|
| Trong thời gian qua, trái phiếu doanh nghiệp đã tiếp cận gần hơn với nhà đầu tư cá nhân, trở thành một kênh đầu tư hấp dẫn. Ảnh: Song Lê |
Đã có rất nhiều thương vụ phát hành trái phiếu doanh nghiệp được phân phối cho các nhà đầu tư cá nhân trong thời gian qua.
Mới đây, Chủ dự án Ecopark - Công ty CP Tập đoàn Ecopark đã bán thành công lô trái phiếu có quy mô lên đến 500 tỷ đồng cho 72 nhà đầu tư cá nhân (300 tỷ đồng) và 1 nhà đầu tư tổ chức (200 tỷ đồng). Lãi suất trái phiếu cho kỳ đầu tiên là 10%/năm (kỳ tính lãi 6 tháng), các kỳ tiếp theo được tính theo lãi suất tham chiếu cộng 3,2%.
Một doanh nghiệp kinh doanh bất động sản khác là Công ty CP Hưng Thịnh Land vừa phát hành thành công 500 tỷ đồng trái phiếu có kỳ hạn 3 năm, lãi suất của 4 kỳ lãi đầu tiên là 11%, lãi suất các kỳ sau thả nổi nhưng không thấp hơn 11%/năm. Trong đợt phát hành này, nhà đầu tư tổ chức trong nước chi 2 tỷ đồng để mua trái phiếu, chiếm tỷ trọng 0,4%; nhà đầu tư cá nhân trong nước chi 496,7 tỷ đồng, chiếm 99,34% và tổ chức, cá nhân nước ngoài chi 1,3 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 0,26%.
Hay theo công bố kết quả chào bán trái phiếu vào ngày 25/7 của Công ty CP Đầu tư tài chính quốc tế và Phát triển doanh nghiệp IDJ (kinh doanh bất động sản), đã có 36 nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu của Công ty với tổng giá trị là 100 tỷ đồng, gấp 10 lần tổng giá trị phát hành theo điều kiện và điều khoản trái phiếu công bố. Trái phiếu có kỳ hạn 3 năm với lãi suất cố định 13%/năm.
Kết quả đợt phát hành trên rõ ràng thành công hơn mong đợi khi thông tin đợt phát hành trái phiếu của IDJ nêu rõ nhiều rủi ro khác nhau. Cụ thể, bản công bố nhấn mạnh, nhà đầu tư mua trái phiếu tự đánh giá mức độ rủi ro trong việc đầu tư trái phiếu, hạn chế về giao dịch trái phiếu và tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình. Bên cạnh đó, IDJ cũng cho biết các rủi ro đặc thù như danh mục tài sản của IDJ có tính thanh khoản tương đối thấp, khả năng bán một số hoặc toàn bộ tài sản của IDJ trong danh mục một cách kịp thời có thể bị hạn chế.
Thông thường, một đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp có sự tham gia của các bên: Doanh nghiệp (phát hành trái phiếu); ngân hàng/công ty chứng khoán (đơn vị tư vấn/phân phối/bảo lãnh/quản lý tài sản bảo đảm); nhà đầu tư (người mua).
Trong đó, cả doanh nghiệp lẫn đơn vị tư vấn/phân phối đều thu về lợi ích khi trái phiếu được phát hành thành công. Do đó, khi không tổ chức xếp hạng tín nhiệm độc lập, nhà đầu tư hoàn toàn phụ thuộc vào các thông tin được doanh nghiệp phát hành công bố và chịu nhiều rủi ro.
Theo chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu, trong các đợt phát hành trái phiếu riêng lẻ, đơn vị phân phối trái phiếu dĩ nhiên sẽ cho nhà đầu tư biết tổ chức phát hành, lãi suất và thời hạn trái phiếu. Nhưng rất ít trường hợp họ cung cấp báo cáo tài chính của doanh nghiệp phát hành trái phiếu cho khách hàng cá nhân, mà nếu có cung cấp, nhà đầu tư cũng khó có khả năng phân tích sức khỏe tài chính của tổ chức phát hành cũng như thẩm định lãi suất trái phiếu có phù hợp hay không. Nhà đầu tư cá nhân thường chỉ xem xét lãi suất trái phiếu có cao hay không, nên sẽ gặp nhiều rủi ro.
Nhìn một cách tổng thể, lãi suất trái phiếu doanh nghiệp vẫn nằm trong mức tương đối an toàn bởi xấp xỉ lãi suất vay ngân hàng. Nhưng nếu thiếu một cơ quan định mức tín nhiệm đủ uy tín, người mua trái phiếu, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân sẽ rất khó xác định mức lãi suất hợp lý. Khi chính sách liên quan đến phát hành trái phiếu doanh nghiệp thông thoáng hơn thì các cơ chế bảo vệ nhà đầu tư cũng cần hoàn chỉnh hơn. Đây sẽ là nền tảng để phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp lớn mạnh và bền vững, Báo cáo thị trường trái phiếu của Công ty CP Chứng khoán SSI nhận định.
