Bệnh viện thiếu trầm trọng trang thiết bị y tế: Chờ đợi tháo gỡ triệt để khó khăn

Lãnh đạo một số bệnh viện kiến nghị Chính phủ cần tiếp tục hỗ trợ nguồn lực đầu tư trang thiết bị y tế, xây dựng hạ tầng. Ảnh: T. Sơn

Chia sẻ với Báo Đấu thầu, PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ quý II/2022 đến nay, số lượng bệnh nhân đến khám, chữa bệnh tại Bệnh viện gia tăng đột biến, từ đó bộc lộ tình trạng thiếu hệ thống trang thiết bị y tế phục vụ phẫu thuật như: robot Rosa, PET/CT, máy xạ phẫu bằng dao Gammar… Có máy không hoạt động, có máy hết hợp đồng liên doanh - liên kết (LD-LK), có máy vướng vấn đề pháp lý về LD-LK. Một số máy đã được cơ quan chức năng giải tỏa, xác lập tài sản thuộc quyền sở hữu toàn dân, nhưng không có nhà thầu cung ứng vật tư, hóa chất, linh kiện thay thế, mặc dù tổ chức đấu thầu nhiều lần.

Trước tình trạng thiếu trầm trọng trang thiết bị y tế (TTBYT), Bệnh viện Bạch Mai phải ứng phó bằng cách bố trí thành nhiều ca kíp để phục vụ bệnh nhân, một số bệnh nhân phải sang bệnh viện khác để chụp chiếu nhờ…

Theo PGS.TS Đào Xuân Cơ, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là cơ chế ký kết các hợp đồng LD-LK còn lỏng lẻo, văn bản pháp quy chưa rõ ràng, nên khi kiểm tra thì có sai phạm. Sau những sai phạm này, giá dịch vụ thực hiện kỹ thuật y tế của nhiều máy LD-LK phải điều chỉnh giảm về bằng giá của bảo hiểm y tế (BHYT). Đơn cử, giá siêu âm từ 110.000 đồng xuống còn 43.900 đồng, xạ phẫu bằng dao Gamma từ 40 triệu đồng giảm xuống 28,79 triệu đồng/lần… Do vậy, không có nhà đầu tư nào tiếp tục ký kết hợp đồng và cũng không có nhà thầu nào cung cấp vật tư, hóa chất, sinh phẩm và linh kiện để vận hành máy.

Hai năm thực hiện thí điểm tự chủ toàn diện theo Nghị quyết số 33/NQ-CP (2019 - 2021) cũng là thời gian Bệnh viện gặp nhiều khó khăn nhất khi chưa được tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế, nợ đọng BHYT kéo dài…, không đủ nguồn lực để đầu tư TTBYT.

Tại một diễn đàn gần đây, GS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K cho biết, hiện tại, bệnh nhân tăng tới 30 - 40% so với thời kỳ trước dịch Covid-19 khiến Bệnh viện bị quá tải. Trước đây, Bệnh viện có 9 máy xạ trị, nhưng hiện chỉ có 5 máy đang hoạt động, còn lại đã hết thời hạn khấu hao hoặc hết niên hạn. Do đó, bệnh nhân ung thư cần chạy máy xạ trị gần như phải thức cả đêm để chạy xạ. Các máy chạy hết công suất nhưng cũng không thể đảm bảo được nhu cầu phục vụ.

Để đáp ứng nhu cầu xạ trị, Bệnh viện K cần thêm 10 máy xạ trị nữa, mỗi máy khoảng 130 tỷ đồng, tổng cộng là 1.300 tỷ đồng. Với tình hình tài chính hiện nay, không biết bao giờ Bệnh viện mới đầu tư xong.

Đầu tháng 11/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 144/NQ-CP cho phép tiếp tục thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT của các dịch vụ kỹ thuật thực hiện bằng máy do nhà thầu cung cấp sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất. Mặc dù vậy, theo bà Trần Ngọc Ánh, đại diện Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC), lo ngại lớn nhất hiện nay của cộng đồng doanh nghiệp là tình trạng bất nhất, thiếu hướng dẫn cụ thể về cơ chế thanh toán BHYT đối với hóa chất, vật tư trúng thầu sử dụng cho các máy đặt, máy mượn trong bệnh viện nên doanh nghiệp không dám tham dự thầu.

Để tháo gỡ khó khăn cho người bệnh và các bệnh viện trong bối cảnh ngân sách eo hẹp, lãnh đạo một số bệnh viện kiến nghị Chính phủ cần tiếp tục hỗ trợ nguồn lực đầu tư TTBYT, xây dựng hạ tầng. Mặt khác, cần có quy định, hướng dẫn cụ thể về các hình thức LD-LK như: mẫu hồ sơ mời thầu - hợp đồng; định giá phần vốn góp của bệnh viện qua thương hiệu, nguồn nhân lực, giá trị đất đai; giá cung cấp dịch vụ y tế; cơ chế phân chia lợi nhuận giữa bệnh viện và nhà đầu tư… hay vay vốn ngân hàng.

Về phía doanh nghiệp, USABC kiến nghị, Chính phủ bổ sung quy định pháp luật về hình thức máy đặt, máy mượn trong lĩnh vực y tế, trong đó bổ sung hình thức đấu thầu hóa chất và thuê máy xét nghiệm trong cùng một gói thầu, hoặc cho phép các công ty trúng thầu hóa chất cung cấp máy xét nghiệm để thực hiện hợp đồng cung cấp hóa chất đã ký. Đồng thời, cần hướng dẫn cụ thể về hình thức thuê máy xét nghiệm, trong đó quy định rõ quy trình thuê máy, thời gian thuê, hình thức đấu thầu thuê máy kèm với đấu thầu hóa chất, mức giá thuê tham khảo…