|
| CPI tháng 3/2022 tăng 0,7% so với tháng trước, đi ngược với quy luật giảm trong tháng sau Tết Nguyên đán. Ảnh: Tiên Giang |
Số liệu vừa được Tổng cục Thống kê công bố cho biết, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3/2022 tăng 0,7% so với tháng trước. Tính chung quý I/2022, CPI tăng 1,92% so với cùng kỳ năm trước.
Bà Nguyễn Thu Oanh, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá thuộc Tổng cục Thống kê cho biết, lạm phát của Việt Nam có mức tăng vừa phải trong khi lạm phát của các nước khác tăng khá cao do một số nguyên nhân.
Trước hết về cách tính, cơ cấu tỷ trọng hàng hoá và dịch vụ trong “rổ” tính CPI của Việt Nam và các nước có điểm khác biệt. Chẳng hạn, ở Mỹ và châu Âu, chi tiêu cho các nhóm về nhà ở, ga, điện, giao thông hay vui chơi giải trí, khí đốt chiếm tỷ trọng lớn. Còn ở Việt Nam, tỷ trọng lớn lại nằm ở lương thực, thực phẩm, chiếm khoảng 28% trong “rổ” hàng hoá tiêu dùng.
Nguyên nhân thứ hai là việc sản xuất và cung ứng các mặt hàng lương thực, thực phẩm của Việt Nam luôn được đảm bảo, đáp ứng nhu cầu của người dân nên giá cả luôn ổn định trong thời gian vừa qua. Cụ thể, giá cả nhóm thực phẩm quý I/2022 giảm 1,2% so với quý trước, nhờ đó giúp CPI giảm 0,26 điểm phần trăm.
Nguyên nhân thứ ba là do sự chủ động trong điều hành giá của Chính phủ thời gian qua với các chính sách kịp thời (giảm thuế giá trị gia tăng, giảm mức thu 37 khoản phí, lệ phí trong 6 tháng đầu năm 2022…) giúp ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân.
Bà Oanh cho rằng, đến nay, mặt bằng giá trong nước vẫn cơ bản được kiểm soát nhưng áp lực lạm phát trong những tháng còn lại của năm khá lớn. CPI tháng 3 tăng khá cao so với tháng 2, đi ngược với quy luật tháng sau Tết Nguyên đán sẽ giảm. Đặc biệt, diễn biến giá hàng hóa, nguyên, nhiên, vật liệu trên thế giới vẫn tăng trong bối cảnh chiến sự Nga - Ukraine còn phức tạp, giá xăng dầu tạo áp lực lớn lên chi phí sản xuất của doanh nghiệp và tiêu dùng của người dân. Nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn nên trong bối cảnh giá hàng hóa thế giới tăng cao, rủi ro nhập khẩu lạm phát là không thể tránh khỏi. Vì vậy, công tác quản lý, điều hành giá trong thời gian tới cần tiếp tục thực hiện một cách thận trọng, chủ động và linh hoạt.
TS. Vũ Đình Ánh, chuyên gia kinh tế cho rằng, lạm phát thời gian tới là vấn đề đáng lo ngại. Theo đó, rủi ro lạm phát tăng cao đến từ cả cầu kéo và chi phí đẩy. Về cầu kéo, số liệu thống kê cho thấy, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 3/2022 tăng 2,9% so với tháng trước và tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2021. Tính chung quý I/2022, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 4,4% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn đáng kể so với mức tăng 3,5% của năm 2020 và mức tăng 2,6% của năm 2021. Đà tăng trưởng này dự báo sẽ tiếp tục trong thời gian tới cùng với xu hướng phục hồi của nền kinh tế.
“Bên cạnh đó, việc triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sẽ đẩy một lượng tiền đáng kể ra thị trường. Do đó, nếu không kiểm soát tốt sẽ dẫn đến lạm phát tiền tệ”, ông Ánh nhấn mạnh.
Từ góc độ khác, theo TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính), đà tăng giá một số nguyên, nhiên, vật liệu đang có xu hướng chững lại, đây là tín hiệu tích cực cho nỗ lực kiểm soát lạm phát trong thời gian tới. Bên cạnh đó, Chính phủ đã và đang thực thi nhiều chính sách giảm tác động từ xu hướng tăng giá hàng hóa, chẳng hạn, giảm thuế giá trị gia tăng, giảm thuế bảo vệ môi trường, gia hạn nộp nhiều loại thuế, không tăng giá một số mặt hàng do Nhà nước định giá. Đây là những giải pháp thiết thực để kiểm soát và giảm tác động bất lợi từ đà tăng giá hàng hóa đối với đời sống của người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế.
Từ phía Chính phủ, mới đây, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương về công tác kiểm soát lạm phát với nhận định: “Công tác quản lý, điều hành giá từ nay đến cuối năm sẽ rất khó khăn, do đó, không được lơ là, chủ quan”. Phó Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, chưa xem xét điều chỉnh giá các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.
Bộ Công Thương điều hành để ổn định thị trường, cân đối cung cầu và chủ động đầy đủ nguồn cung xăng dầu phục vụ cho nhu cầu trong nước, đánh giá để sử dụng công cụ Quỹ bình ổn giá hợp lý, linh hoạt, hạn chế mức tăng giá xăng dầu trong nước trong các kỳ điều hành có biến động lớn.
Bộ Xây dựng phối hợp với các bộ, ngành tăng cường theo dõi, cập nhật biến động giá vật liệu xây dựng để kịp thời đề xuất các biện pháp bình ổn thị trường.
