|
| Các phiên đấu giá quyền sử dụng đất tại Hà Nội thời gian qua thu hút lượng lớn khách hàng tham gia, được báo chí quan tâm phản ánh. Ảnh: Nhã Chi |
Với nghiệp vụ sắc bén và trách nhiệm xã hội, nhiều bài báo đã truyền tải tiếng nói phản biện, đưa ra những kiến nghị xác đáng, thúc đẩy quá trình sửa đổi, hoàn thiện khung pháp lý, bịt những khoảng trống có thể bị lợi dụng, góp phần xây dựng thị trường đấu giá minh bạch và công bằng.
Nhớ lại thời điểm tháng 8/2022, tại Nhà Văn hóa tổ 3, phường Quyết Tâm, TP. Sơn La diễn ra cuộc đấu giá 11 lô tài sản trị giá hơn 420 triệu đồng, gồm 4 tàu tự chế cùng khoáng sản cát là tài sản vi phạm hành chính bị tịch thu sung quỹ nhà nước. Đơn vị thực hiện đấu giá là Công ty Đấu giá hợp danh Tây Bắc - Việt Nam.
Việc chủ tài sản đăng thông báo công khai về việc lựa chọn tổ chức ĐGTS trên Cổng thông tin điện tử quốc gia về ĐGTS hay việc niêm yết các thông tin đấu giá của tổ chức đấu giá là yêu cầu bắt buộc và được quy định tại Luật Đấu giá tài sản năm 2016, Thông tư số 02/2022/TT-BTP. Tuy nhiên, theo phản ánh từ khách hàng tham gia đấu giá, việc đăng tải thông tin của tổ chức ĐGTS trên báo, đài địa phương rất chung chung, không cụ thể là ĐGTS gì. Việc thông tin trên Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh Sơn La lại ở khung giờ 23 giờ 15 phút nên rất ít người xem. Việc này dẫn đến nhiều khách hàng quan tâm tới tài sản mà không biết thông tin để tham gia đấu giá.
Với nghiệp vụ sắc bén và trách nhiệm xã hội, nhiều bài báo đã truyền tải tiếng nói phản biện, đưa ra những kiến nghị xác đáng, thúc đẩy quá trình sửa đổi, hoàn thiện khung pháp lý về đấu giá.
Sự việc đã được một số cơ quan báo chí phản ánh, đưa tin kịp thời. Sở Tư pháp tỉnh Sơn La đã thành lập đoàn thanh tra theo Quyết định số 138/QĐ-STP ngày 7/12/2022 của Giám đốc Sở Tư pháp để tiến hành xác minh và kiểm tra đối với những thông tin báo chí phản ánh. Tại Kết luận thanh tra số 03/KL-STP, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Sơn La kiến nghị với Công an tỉnh Sơn La: “Giám sát chặt chẽ tổ chức ĐGTS trong việc thực hiện trình tự, thủ tục đấu giá sau khi ký hợp đồng dịch vụ ĐGTS. Trong đó, chú trọng kiểm tra việc đăng thông báo công khai trên Cổng thông tin điện tử quốc gia về ĐGTS theo đúng thời gian, nội dung quy định. Trường hợp phát hiện tổ chức ĐGTS không đăng thông báo công khai trên Cổng thông tin điện tử quốc gia về ĐGTS theo quy định, người có tài sản có thể xem xét, yêu cầu hủy hợp đồng dịch vụ ĐGTS theo quy định tại khoản 6 Điều 33 Luật Đấu giá tài sản”.
Kết luận cũng nêu rõ, Công ty Đấu giá hợp danh Tây Bắc - Việt Nam cần nghiên cứu kỹ những quy định của pháp luật về ĐGTS hiện hành, rút kinh nghiệm và thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về ĐGTS và các quy định khác có liên quan; có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục ngay những tồn tại, thiếu sót: ban hành quy chế cuộc ĐGTS phải đầy đủ các thông tin và đúng theo quy định tại Điều 34 Luật Đấu giá tài sản; thông báo niêm yết ĐGTS phải thực hiện đúng và đầy đủ các thông tin theo quy định tại Điều 35 Luật Đấu giá tài sản...
Những nội dung trong Kết luận thanh tra số 03/KL-STP cho thấy, việc báo chí phản ánh về những dấu hiệu chưa minh bạch, công khai trong cuộc ĐGTS tháng 8/2022 đã thúc đẩy cơ quan chức năng vào cuộc, chấn chỉnh tính minh bạch của cuộc đấu giá.
Tháng 12/2023, Công ty Đấu giá hợp danh Anh Phát tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng khu đất thương mại dịch vụ thuộc Khu đô thị Nam TP. Thanh Hóa tại phường Quảng Thành, TP. Thanh Hóa. Một số doanh nghiệp phản ánh, đã nhiều ngày tới trụ sở của tổ chức ĐGTS để mua hồ sơ tham gia đấu giá nhưng gặp khó khăn (nhân viên không ở trụ sở làm việc nên không bán hồ sơ; bên trong và ngoài Công ty Đấu giá hợp danh Anh Phát xuất hiện nhiều đối tượng dọa dẫm và ngăn cản việc mua hồ sơ đấu giá). Báo chí đã vào cuộc phản ánh vụ việc với những dấu hiệu bất thường.
Từ khiếu nại của đại diện các doanh nghiệp và phản ánh của báo chí, Sở Tư pháp Thanh Hóa và một số đơn vị chức năng đã tới Công ty Đấu giá hợp danh Anh Phát để xác minh sự việc. Tại thời điểm lập biên bản ghi nhận khách hàng đã 3 ngày liên tục tới trụ sở Công ty nhưng không mua được hồ sơ. Sau đó, Sở Tư pháp Thanh Hóa đã đề nghị Chủ tịch UBND TP. Thanh Hóa chỉ đạo kịp thời Công ty Đấu giá hợp danh Anh Phát bán hồ sơ theo đúng quy định của Luật Đấu giá tài sản.
Năm 2024, thị trường bất động sản có dấu hiệu tăng nóng, “sốt đất” cục bộ tại một số nơi, trong đó có Hà Nội. Các phiên đấu giá quyền sử dụng đất tại Hà Nội thời điểm đó thu hút lượng lớn khách hàng tham gia, xuất hiện việc “thổi giá”, “hét giá ảo” tại một số phiên đấu giá đất vùng ven Hà Nội.
Tại cuộc đấu giá 58 thửa đất thôn Đông Lai, xã Quang Tiến ngày 29/11 do Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sóc Sơn tổ chức, các lô đất diện tích 90 - 224 m2 có giá khởi điểm 2,4 triệu đồng/m2. Nhiều lô đất đã được trả từ 60 - 101 triệu đồng/m2. Đáng chú ý, 1 lô đất được trả tới 30 tỷ đồng/m2, nhưng đến vòng cuối cùng, tất cả những người “hét giá” đều đồng loạt bỏ cuộc, chỉ 22/58 lô đất được đấu giá thành công với giá trúng từ 32 - 50 triệu đồng/m2.
Ngày 30/11/2024, tình trạng tương tự diễn ra tại phiên đấu giá 22 thửa đất thôn Văn Quán, xã Đỗ Động, huyện Thanh Oai. Các thửa đất có giá khởi điểm 5,3 triệu đồng/m2. Đến vòng thứ 8, khi mức trả cao nhất là 70 triệu đồng/m2 thì nhiều người tham gia bất ngờ bỏ cuộc, chính quyền địa phương buộc phải hủy kết quả đấu giá.
Trước đó, phiên đấu giá tại huyện Thanh Oai, Hà Nội cũng có giá trúng cao ngất ngưởng, gấp 18 lần giá khởi điểm khiến dư luận xôn xao, hoang mang.
Thời điểm đó, báo chí liên tục đưa tin, bài về đấu giá đất vùng ven Hà Nội với nhiều băn khoăn về sự bất thường của mức giá trả và giá trúng đấu giá, tạo ra áp lực dư luận. Cơ quan công an sau đó đã vào cuộc xác minh việc khách hàng trả giá cao rồi bỏ cuộc tại các phiên đấu giá này.
Tháng 3/2025, Tòa án nhân dân TP. Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm đối với vụ “thổi” đất đấu giá ở Sóc Sơn. 6 bị cáo bị truy tố cùng tội vi phạm quy định về hoạt động bán ĐGTS với hành vi nâng giá bất thường, gây khó khăn cho các đơn vị tổ chức đấu giá và cơ quan nhà nước. Các bị cáo bị tuyên phạt từ 15 - 36 tháng tù cho hành vi vi phạm của mình.
Nhiều ý kiến cho rằng, khi thông tin về hoạt động đấu giá được công khai minh bạch, các tổ chức, cá nhân đều có cơ hội tham gia bình đẳng, sẽ tạo động lực để cạnh tranh một cách công bằng. Tài sản được bán đúng giá, đúng chất lượng, cạnh tranh lành mạnh giúp nâng cao hiệu quả hoạt động đấu giá. Bên cạnh đó, sự quan sát, theo dõi của cộng đồng, sự giám sát của báo chí giúp cơ quan chức năng kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm, ải thiện quy trình đấu giá và tránh lạm dụng quyền hạn trong quá trình tổ chức đấu giá.
