Các chủ đầu tư, bên mời thầu tham khảo tình huống đã phân tích để sửa đổi, bổ sung các tiêu chí trong HSMT, giúp quá trình lựa chọn nhà thầu được suôn sẻ, tránh các khiếu nại, khiếu kiện làm kéo dài thời gian lựa chọn nhà thầu, giảm hiệu quả công trình, dự án.
I. Tình huống điển hình
Gói thầu số 06A Thi công xây dựng hệ thống điện chiếu sáng
Dự án Xây dựng đường vành đai thành phố Đà Lạt và cơ sở hạ tầng các khu dân cư
Bên mời thầu: Ban Quản lý bảo trì đường bộ
Nội dung kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Tiêu chí HSMT:
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu:
Trường hợp gói thầu chỉ bao gồm 01 công trình độc lập: Từ ngày 01 tháng 01 năm 2020 đến thời điểm đóng thầu, nhà thầu đã hoàn thành tối thiểu 2 công trình có: loại kết cấu: công trình hạ tầng kỹ thuật lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, cấp: III, trong đó ít nhất một công trình có giá trị là (V) 21.790.065.706 VND và tổng giá trị của tất cả các công trình >= 43.580.131.412 VND, với tư cách là nhà thầu chính (độc lập hoặc thành viên liên danh), nhà thầu quản lý hoặc nhà thầu phụ.
Tại mục E-CDNT 10.8, Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu: Chứng chỉ năng lực hoạt động thi công xây dựng công trình giao thông đường bộ hạng III trở lên.
Tại hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công: Bộ đèn chiếu sáng Led 140W và đèn pha Led 240W thể hiện rõ về mẫu mã, hình dáng, kích thước, thông số bộ đèn, trên thân đèn phải có tên đèn và logo đúc nổi chính hãng của nhà sản xuất.
Kiến nghị/đề nghị làm rõ của nhà thầu:
Về kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự, Nhà thầu cho biết, Mẫu số 01B ban hành kèm theo Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT ngày 31/5/2022 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định, giá trị hợp đồng tương tự thông thường bằng khoảng 50% giá trị công việc xây lắp của công trình thuộc gói thầu đang xét. Tuy nhiên, HSMT đang quy định giá trị hợp đồng tương tự bằng 100% giá trị Gói thầu.
Về chứng chỉ năng lực hoạt động thi công xây dựng công trình giao thông đường bộ, Nhà thầu cho biết, căn cứ điểm đ khoản 3 Điều 83 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 3/3/2021 của Chính phủ về việc quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng, tổ chức không yêu cầu phải có chứng chỉ năng lực theo quy định của Nghị định này khi tham gia hoạt động xây dựng đối với công trình cấp IV, công viên cây xanh, công trình chiếu sáng công cộng.
Nhà thầu cho biết thêm, căn cứ Phụ lục VII Lĩnh vực và phạm vi hoạt động xây dựng của chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng ban hành kèm theo Nghị định số 15/2021/NĐ-CP thì không có lĩnh vực hoạt động xây dựng nào của công trình chiếu sáng công cộng. Như vậy, các tổ chức tham gia thực hiện công trình chiếu sáng công cộng không phải cung cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng.
Về đặc tính của bộ đèn chiếu sáng Led 140W và đèn pha Led 240W mô tả trong hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, Nhà thầu cho rằng, chỉ duy nhất có một nhà sản xuất đáp ứng là Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại và Xây dựng Thiên Minh. Nhà thầu khẳng định HSMT đang vi phạm quy định về cạnh tranh trong đấu thầu khi đưa ra các đặc tính kỹ thuật, tiêu chuẩn mang tính cá biệt hóa mà không phải là đặc tính cơ bản của sản phẩm. Theo đó, Nhà thầu kiến nghị Bên mời thầu “nới” rộng tiêu chí đáp ứng theo hướng chấp nhận các sản phẩm đáp ứng các thông số trong thiết kế bản vẽ thi công được duyệt, nhưng khác về kiểu dáng, kích thước.
Trả lời, giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Ngày 13/11/2023, Ban Quản lý bảo trì đường bộ có văn bản trả lời làm rõ HSMT theo yêu cầu của Nhà thầu. Trong văn bản, Bên mời thầu cho biết, thông số kỹ thuật của các bộ đèn chiếu sáng đã được Sở Xây dựng Lâm Đồng thẩm định và được Sở Giao thông vận tải Lâm Đồng phê duyệt hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng hạng mục lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng.
Kết quả giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Ngày 6/11/2023, Sở Giao thông vận tải Lâm Đồng đã phê duyệt HSMT sửa đổi Gói thầu số 06A Thi công xây dựng hệ thống điện chiếu sáng thuộc Dự án Xây dựng đường vành đai thành phố Đà Lạt và cơ sở hạ tầng các khu dân cư.
Ngày 13/11/2023, Bên mời thầu đăng tải lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia quyết định điều chỉnh HSMT. Theo đó, HSMT lược bỏ một số yêu cầu bị phản ánh, bao gồm: chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng thi công xây dựng công trình giao thông đường bộ hạng III trở lên; danh sách 15 công nhân tại mục đánh giá nhân sự chủ chốt; đồng thời điều chỉnh giá trị hợp đồng tương tự từ 100% giá trị Gói thầu (21,79 tỷ VND) thành 50% giá trị Gói thầu (10,895 tỷ VND). Tuy nhiên, Bên mời thầu bảo lưu thông số kỹ thuật của các bộ đèn chiếu sáng với lý do các thông số này đã được các sở, ngành chức năng thẩm định, phê duyệt.
II. Danh sách các gói thầu đăng tải HSMT ngày 14/11/2024 nêu các tiêu chí về hợp đồng tương tự, chứng chỉ có nội dung tương tự hoặc gần tương tự như tình huống điển hình:
1. Gói thầu Thi công sửa chữa, xây dựng tường rào bảo vệ doanh trại Tiểu đoàn 2/E25
Dự án Sửa chữa, xây dựng tường rào bảo vệ doanh trại Tiểu đoàn 2/E25
Bên mời thầu: Trung đoàn Cảnh sát Cơ động 25
Chủ đầu tư: Trung đoàn Cảnh sát Cơ động 25
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu về hợp đồng tương tự:
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2021 đến thời điểm đóng thầu, nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn tối thiểu 01 công trình có: loại kết cấu: 01 hạng mục cải tạo sửa chữa hoặc xây mới công trình dân dụng cấp III trở lên thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, cấp III; có giá trị là 4.000.000.000 VND.
Trong khi Gói thầu có giá là 2.833.498.235 VND.
2. Gói thầu Thi công sửa chữa Công viên Bến Tre
Dự toán Sửa chữa Công viên Bến Tre
Bên mời thầu: Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế xây dựng Gia Bảo
Chủ đầu tư: Phòng Quản lý đô thị thành phố Bến Tre (tỉnh Bến Tre)
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu về hợp đồng tương tự:
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2021 đến thời điểm đóng thầu, nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn tối thiểu 02 công trình có: loại kết cấu: Hạ tầng kỹ thuật, cấp IV, trong đó ít nhất một công trình có giá trị là 1.350.000.000 VND và tổng giá trị tất cả các công trình >= 2.700.000.000 VND.
Trong khi Gói thầu có giá là 2.620.249.751 VND.
3. Gói thầu số 22 Thi công và lắp đặt thiết bị trạm xử lý nước thải
Dự án Đầu tư xây dựng khu dân cư mới tại thôn Phủ, xã Thái Học và thôn Nhuận Đông, xã Bình Minh, huyện Bình Giang
Bên mời thầu: Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển bất động sản Hudland
Chủ đầu tư: Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển bất động sản Hudland
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu về hợp đồng tương tự:
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2019 đến thời điểm đóng thầu, nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn tối thiểu 01 công trình có: loại kết cấu: dạng bể chứa bằng bê tông cốt thép hoặc công trình có tính tương tự về bản chất của công trình trạm xử lý nước thải, cấp: III; có giá trị là 14.000.000.000 VND.
Trong khi Gói thầu có giá là 18.252.183.000 VND.
4. Gói thầu số 3 Mua sắm trang phục cho lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở
Dự toán Mua sắm trang phục cho lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở
Bên mời thầu: Công an tỉnh Bắc Giang
Chủ đầu tư: Công an tỉnh Bắc Giang
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu về hợp đồng tương tự:
Có tính chất tương tự: là hợp đồng cung cấp hàng hóa đáp ứng 1 trong 2 tiêu chí hướng dẫn tại ghi chú số 10 dưới đây; có quy mô (giá trị) tối thiểu là 16.237.621.400 VND.
Trong khi Gói thầu có giá là 37.070.177.000 VND.
5. Gói thầu Cung cấp hệ thống mạng cho hệ thống hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền tại Trung tâm dữ liệu chính, Trung tâm dữ liệu dự phòng và dịch vụ triển khai
Dự án Nâng cấp hạ tầng kỹ thuật hệ thống hóa đơn điện tử đáp ứng triển khai Cổng kết nối tiếp nhận dữ liệu hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền
Bên mời thầu: Tổng cục Thuế
Chủ đầu tư: Tổng cục Thuế
Tại Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III của HSMT yêu cầu về hợp đồng tương tự:
Có tính chất tương tự: các hàng hóa trong hợp đồng tương tự về chủng loại là hàng hóa có mã HS là 85.17.xx.xx); có quy mô (giá trị) tối thiểu là 6.776.000.000 VND.
Trong khi Gói thầu có giá là 16.988.797.707 VND.
6. Gói thầu số 03 Thi công xây dựng
Dự án Đầu tư các hạng mục phụ trợ Quốc lộ 2 Hà Giang đi Thanh Thuỷ (đoạn từ Km 294+100m đến Km 296+500m), thành phố Hà Giang; Hạng mục: Hệ thống đèn chiếu sáng công cộng
Bên mời thầu: Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng Đông Dương Hà Giang
Chủ đầu tư: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Hà Giang (tỉnh Hà Giang)
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng.
7. Gói thầu số 01 Toàn bộ phần xây dựng công trình
Dự án Xây dựng một số tuyến chính điện chiếu sáng thuộc địa bàn Nghĩa Dũng, Xuân Yên, Trung Long, Thịnh Mỹ, Trung Yên, Tiên Phúc xã Nghĩa Mỹ
Bên mời thầu: UBND xã Nghĩa Mỹ
Chủ đầu tư: UBND xã Nghĩa Mỹ(thị xã Thái Hoà, tỉnh Nghệ An)
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật hạng III còn hiệu lực.
8. Gói thầu số 13 (xây lắp + thiết bị): Hệ thống điện chiếu sáng, trạm biến áp và trung thế ngầm, hạ thế ngầm, đặt ống viễn thông
Dự án Sửa chữa, chỉnh trang các tuyến đường khu trung tâm huyện, chỉnh trang Hoa viên 9 tháng 4
Bên mời thầu: Ban Quản lý dự án huyện Xuân Lộc
Chủ đầu tư: Ban Quản lý dự án huyện Xuân Lộc (tỉnh Đồng Nai)
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ năng lực hoạt động thi công xây dựng hạ tầng kỹ thuật hạng III trở lên; chứng chỉ năng lực hoạt động thi công xây dựng công nghiệp (năng lượng) hạng III trở lên.
9. Gói thầu số 02 Thi công xây dựng
Dự án Sửa chữa, chỉnh trang hệ thống đèn chiếu sáng, đèn trang trí trên địa bàn thành phố và lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng đường ĐT491 (đoạn từ Khu đô thị River Silk City phân kỳ II đến cầu vượt Liêm Tuyền), thành phố Phủ Lý
Bên mời thầu: Phòng Quản lý đô thị thành phố Phủ Lý
Chủ đầu tư: Phòng Quản lý đô thị thành phố Phủ Lý (tỉnh Hà Nam)
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ hoạt động năng lực xây dựng của tổ chức phù hợp theo Nghị định số 35/2023/NĐ-CP ngày 20/6/2023 của Chính phủ.
10. Gói thầu Thi công xây dựng
Dự án Sửa chữa hệ thống điện chiếu sáng khu dân cư thị trấn Điện Biên Đông
Bên mời thầu: Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Điện Biên Đông
Chủ đầu tư: Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Điện Biên Đông (tỉnh Điện Biên)
Tại Mục E-CDNT 10.8 thuộc Chương II của HSMT yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng thi công xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật từ hạng III trở lên (hoặc tài liệu khác tương đương).
III. Dẫn chiếu quy định pháp luật liên quan:
1. Theo Mẫu số 3A Hồ sơ mời thầu xây lắp qua mạng một giai đoạn một túi hồ sơ ban hành kèm theo Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT, hợp đồng thi công xây lắp tương tự có giá trị thông thường khoảng 50% giá trị công việc xây lắp của công trình thuộc gói thầu đang xét (công trình A). Đối với các công việc đặc thù hoặc ở các địa phương mà năng lực của nhà thầu trên địa bàn còn hạn chế, có thể yêu cầu giá trị trong khoảng 40% - 50% giá trị công việc xây lắp của công trình A.
2. Theo Mẫu số 4A Hồ sơ mời thầu mua sắm hàng hóa qua mạng một giai đoạn một túi hồ sơ, quy mô của hợp đồng tương tự (Y) thông thường khoảng 70% giá trị của gói thầu đang xét. Trường hợp mua sắm tập trung hoặc mua sắm hàng hóa có số lượng, khối lượng mời thầu lớn và trong nước có dưới 03 nhà thầu đã từng thực hiện các hợp đồng tương tự có quy mô trên 70% quy mô của gói thầu đang xét thì có thể điều chỉnh giảm yêu cầu về quy mô của hợp đồng tương tự xuống còn Y/1,4và/hoặc chia gói thầu thành các phần (lô) để tăng tính cạnh tranh cho gói thầu.
3. Theo điểm a khoản 1 Điều 79 (Quy trình chào hàng cạnh tranh) Nghị định số 24/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu, đối với gói thầu dịch vụ phi tư vấn, hồ sơ mời thầu không yêu cầu tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm.
3. Nghị định số 15/2021/NĐ-CP quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng và Nghị định số 35/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng quy định:
Tổ chức không yêu cầu phải có chứng chỉ năng lực khi tham gia các công việc sau:
“b) Thiết kế, giám sát, thi công về phòng cháy chữa cháy theo pháp luật về phòng cháy, chữa cháy;
c) Thiết kế, giám sát, thi công hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông trong công trình;
d) Thiết kế, giám sát, thi công công tác hoàn thiện công trình xây dựng như trát, ốp lát, sơn, lắp đặt cửa và các công việc tương tự khác không ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực của công trình; giám sát, thi công nội thất công trình;
đ) Tham gia hoạt động xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ quy định tại điểm b khoản 7 Điều 79 Luật Xây dựng số 50/2014/QH13; công viên cây xanh, công trình chiếu sáng công cộng; đường cáp truyền dẫn tín hiệu viễn thông; dự án chỉ có các công trình nêu tại điểm này.”
