Lãi suất âm và những dấu hỏi dành cho ECB

Sau cuộc họp diễn ra tại Frankfurt vào tối 10/3, ECB đã quyết định hạ thêm 10 điểm cơ bản với lãi suất tiền gửi qua đêm xuống còn -0,4%. Sau tin này, đồng euro đã giảm 1,3% xuống 1,0856 USD đổi 1 euro.

ECB sẽ làm gì để giảm thiểu tác động lên các ngân hàng?

Lãi suất âm trên thực tế đang làm hao hụt khả năng thanh khoản của các ngân hàng, nhưng ECB cũng đang đồng thời bơm tiền vào hệ thống tài chính thông qua chương trình mua trái phiếu. Nhiều người lo ngại rằng việc lợi nhuận bị siết chặt sẽ làm các ngân hàng hạn chế cho vay. Phó chủ tịch Vitor Constancio và thành viên hội đồng điều hành Benoit Coeure cho biết ECB đang nghiên cứu cách thức khắc phục vấn đề này.

Nhiều khả năng ECB sẽ bổ sung thêm một số điều chỉnh trong chính sách hiện tại. 2/3 các nhà kinh tế được Bloomberg khảo sát dự đoán lãi suất tiền gửi nhiều lớp sẽ được áp dụng. Một giải pháp mạnh tay sẽ là bỏ lãi suất cho các khoản tiền gửi dưới một ngưỡng nhất định. Mặc dù điều này chưa chắc có hiệu quả cho toàn khối eurozone vì nền tảng tài chính và mô hình kinh doanh của các ngân hàng trong khu vực là rất khác nhau.

QE được triển khai đến bao giờ?

ECB cho biết sẽ mở rộng chương trình nới lỏng định lượng (QE) khi lượng trái phiếu mua vào hàng tháng được tăng từ 60 tỷ euro lên 80 tỷ euro (tương đương 87 tỷ USD). Chương trình này sẽ được triển khai đến tháng 3/2017 và có thể kéo dài đến quý bốn cùng năm.

Vấn đề là liệu còn đủ trái phiếu chính phủ để mua hay không. Chuyên gia phân tích của UniCredit SpA, Luca Cazzulani, ước tính trong điều kiện hiện tại, quy mô mở rộng chương trình trên sẽ bị hạn chế.

ECB có thể nới lỏng một số quy định, chẳng hạn như cho phép mua trái phiếu có lợi tức thấp hơn lãi suất tiền gửi, nâng số lượng trái phiếu ngân hàng trung ương được phép mua, phân bổ hạn ngạch quốc gia dựa trên dư nợ thay vì GDP và bổ sung các loại tài sản mới như trái phiếu doanh nghiệp hoặc thậm chí cả chứng khóan. Tuy nhiên, việc thực hiện các biện pháp này có nguy cơ làm chia rẽ Hội đồng điểu hành của ECB.

Khi nào ECB sẽ đạt được mục tiêu?

Draghi dự kiến các chính sách mới của ECB sẽ được triển khai đến năm 2018. Và với việc giá dầu lao dốc làm hạ triển vọng tăng trưởng, lạm phát được dự kiến ở mức 1% trong năm nay và 1,6% trong năm 2017.

Chỉ số giá tiêu dùng đã 0,2% trong tháng 2, vì thế vẫn còn khá xa để đạt được mục tiêu tăng trưởng 2%. Đây là nỗi lo chính của ECB do triển vọng tăng trưởng càng bị trì hoãn thì niềm tin dành cho ECB càng giảm.

ECB sẽ thực hiện chính sách nào khác?

Các chuyên gia dự đoán ECB có thể điều chỉnh chương trình cho vay dài hạn có chọn lọc để khuyến khích các ngân hàng cho doanh nghiệp và hộ gia đình vay vốn. Chương trình này có thể được điều chỉnh để làm cho nó hấp dẫn hơn hoặc bù đắp cho các tác động không có lợi của lãi suất âm.

ECB cũng sẽ hối thúc các chính phủ thành viên cải cách cấu trúc và tài khóa để sự phục hồi kinh tế của khu vực eurozone trở nên chắc chắn hơn.

Và không loại trừ nhiều giải pháp khác nữa. Như chủ tịch Draghi đã nói hồi tháng 1: “Chúng tôi sẽ làm mọi cách trong khả năng của mình để đạt được mục tiêu.”