Nhà thầu lớn "sảy chân" ở bước đánh giá kỹ thuật

UBND tỉnh Bình Phước đang giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Ban QLDA ĐTXD tỉnh giải quyết các nội dung kiến nghị theo quy định. Ảnh: Như Nguyệt.

4 "ông lớn" trượt vì kỹ thuật

Gói thầu trên được Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) tỉnh Bình Phước mời thầu ngày 6/3/2025. Công ty CP tư vấn thiết kế Văn Phú (TP. Hà Nội) đóng vai trò tư vấn đầu thầu. Nội dung gói thầu là thi công xây dựng các hạng mục thuộc phần tuyến cao tốc, đường song hành, các nút giao, hầm chui; phần đường dây trung thế 22kV; chiếu sáng; hệ thống điều hành giao thông thông minh ITS; bao gồm cả công việc di chuyển máy và thiết bị thi công đặc chủng đến và ra khỏi công trường; đảm bảo an toàn giao thông trong quá trình thi công. Sau khi mở thầu (ngày 17/3/2025), có 5 nhà thầu tham dự gồm: Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải, Công ty CP Tập đoàn CENCO 4, Liên danh cao tốc IB2500057961, Liên danh cao tốc Bình Phước, Liên danh cao tốc HCM-TDM-CT. Sau thời gian đánh giá HSDT, Ban QLDA ĐTXD tỉnh Bình Phước đã có quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Theo đó, Liên danh cao tốc HCM-TDM-CT trúng thầu với giá trúng thầu 845.486.895.000 đồng (giảm 4% so với giá dự toán), thời gian thực hiện hợp đồng 480 ngày. Liên danh nhà thầu trúng thầu do Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn đóng vai trò thành viên đứng đầu liên danh, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ và xây dựng NTV Thành Phát là thành viên liên danh.

Theo Báo cáo đánh giá HSDT (số 15/BC-TCG ngày 6/5/2025), Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải, Công ty CP Tập đoàn CENCO 4, Liên danh cao tốc IB2500057961 (gồm Công ty TNHH Đồng Thuận Hà – Công ty CP Xây dựng Đèo Cả - Công ty CP Hải Đăng), Liên danh cao tốc Bình Phước (gồm Công ty CP Đại Phong – Tổng Công ty CP Xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam – Công ty CP cơ khí điện Lữ Gia) đều được đánh giá đạt về năng lực và kinh nghiệm, tuy nhiên, kết quả đánh giá về kỹ thuật các nhà thầu đều không đạt. Theo đó, các nhóm lý do khiến 4 nhà thầu trên không đạt về mặt kỹ thuật được chỉ ra gồm: Vật tư, vật liệu, thiết bị chào thầu không có bảng kê, nhãn mác, mã hiệu, nguồn gốc, xuất xứ…; Tổ chức thực hiện BIM trong gói thầu; Máy móc, thiết bị xây dựng không đáp ứng yêu cầu.

Vì sao Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu?

Khi kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu Xây dựng đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một – Chơn Thành đoạn qua địa bàn tỉnh Bình Phước được công khai trên Hệ thống Mạng đấu thầu quốc gia, nhiều luồng dư luận khác nhau xung quanh việc loạt “ông lớn” ngành xây dựng hạ tầng giao thông Việt Nam trượt thầu và tiếc nuối bởi một cuộc so kè kịch tính về giá đã không diễn ra như dự đoán vì 4 trên 5 nhà thầu tham dự không đạt và dừng bước ở khâu đánh giá về mặt kỹ thuật. Đáng chú ý, do không đồng tình với đánh giá kết quả lựa chọn nhà thầu, Công ty CP Tập đoàn Sơn Hải phát hành văn bản gửi Ban QLDA ĐTXD tỉnh Bình Phước phản đối quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Nhà thầu này cho rằng, chủ đầu tư đã chọn nhà thầu có giá cao nhất, trong khi các nhà thầu “hàng đầu, có tiếng” trong xây dựng giao thông, trong đó có Công ty CP Tập đoàn Sơn Hải bị loại do không đáp ứng về mặt kỹ thuật dù nhà thầu này có cam kết chất lượng bảo hàng 10 năm, có giá dự thầu thấp nhất, tiết kiệm cho ngân sách nhiều nhất.

Về nội dung phản đối trên, ông Hồ Văn Dũng, Giám đốc Công ty CP tư vấn thiết kế Văn Phú (đơn vị tư vấn đấu thầu) cho biết: Ngày 26/5/2025, thông tin phản hồi của Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải về kết quả lựa chọn Gói thầu Xây dựng đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một – Chơn Thành (văn bản số 179/CV-TĐSH) xuất hiện trên các kênh truyền thông, mà không phải trên Hệ thống Mạng đấu thầu quốc gia. Tuy nhiên, Nhà thầu không có nội dung nào phân tích, phản đối liên quan Báo cáo đánh giá HSDT của Tổ chuyên gia đấu thầu là không phù hợp.

“Việc đánh giá HSDT phải căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá HSDT và các yêu cầu khác trong HSMT đã được phê duyệt, căn cứ vào HSDT đã nộp, các tài liệu giải thích, làm rõ HSDT của nhà thầu. Chúng tôi không thể làm sai quy định, khi chỉ nhìn vào giá dự thầu thấp nhất để quyết định chọn nhà thầu trúng thầu khi HSDT không đáp ứng về mặt kỹ thuật. Việc trình, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu tuân thủ đúng quy định pháp luật về đấu thầu”, ông Hồ Văn Dũng nói.

Được biết, Báo cáo đánh giá HSDT số 15/BC-TCG cho thấy lý do Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật ở 3 nhóm lý do gồm: Không đáp ứng yêu cầu về vật tư thiết bị cung cấp cho gói thầu; Không yêu cầu về tổ chức thực hiện BIM trong gói thầu; Không đáp ứng yêu cầu về máy, thiết bị phục vụ thi công gói thầu.

Một là, đối với danh mục vật tư, vật liệu, thiết bị chính thuộc hạng mục đường dây trung thế và trạm biến áp theo, HSDT của Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải không chào thầu, không chỉ định một ký hiệu, mã hiệu hàng hóa cụ thể, không có hồ sơ tiêu chuẩn chất lượng nhiều loại vật tư cụ thể nên Tổ chuyên gia không đủ cơ sở đánh giá tính đáp ứng HSMT. Đơn cử như: Máy biến áp (MBA 1 pha 15kVA - 12,7/2x0,23kV), tủ bù hạ thế 15kVAR, trụ ghép BTLT 14m, (1100kgf, Fph = 2Fđt)… không có bảng kê, nhãn mác, mã hiệu, nguồn gốc, xuất xứ, không có hồ sơ tiêu chuẩn chất lượng của loại vật tư dự thầu. Tương tự, đối với loại vật tư dây cáp điện, HSDT của Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải bao gồm danh mục catalogue có nhiều sản phẩm, nhưng nhà thầu không chỉ định một ký hiệu, mã hiệu hàng hóa cụ thể nào trong catalogue để dự thầu cho loại vật tư yêu cầu và không có hồ sơ tiêu chuẩn chất lượng cho loại vật tư cụ thể. Do đó, Bên mời thầu không có cơ sở đánh giá tính đáp ứng của vật tư so với yêu cầu. Nếu nhà thầu trúng thầu và được trao thầu, Bên mời thầu không có cơ sở đối chiếu, nghiệm thu đánh giá tính đáp ứng vật tư trước khi đưa vào thi công đối với các loại vật tư chào thầu như: Cáp ngầm CXV/DSTA-4Cx35mm2 0,6/1kV, cáp ngầm CXV/DSTA-4Cx25mm2 0,6/1kV, cáp ngầm CXV/DSTA-4Cx16mm2 0,6/1kV, cáp ngầm CXV/DSTA-4Cx6mm2 0,6/1kV, cáp đồng trần 25mm2, cáp đồng trần 10mm2.

Cần dẫn lại rằng, HSMT có quy định: Nhà thầu phải lập bảng kê từng loại cụ thể vật tư, vật liệu, thiết bị dự thầu dưới đây, phải ghi rõ: nhãn mác, mã hiệu (nếu có) và xuất xứ rõ ràng, không được ghi nhiều loại hoặc ghi tương đương, ngoài ra đối với vật tư, thiết bị lắp đặt vào công trình phải đạt tiêu chuẩn chất lượng về hợp quy, hợp chuẩn (nếu có). Nếu không đạt yêu cầu này xem như là không đạt về mặt kỹ thuật và sẽ bị loại. Cũng theo quy định, các thông tin về vật tư, thiết bị bị thiếu nêu trên không thuộc diện được bổ sung, thay thế nên HSDT của nhà thầu bị đánh giá không đạt.

Hai là, trong đề xuất kỹ thuật dự thầu, ở biểu tiến độ huy động nhân sự, Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải có trình bày tiến độ huy động nhân sự thực hiện BIM. Tuy nhiên, nhà thầu không trình bày công tác tổ chức thực hiện, triển khai BIM. Cụ thể, đối với công tác tổ chức quản lý gói thầu, HSDT chưa thể hiện nhiệm vụ thực hiện BIM trong quá trình thi công công trình; Bảng biểu mô tả kế hoạch Tổ chức quản lý gói thầu, tiến độ bàn giao sản phẩm, hồ sơ chất lượng, hồ sơ thanh quyết toán, các báo cáo chưa đề cập công việc về BIM. Ứng dụng BIM là hoạt động bắt buộc theo quy định đối với công tác quản lý các hồ sơ thi công xây dựng công trình, quản lý chất lượng, hoàn công... tuy nhiên HSDT không trình bày cách thức triển khai công việc này… Được biết, việc áp dụng BIM nhằm hỗ trợ xây dựng phương án tổ chức thi công, tổ chức và quản lý các nguồn lực trong quá trình xây dựng, kiểm soát chất lượng xây dựng; hỗ trợ quá trình nghiệm thu, phục vụ cho giai đoạn quản lý, vận hành công trình xây dựng. Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt lộ trình áp dụng BIM trong hoạt động xây dựng, từ năm 2023, áp dụng BIM bắt buộc đối với các công trình cấp I, cấp đặc biệt có sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Ba là, HSDT của Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải kê khai các thiết bị không có tài liệu kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường hoặc giấy chứng nhận kiểm định, phù hợp với theo quy định hiện hành như yêu cầu HSMT, bao gồm 12 loại thiết bị. Bên mời thầu đã có văn bản làm rõ đề nghị nhà thầu cung cấp giấy chứng nhận kiểm định cho 12 loại thiết bị chưa có kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, hoặc giấy chứng nhận kiểm định theo quy định hiện hành. Ngày 16/4/2025, Nhà thầu đã có văn bản giải trình làm rõ, và khẳng định 12 thiết bị trên đều có giấy chứng nhận kiểm định theo quy định nên nhà thầu không đồng ý thay thế mà chỉ bổ sung thêm các thiết bị thi công có đính kèm tài liệu kiểm định để Bên mời thầu đánh giá. Tuy nhiên, qua kiểm tra, đánh giá và tham vấn ý kiến của cơ quan chuyên môn về tính hợp pháp của các tài liệu kiểm định do các nhà thầu cung cấp trong HSDT, Tổ Chuyên gia kết luận 12 thiết bị dự thầu ban đầu đính kèm theo các tài liệu kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường hoặc giấy chứng nhận kiểm định không phù hợp quy định.

Nảy sinh kiến nghị

Lãnh đạo Ban QLDA ĐTXD tỉnh Bình Phước cho biết: Chủ đầu tư và nhà thầu đã hoàn thành bước thương thảo và chuẩn bị hoàn thiện ký kết hợp đồng. Ngày 27/5/2025, UBND tỉnh Bình Phước đã nhận được văn bản kiến nghị (số 180/ĐKN-TĐSH) của Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải. Tỉnh đang giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Ban giải quyết các nội dung kiến nghị theo quy định. Tới nay, trên Hệ thống Mạng đấu thầu Quốc gia chúng tôi chưa ghi nhận kiến nghị nào của các nhà thầu về kết quả lựa chọn nhà thầu.

Theo ý kiến chuyên gia đấu thầu: Khoản 1, Điều 27, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP quy định về nguyên tắc đánh giá HSDT. Theo đó, việc đánh giá HSDT phải căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá HSDT và các yêu cầu khác trong hồ sơ mời thầu, căn cứ vào HSDT đã nộp, các tài liệu giải thích, làm rõ HSDT của nhà thầu để bảo đảm lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực và kinh nghiệm, có giải pháp khả thi để thực hiện gói thầu. Trong quá trình tham gia đấu thầu, nhà thầu có quyền kiến nghị theo quy định nhằm bảo đảm tính minh bạch, công bằng và tạo cơ chế bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà thầu. Bên mời thầu, Chủ đầu tư phải giải quyết kiến ghị theo quy định. Nếu nhà thầu vẫn không đồng tình với kết quả giải quyết thì có thể gửi kiến nghị lên người có thẩm quyền hoặc cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu. Ở bước này, Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị sẽ yêu cầu các bên liên quan cung cấp đầy đủ hồ sơ và sau đó kiểm tra, rà soát đảm bảo tính đầy đủ, minh bạch của hồ sơ và tiến hành bước xem xét, đánh giá các nội dung nhà thầu kiến nghị. Trước khi có đầy đủ hồ sơ thì chưa thể đưa ra bình luận về tính đúng đắn của thông tin mà dư luận đề cập.