Các chủ đầu tư, bên mời thầu tham khảo tình huống đã phân tích để sửa đổi, bổ sung các tiêu chí trong HSMT, giúp quá trình lựa chọn nhà thầu được suôn sẻ, tránh các khiếu nại, khiếu kiện làm kéo dài thời gian lựa chọn nhà thầu, giảm hiệu quả công trình, dự án.
I. Tình huống điển hình
1. Gói thầu: Gói thầu số 3: Chi phí dịch vụ
Lĩnh vực: Dịch vụ phi tư vấn
Dự toán mua sắm Thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt tập trung trên địa bàn huyện Đầm Dơi năm 2024 - 2025
2. Bên mời thầu: Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng COVICO
Chủ đầu tư: Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đầm Dơi (tỉnh Cà Mau)
3. Nội dung kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Tiêu chí HSMT:
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III, HSMT yêu cầu:
Chỉ huy trưởng (Quản lý chung): Tốt nghiệp đại học trở lên thuộc ngành môi trường. Đã từng làm chỉ huy trưởng hoặc quản lý chung tối thiểu 01 hợp đồng dịch vụ quét rác đường, thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt có giá trị hợp đồng tối thiểu 1.945.000.000 VND. Có chứng nhận huấn luyện an toàn lao động, vệ sinh môi trường; chứng nhận bồi dưỡng nghiệp vụ chỉ huy trưởng công trình; chứng nhận bồi dưỡng nghiệp vụ giám sát thi công; chứng nhận tập huấn phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường.
Cán bộ phụ trách kỹ thuật: Tốt nghiệp đại học trở lên thuộc ngành môi trường; có chứng nhận huấn luyện an toàn lao động, vệ sinh môi trường. Đã từng làm cán bộ phụ trách kỹ thuật tối thiểu 01 hợp đồng dịch vụ quét rác đường, thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt có giá trị hợp đồng tối thiểu 1.945.000.000 VND.
Cán bộ phụ trách thu giá, thanh quyết toán: Tốt nghiệp đại học trở lên thuộc ngành kế toán/kinh tế hoặc các chuyên ngành có liên quan. Đã từng làm cán bộ phụ trách thu giá, thanh quyết toán tối thiểu 01 hợp đồng dịch vụ quét rác đường, thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt có giá trị hợp đồng tối thiểu 1.945.000.000 VND.
Cán bộ phụ trách an toàn lao động: Tốt nghiệp đại học trở lên thuộc ngành bảo hộ lao động hoặc các chuyên ngành có liên quan. Đã từng làm cán bộ phụ trách an toàn lao động tối thiểu 01 hợp đồng dịch vụ quét rác đường, thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt có giá trị hợp đồng tối thiểu 1.945.000.000 VND.
Tại Mục 3 Tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật thuộc Chương III, HSMT yêu cầu:
Mức độ hiểu biết về tính chất và mục đích công việc: Nhà thầu có thực hiện giải pháp khảo sát hiện trường để đưa ra phương án thực hiện dịch vụ phù hợp với hiện trạng thực tế (có hình ảnh, ghi chú hình ảnh từng tuyến đường thực hiện quét rác đường, thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện Đầm Dơi).
Mức độ đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn thực hiện dịch vụ: Nhà thầu huy động công nhân kỹ thuật để thực hiện Gói thầu. Số lượng tối thiểu 15 người. Tất cả công nhân kỹ thuật phải có: Giấy chứng nhận huấn luyện an toàn lao động - vệ sinh lao động hoặc thẻ an toàn lao động; giấy chứng nhận đã hoàn thành khóa tập huấn về phân loại chất thải rắn tại nguồn.
Kiến nghị/đề nghị làm rõ của nhà thầu:
Tại giai đoạn mời thầu, một nhà thầu có văn bản kiến nghị đối với một số tiêu chí về nhân sự. Cụ thể, HSMT quy định 4 vị trí nhân sự chủ chốt bao gồm: chỉ huy trưởng; cán bộ phụ trách kỹ thuật; cán bộ phụ trách thu giá; cán bộ phụ trách an toàn lao động. Các vị trí này yêu cầu có trình độ đại học trở lên; có chứng nhận huấn luyện an toàn lao động, vệ sinh môi trường; từng tham gia thực hiện tối thiểu 1 hợp đồng có tính chất tương tự gói thầu đang xét và có giá trị tối thiểu 1,945 tỷ đồng. Riêng vị trí chỉ huy trưởng yêu cầu có thêm chứng nhận bồi dưỡng nghiệp vụ chỉ huy trưởng công trình; chứng nhận bồi dưỡng nghiệp vụ giám sát thi công; đồng thời, có chứng nhận tập huấn phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường. Ngoài ra, HSMT yêu cầu nhà thầu phải huy động công nhân kỹ thuật (tối thiểu 15 người), đáp ứng điều kiện: có giấy chứng nhận huấn luyện an toàn lao động - vệ sinh lao động hoặc thẻ an toàn lao động; có giấy chứng nhận đã hoàn thành khóa tập huấn về phân loại chất thải rắn tại nguồn...
Theo Nhà thầu, thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt không phải công việc phức tạp, đặc thù. Do đó, theo quy định tại Mẫu số 5A HSMT dịch vụ phi tư vấn một giai đoạn một túi hồ sơ ban hành kèm theo Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT, bên mời thầu không được yêu cầu về nhân sự chủ chốt đối với gói thầu dịch vụ phi tư vấn không đòi hỏi nhân sự có chuyên môn cao. Ngoài ra, Phụ lục 8 ban hành kèm theo Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT nêu rõ một số nội dung của HSMT dẫn đến hạn chế cạnh tranh, trong đó có hành vi “quy định các tiêu chí mà pháp luật quản lý ngành không yêu cầu như: giấy phép hành nghề, giấy xác nhận đối tác và các yêu cầu về chứng chỉ, chứng nhận mà pháp luật quản lý ngành không quy định”. Từ đó, Nhà thầu khẳng định, yêu cầu về nhân sự chủ chốt như tại HSMT là không phù hợp với quy định pháp luật đấu thầu, pháp luật chuyên ngành có liên quan, gây hạn chế cạnh tranh.
Đối với yêu cầu “nhà thầu tiến hành khảo sát hiện trường (có hình ảnh và ghi chú hình ảnh từng tuyến đường thực hiện quét, thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện Đầm Dơi)”, Nhà thầu cho rằng, đây là yêu cầu làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu ở địa phương khác, không loại trừ khả năng tạo lợi thế cho nhà thầu địa phương, đặc biệt là nhà thầu đang thực hiện hợp đồng thu gom, vận chuyển và xử lý rác trên địa bàn Huyện.
Sau khi Gói thầu được công khai kết quả lựa chọn nhà thầu, Liên danh Công ty TNHH MTV Tin học Kiều Phương - Công ty TNHH Xây dựng Thiên Phát đã có văn bản kiến nghị gửi Chủ đầu tư, Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tỉnh Cà Mau liên quan đến vị trí nhân sự chủ chốt (cán bộ phụ trách thu giá, thanh quyết toán) của Liên danh không đáp ứng yêu cầu của HSMT.
4. Trả lời, giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Trong công văn phúc đáp Nhà thầu ngày 31/5/2024, Chủ đầu tư viện dẫn: “Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 90 Luật Đấu thầu, đơn kiến nghị phải có chữ ký, đóng dấu (nếu có) của người đại diện hợp pháp của nhà thầu, tổ chức gửi đơn hoặc được ký số trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Tuy nhiên, 2 đơn kiến nghị trên Hệ thống đều không có chữ ký và đóng dấu của nhà thầu kiến nghị, do đó, không đủ điều kiện để Chủ đầu tư xem xét, giải quyết”.
5. Kết quả giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Các nội dung đã phát hành của HSMT giữ nguyên.
Ngày 19/7/2024, Chủ đầu tư ban hành Văn bản số 13/QĐ-TNMT về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 3 Chi phí dịch vụ thuộc Dự toán Thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt tập trung trên địa bàn huyện Đầm Dơi năm 2024 - 2025. Theo đó, Nhà thầu trúng thầu là Công ty TNHH Dịch vụ thương mại Minh Thông với giá trúng thầu là 5,889 tỷ đồng.
Trước kiến nghị của Liên danh nhà thầu về kết quả lựa chọn nhà thầu, Sở KH&ĐT tỉnh Cà Mau đã thành lập Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị trong đấu thầu (Hội đồng tư vấn).
Ngày 23/9/2024, Hội đồng tư vấn ra báo cáo giải quyết kiến nghị, trong đó kết luật: “Hiện chưa có quy định việc yêu cầu về bằng cấp/chứng chỉ chuyên môn đối với các nhân sự chủ chốt thực hiện gói thầu đang xét. Do đó, việc HSMT quy định nhân sự chủ chốt và các tiêu chí mà pháp luật quản lý ngành không yêu cầu như chứng chỉ, chứng nhận là vi phạm Phụ lục 8 ban hành kèm theo Thông tư 06/2024/TT-BKHĐT... Theo quy định tại khoản 4 Điều 44 Luật Đấu thầu, các nội dung này sẽ bị coi là vô hiệu, không phải là căn cứ để đánh giá HSDT”.
Hội đồng tư vấn cũng chỉ ra, việc Chủ đầu tư yêu cầu phải có chữ ký và đóng dấu của nhà thầu mới xem xét, giải quyết kiến nghị là không tuân thủ quy định điểm b khoản 1 Điều 90 Luật Đấu thầu.
Trên cơ sở đề xuất của Hội đồng tư vấn và căn cứ ý kiến chỉ đạo của UBND huyện Đầm Dơi (người có thẩm quyền), Chủ đầu tư ban hành quyết định hủy kết quả lựa chọn nhà thầu. Đồng thời, giao Bên mời thầu thực hiện đánh giá lại HSDT của các nhà thầu theo đúng quy định pháp luật, không áp dụng các tiêu chí không phù hợp quy định trong quá trình xem xét, đánh giá lại HSDT.
II. Danh sách các gói thầu đăng tải HSMT ngày 01/11/2024 nêu các tiêu chí về nhân sự có nội dung tương tự hoặc gần tương tự như tình huống điển hình:
1. Gói thầu số 01 Công tác duy trì phát triển cây xanh, công viên; công tác duy trì hệ thống chiếu sáng công cộng
Lĩnh vực: Dịch vụ phi tư vấn
Dự toán Công tác duy trì phát triển cây xanh, công viên; công tác duy trì hệ thống chiếu sáng công cộng thuộc Khu đô thị sinh thái và dịch vụ đô thị Lam Hạ và các dự án chỉnh trang đô thị đã thi công xây dựng hoàn thành, đã bàn giao đưa vào khai thác sử dụng
Bên mời thầu: Phòng Tài chính - Kế hoạch thành phố Phủ Lý
Chủ đầu tư: Phòng Tài chính - Kế hoạch thành phố Phủ Lý (tỉnh Hà Nam)
Tại Bảng số 2 Yêu cầu về nhân sự chủ chốt thuộc Mục 2 Chương III, HSMT yêu cầu:
Chỉ huy trưởng: Có chứng chỉ hành nghề giám sát, chứng nhận huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động; chứng nhận huấn luyện phòng cháy chữa cháy còn hiệu lực.
Cán bộ kỹ thuật cây xanh: Tốt nghiệp đại học chuyên ngành kỹ thuật ô tô, xe máy trở lên. Có chứng nhận huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động, huấn luyện phòng cháy chữa cháy còn hiệu lực
Cán bộ kỹ thuật điện: Tốt nghiệp đại học chuyên ngành môi trường trở lên. Có chứng nhận huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động; chứng nhận huấn luyện phòng cháy chữa cháy còn hiệu lực.
Cán bộ phụ trách an toàn lao động: Tốt nghiệp đại học một trong các chuyên ngành bảo hộ lao động, môi trường, điện, hạ tầng kỹ thuật, giao thông, xây dựng, thuỷ lợi trở lên. Có chứng nhận huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động; chứng nhận huấn luyện phòng cháy chữa cháy còn hiệu lực.
2. Gói thầu số 01 Chi phí xây dựng công trình
Lĩnh vực: Dịch vụ phi tư vấn
Dự án Trồng rừng 2023 (trồng rừng thay thế 160 ha)
Bên mời thầu: Công ty TNHH Tư vấn thiết kế xây dựng Thuận Thành KG
Chủ đầu tư: Ban Quản lý rừng Kiên Giang
Tại Bảng số 2 Yêu cầu về nhân sự chủ chốt thuộc Mục 2 Chương III, HSMT yêu cầu:
Chỉ huy trưởng công trình: Có chứng chỉ tư vấn giám sát thi công xây dựng chuyên ngành lâm sinh.
3. Gói thầu số 03 Thi công trồng cây xanh
Lĩnh vực: Dịch vụ phi tư vấn
Dự toán Trồng cây xanh đô thị trên địa bàn thị trấn Cái Nước năm 2024
Bên mời thầu: Công ty TNHH Tư vấn và Đầu tư xây dựng Hợp Nhất
Chủ đầu tư: Ban Quản lý chợ và đô thị huyện Cái Nước (tỉnh Cà Mau)
Tại Bảng số 2 Yêu cầu về nhân sự chủ chốt thuộc Mục 2 Chương III, HSMT yêu cầu:
Chỉ huy trưởng (quản lý chung): Có chứng chỉ hành nghề giám sát thi công xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật hạng III trở lên hoặc đã trực tiếp tham gia thi công xây dựng phần việc thuộc nội dung hành nghề của ít nhất 02 công trình từ cấp IV hoặc 01 công trình từ cấp III cùng loại trở lên. Đã trực tiếp làm chỉ huy trưởng thi công xây dựng ít nhất 02 công trình hạ tầng kỹ thuật từ cấp IV cùng loại trở lên. Có giấy chứng nhận hoặc chứng chỉ hành nghề trong lĩnh vực quản lý và chăm sóc bảo dưỡng cây xanh, cây cảnh.
Cán bộ kỹ thuật (phụ trách trồng cây): Đã trực tiếp làm cán bộ kỹ thuật thi công xây dựng ít nhất 02 công trình hạ tầng kỹ thuật từ cấp IV cùng loại trở lên. Có giấy chứng nhận hoặc chứng chỉ hành nghề trong lĩnh vực quản lý và chăm sóc bảo dưỡng cây xanh, cây cảnh.
4. Gói 1 Suất ăn cho bệnh nhân nội trú Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2
Lĩnh vực: Dịch vụ phi tư vấn
Dự toán Suất ăn cho bệnh nhân nội trú Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2
Bên mời thầu: Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng TTG
Chủ đầu tư: Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2
Tại Bảng số 2 Yêu cầu về nhân sự chủ chốt thuộc Mục 2 Chương III, HSMT yêu cầu:
Cán bộ dinh dưỡng; nhân viên giao nhận; tài xế giao hàng: Có giấy chứng nhận huấn luyện nghiệp vụ phòng cháy chữa cháy, cứu hộ của cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp theo quy định.
5. Gói thầu số 03 Quản lý, khai thác công trình thủy lợi năm 2024 trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng (3 tháng cuối năm 2024)
Lĩnh vực: Dịch vụ phi tư vấn
Dự toán Một số gói thầu quản lý, khai thác công trình thủy lợi năm 2024 trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng
Bên mời thầu: Công ty TNHH Quí Tường
Chủ đầu tư: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng
Tại Bảng số 2 Yêu cầu về nhân sự chủ chốt thuộc Mục 2 Chương III, HSMT yêu cầu:
Giám đốc: Tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành thủy lợi/xây dựng/kinh tế/luật. Đáp ứng các yêu cầu khác theo quy định của E-HSMT.
Phó Giám đốc: Tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành thủy lợi/xây dựng/kinh tế/luật. Đáp ứng các yêu cầu khác theo quy định của E-HSMT.
Kế toán trưởng: Tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành kế toán/tài chính/kinh tế; có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng; đáp ứng các yêu cầu khác theo quy định của E-HSMT.
Bộ phận chuyên trách về quản lý kinh tế: Có trình độ đại học trở lên chuyên ngành kinh tế/quản trị kinh doanh/tài chính/kế toán; đáp ứng các yêu cầu khác theo quy định của E-HSMT.
III. Dẫn chiếu quy định pháp luật
Theo điểm e khoản 1 Phụ lục 8 ban hành kèm theo Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT, một số nội dung của E-HSMT dẫn đến hạn chế cạnh tranh theo quy định tại khoản 3 Điều 44 của Luật Đấu thầu bao gồm: Quy định các tiêu chí mà pháp luật quản lý ngành không yêu cầu như: giấy phép hành nghề, giấy xác nhận đối tác và các yêu cầu về chứng chỉ, chứng nhận mà pháp luật quản lý ngành không quy định.
