã làm dấy lên phong trào đòi độc lập tại Scotland. Bà Sturgeon cho biết Scotland đã bị ép rời khỏi Liên minh châu Âu trong khi khu vực này vẫn muốn ở lại. Theo AFP, phần lớn người dân Scotland và Bắc Ireland đều bỏ phiếu chống lại Brexit, song số cử tri ở Anh và xứ Wales bỏ phiếu rời khỏi EU vẫn vượt trội hơn.