Các chủ đầu tư, bên mời thầu tham khảo tình huống đã phân tích để sửa đổi, bổ sung các tiêu chí trong HSMT, giúp quá trình lựa chọn nhà thầu được suôn sẻ, tránh các khiếu nại, khiếu kiện làm kéo dài thời gian lựa chọn nhà thầu, giảm hiệu quả công trình, dự án.
I. Tình huống điển hình
Gói thầu số 06A Thi công xây dựng hệ thống điện chiếu sáng
Dự án Xây dựng đường vành đai thành phố Đà Lạt và cơ sở hạ tầng các khu dân cư
Bên mời thầu: Ban Quản lý bảo trì đường bộ
Nội dung kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Tiêu chí HSMT:
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu:
Trường hợp gói thầu chỉ bao gồm 01 công trình độc lập: Từ ngày 01 tháng 01 năm 2020 đến thời điểm đóng thầu, nhà thầu đã hoàn thành tối thiểu 2 công trình có: loại kết cấu: công trình hạ tầng kỹ thuật lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, cấp: III, trong đó ít nhất một công trình có giá trị là (V) 21.790.065.706 VND và tổng giá trị của tất cả các công trình >= 43.580.131.412 VND, với tư cách là nhà thầu chính (độc lập hoặc thành viên liên danh), nhà thầu quản lý hoặc nhà thầu phụ.
Tại mục E-CDNT 10.8, Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu: Chứng chỉ năng lực hoạt động thi công xây dựng công trình giao thông đường bộ hạng III trở lên.
Tại hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công: Bộ đèn chiếu sáng Led 140W và đèn pha Led 240W thể hiện rõ về mẫu mã, hình dáng, kích thước, thông số bộ đèn, trên thân đèn phải có tên đèn và logo đúc nổi chính hãng của nhà sản xuất.
Kiến nghị/đề nghị làm rõ của nhà thầu:
Về kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự, Nhà thầu cho biết, Mẫu số 01B ban hành kèm theo Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT ngày 31/5/2022 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định, giá trị hợp đồng tương tự thông thường bằng khoảng 50% giá trị công việc xây lắp của công trình thuộc gói thầu đang xét. Tuy nhiên, HSMT đang quy định giá trị hợp đồng tương tự bằng 100% giá trị Gói thầu.
Về chứng chỉ năng lực hoạt động thi công xây dựng công trình giao thông đường bộ, Nhà thầu cho biết, căn cứ điểm đ khoản 3 Điều 83 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 3/3/2021 của Chính phủ về việc quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng, tổ chức không yêu cầu phải có chứng chỉ năng lực theo quy định của Nghị định này khi tham gia hoạt động xây dựng đối với công trình cấp IV, công viên cây xanh, công trình chiếu sáng công cộng.
Nhà thầu cho biết thêm, căn cứ Phụ lục VII Lĩnh vực và phạm vi hoạt động xây dựng của chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng ban hành kèm theo Nghị định số 15/2021/NĐ-CP thì không có lĩnh vực hoạt động xây dựng nào của công trình chiếu sáng công cộng. Như vậy, các tổ chức tham gia thực hiện công trình chiếu sáng công cộng không phải cung cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng.
Về đặc tính của bộ đèn chiếu sáng Led 140W và đèn pha Led 240W mô tả trong hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, Nhà thầu cho rằng, chỉ duy nhất có một nhà sản xuất đáp ứng là Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại và Xây dựng Thiên Minh. Nhà thầu khẳng định HSMT đang vi phạm quy định về cạnh tranh trong đấu thầu khi đưa ra các đặc tính kỹ thuật, tiêu chuẩn mang tính cá biệt hóa mà không phải là đặc tính cơ bản của sản phẩm. Theo đó, Nhà thầu kiến nghị Bên mời thầu “nới” rộng tiêu chí đáp ứng theo hướng chấp nhận các sản phẩm đáp ứng các thông số trong thiết kế bản vẽ thi công được duyệt, nhưng khác về kiểu dáng, kích thước.
Trả lời, giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Ngày 13/11/2023, Ban Quản lý bảo trì đường bộ có văn bản trả lời làm rõ HSMT theo yêu cầu của Nhà thầu. Trong văn bản, Bên mời thầu cho biết, thông số kỹ thuật của các bộ đèn chiếu sáng đã được Sở Xây dựng Lâm Đồng thẩm định và được Sở Giao thông vận tải Lâm Đồng phê duyệt hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng hạng mục lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng.
Kết quả giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Ngày 6/11/2023, Sở Giao thông vận tải Lâm Đồng đã phê duyệt HSMT sửa đổi Gói thầu số 06A Thi công xây dựng hệ thống điện chiếu sáng thuộc Dự án Xây dựng đường vành đai thành phố Đà Lạt và cơ sở hạ tầng các khu dân cư.
Ngày 13/11/2023, Bên mời thầu đăng tải lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia quyết định điều chỉnh HSMT. Theo đó, HSMT lược bỏ một số yêu cầu bị phản ánh, bao gồm: chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng thi công xây dựng công trình giao thông đường bộ hạng III trở lên; danh sách 15 công nhân tại mục đánh giá nhân sự chủ chốt; đồng thời điều chỉnh giá trị hợp đồng tương tự từ 100% giá trị Gói thầu (21,79 tỷ VND) thành 50% giá trị Gói thầu (10,895 tỷ VND). Tuy nhiên, Bên mời thầu bảo lưu thông số kỹ thuật của các bộ đèn chiếu sáng với lý do các thông số này đã được các sở, ngành chức năng thẩm định, phê duyệt.
II. Danh sách các gói thầu đăng tải HSMT ngày 28/11/2024 nêu các tiêu chí về hợp đồng tương tự, chứng chỉ có nội dung tương tự hoặc gần tương tự như tình huống điển hình:
1. Gói thầu số XD-01 Thi công xây dựng
Dự án Chống lấn chiếm đất Doanh trại Ban CHQS huyện Quỳnh Nhai, huyện Sông Mã, huyện Sốp Cộp
Bên mời thầu: Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Sơn La
Chủ đầu tư: Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Sơn La
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu về hợp đồng tương tự:
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2020 đến thời điểm đóng thầu, nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn tối thiểu 01 công trình có: loại kết cấu: Xây dựng dân dụng, cấp IV; có giá trị là 3.500.000.000 VND.
Trong khi Gói thầu có giá là 4.688.491.000 VND.
2. Gói thầu Bổ sung cơ sở dữ liệu và xây dựng hệ thống nền tảng nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống dân tộc thiểu số tỉnh Lai Châu
Dự toán Bổ sung cơ sở dữ liệu và xây dựng hệ thống nền tảng nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc thiểu số tỉnh Lai Châu
Bên mời thầu: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu
Chủ đầu tư: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu về hợp đồng tương tự:
Có tính chất tương tự: Phần mềm quản lý, thực hiện số hóa CSDL 3D 360 và scan hiện vật; có quy mô (giá trị) tối thiểu là 1.800.000.000 VND.
Trong khi Gói thầu có giá là 2.305.160.000 VND.
3. Gói thầu Thuê phần mềm quản lý dữ liệu sản phẩm OCOP
Dự toán Thuê phần mềm quản lý dữ liệu sản phẩm OCOP
Bên mời thầu: Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Hải Dương
Chủ đầu tư: Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Hải Dương
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu về hợp đồng tương tự:
Có tính chất tương tự: Hợp đồng thuê dịch vụ công nghệ thông tin; có quy mô (giá trị) tối thiểu là 575.109.702 VND
Trong khi Gói thầu có giá là 1.150.219.404 VND; thời gian thực hiện Gói thầu là 36 tháng.
4. Gói thầu số 02 Thi công xây dựng công trình
Dự án Cải tạo hệ thống điện chiếu sáng cầu Sông Chanh, thị xã Quảng Yên
Bên mời thầu: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã Quảng Yên
Chủ đầu tư: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã Quảng Yên (tỉnh Quảng Ninh)
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ hoạt động xây dựng của tổ chức thi công hạ tầng kỹ thuật hạng III trở lên còn hiệu lực.
5. Gói thầu Thi công xây lắp và mua bảo hiểm công trình
Dự án Ngầm hóa mạng viễn thông khu vực bên trong các tuyến đường Trường Sơn, Bạch Đằng, Hồng Hà, Phổ Quang, quận Tân Bình (hạng mục: hạ ngầm cáp)
Bên mời thầu: Chi nhánh Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam - Viễn thông Thành phố Hồ Chí Minh
Chủ đầu tư: Chi nhánh Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam - Viễn thông Thành phố Hồ Chí Minh
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT bản scan chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng của tổ chức, trong đó phạm vi hoạt động xây dựng phù hợp với loại, cấp công trình và công việc xây dựng của Gói thầu.
6. Gói thầu Thi công xây lắp và mua bảo hiểm công trình
Dự án Ngầm hóa mạng viễn thông trên đường Nguyễn Xí (đoạn từ Nơ Trang Long đến Xô Viết Nghệ Tĩnh) quận Bình Thạnh (hạng mục: Hạ ngầm cáp)
Bên mời thầu: Chi nhánh Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam - Viễn thông Thành phố Hồ Chí Minh
Chủ đầu tư: Chi nhánh Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam - Viễn thông Thành phố Hồ Chí Minh
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT bản scan chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng của tổ chức, trong đó phạm vi hoạt động xây dựng phù hợp với loại, cấp công trình và công việc xây dựng của Gói thầu.
7. Gói thầu số 03 Thi công xây dựng
Dự án Hoàn thiện hệ thống phòng cháy chữa cháy trụ sở các đơn vị Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Khoa học và Công nghệ, Ban Dân tộc tỉnh, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh
Bên mời thầu: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Bắc Kạn
Chủ đầu tư: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Bắc Kạn
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ năng lực hoạt động của tổ chức thi công xây dựng do cơ quan chuyên môn theo quy định cấp. Đối với nhà thầu liên danh, từng thành viên trong liên danh đều phải đáp ứng yêu cầu này.
8. Gói thầu số 01 Cung cấp, lắp đặt thiết bị và cài đặt, đồng bộ hệ thống
Dự án Khắc phục hệ thống chiếu sáng nghệ thuật khu vực Hồ Xuân Hương
Bên mời thầu: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thành phố Đà Lạt
Chủ đầu tư: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thành phố Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng)
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ hoạt động xây dựng của tổ chức thi công hạ tầng kỹ thuật hạng III trở lên còn hiệu lực.
9. Gói thầu số 01 Thi công xây dựng
Dự án Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị PCCC cho các hạng mục công trình cũ tại Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 tỉnh Lào Cai
Bên mời thầu: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Lào Cai
Chủ đầu tư: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Lào Cai
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng: Thi công công tác xây dựng công trình xây dựng dân dụng.
10. Gói thầu số 04
Dự án Lắp đặt hệ thống chiếu sáng công cộng tại xã Khánh Bình Đông
Bên mời thầu: Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Trần Văn Thời
Chủ đầu tư: Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Trần Văn Thời (tỉnh Cà Mau)
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu nộp bản chụp được chứng thực chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng của tổ chức để chứng minh hoặc giấy xác nhận, thông báo đủ điều kiện cấp chứng chỉ (đang chờ cấp chứng chỉ của Bộ Xây dựng hoặc Sở Xây dựng) về năng lực hoạt động xây dựng theo yêu cầu và phải cung cấp chứng chỉ cho Chủ đầu tư khi thương thảo hợp đồng.
11. Gói thầu Thi công xây dựng
Dự toánBảo dưỡng, sửa chữa điện chiếu sáng huyện Lạc Sơn
Bên mời thầu: Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Lạc Sơn
Chủ đầu tư: Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Lạc Sơn (tỉnh Hoà Bình)
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng có chuyên ngành phù hợp còn hiệu lực.
III. Dẫn chiếu quy định pháp luật liên quan:
1. Theo Mẫu số 3A Hồ sơ mời thầu xây lắp qua mạng một giai đoạn một túi hồ sơ ban hành kèm theo Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT, hợp đồng thi công xây lắp tương tự có giá trị thông thường khoảng 50% giá trị công việc xây lắp của công trình thuộc gói thầu đang xét (công trình A). Đối với các công việc đặc thù hoặc ở các địa phương mà năng lực của nhà thầu trên địa bàn còn hạn chế, có thể yêu cầu giá trị trong khoảng 40% - 50% giá trị công việc xây lắp của công trình A.
2. Theo Mẫu số 5A Hồ sơ mời thầu dịch vụ phi tư vấn qua mạng một giai đoạn một túi hồ sơ ban hành kèm theo Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT, hợp đồng tương tự là hợp đồng có tính chất tương tự với gói thầu đang xét, có giá trị hợp đồng thông thường khoảng 50% giá của gói thầu. Đối với các công việc đặc thù hoặc ở các địa phương mà năng lực của nhà thầu trên địa bàn còn hạn chế, có thể yêu cầu giá trị của hợp đồng tương tự trong khoảng 40% giá của gói thầu đang xét.
Đối với gói thầu dịch vụ phi tư vấn có tính chất công việc lặp lại theo chu kỳ qua các năm dẫn đến thời gian thực hiện hợp đồng kéo dài thì giá trị hợp đồng tương tự được xác định khoảng 50% giá trị của phần công việc tính theo 01 chu kỳ (01 năm) mà không tính theo tổng giá trị gói thầu qua các năm. Trong trường hợp này, việc đánh giá về quy mô, tính chất của hợp đồng tương tự cũng được xét theo 01 chu kỳ (01 năm) tương ứng.
3. Nghị định số 15/2021/NĐ-CP quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng và Nghị định số 35/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng quy định:
Tổ chức không yêu cầu phải có chứng chỉ năng lực khi tham gia các công việc sau:
“b) Thiết kế, giám sát, thi công về phòng cháy chữa cháy theo pháp luật về phòng cháy, chữa cháy;
c) Thiết kế, giám sát, thi công hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông trong công trình;
d) Thiết kế, giám sát, thi công công tác hoàn thiện công trình xây dựng như trát, ốp lát, sơn, lắp đặt cửa và các công việc tương tự khác không ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực của công trình; giám sát, thi công nội thất công trình;
đ) Tham gia hoạt động xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ quy định tại điểm b khoản 7 Điều 79 Luật Xây dựng số 50/2014/QH13; công viên cây xanh, công trình chiếu sáng công cộng; đường cáp truyền dẫn tín hiệu viễn thông; dự án chỉ có các công trình nêu tại điểm này.”
