|
| Trung bình hàng năm có hàng ngàn vụ việc thi hành án dân sự có tài sản được đưa ra bán đấu giá theo quy định của Luật Đấu giá tài sản. Ảnh: NC st |
Thưa ông, việc bán ĐGTS THADS áp dụng theo quy định của Luật ĐGTS trong thời gian qua đạt kết quả ra sao?
Luật ĐGTS năm 2016 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2017) qua hơn 5 năm thực hiện đã đóng góp một phần rất quan trọng cho quá trình tổ chức THADS đối với những vụ việc có tài sản phải đưa ra bán đấu giá. Theo thống kê, trung bình hàng năm có hàng ngàn vụ việc THADS có tài sản được đưa ra bán đấu giá theo quy định của pháp luật về ĐGTS. Đơn cử, năm 2020 có 3.061 vụ việc THADS được bán đấu giá thành (tương ứng với 8.283,5 tỷ đồng); năm 2021 có 3.225 vụ việc bán đấu giá thành (tương ứng 8.520,1 tỷ đồng); năm 2022 (tính tới thời điểm hiện tại) có 2.761 vụ việc bán đấu giá thành (tương ứng 9.010,3 tỷ đồng).
 |
Ông Nguyễn Quang Thái |
Nhìn chung, kể từ khi có Luật ĐGTS, công tác bán ĐGTS trong THADS ngày càng bài bản, chặt chẽ hơn; kết quả bán đấu giá thành tài sản THADS tăng dần theo các năm từ 2018 đến 2022 cả về số vụ việc và số tiền, góp phần giúp các cơ quan THADS hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao.
Qua theo dõi có thể thấy còn nhiều trường hợp chưa bàn giao được tài sản trúng đấu giá, có trường hợp hủy kết quả đấu giá, nguyên nhân là gì, thưa ông?
Mỗi năm có hàng trăm vụ chưa giao được tài sản trúng đấu giá và hàng chục vụ phải hủy kết quả đấu giá. Đối với việc hủy kết quả đấu giá thì quy định đã khá rõ, thực hiện theo Điều 72 Luật ĐGTS.
Riêng việc chưa giao được tài sản là điều đáng bàn. Thực tế cho thấy, việc chưa giao được tài sản cho người trúng đấu giá có nhiều nguyên nhân, trong đó có trường hợp sau khi bán đấu giá, các bên khiếu nại, khởi kiện, sự chống đối quyết liệt của người phải thi hành án, cá biệt có trường hợp chậm do sự phối hợp và trách nhiệm của chấp hành viên... Tuy nhiên, tôi cho rằng, còn có nguyên nhân xuất phát từ việc sau khi kê biên, tài sản kê biên được giao cho chính người phải thi hành án quản lý. Với quy định này, sau khi bán đấu giá thành, việc cưỡng chế giao tài sản trúng đấu giá trong rất nhiều trường hợp gặp muôn vàn khó khăn do người được tạm giao quản lý tài sản không hợp tác, thậm chí chống đối quyết liệt. Đây là bài toán cần phải nghiên cứu để có biện pháp tháo gỡ phù hợp.
Việc quy định ĐGTS THADS theo quy trình chung như ĐGTS thông thường liệu có phải là nguyên nhân chính gây khó khăn, vướng mắc và nếu có thì giải pháp như thế nào, thưa ông?
Luật ĐGTS chưa có quy định thủ tục riêng cho việc ĐGTS THADS. Tôi cho rằng, đây là vấn đề cần phải có nghiên cứu, đánh giá một cách tổng thể để có giải pháp phù hợp. Thực tế, ĐGTS THADS là việc mang tính bắt buộc (có người còn gọi là đấu giá “cưỡng bức”). Để đưa tài sản THADS ra bán đấu giá thì thời gian kéo dài từ lúc kê biên, thỏa thuận giá, lựa chọn tổ chức thẩm định giá, thẩm định giá, thẩm định giá lại, thỏa thuận, lựa chọn tổ chức ĐGTS đến khi ký hợp đồng bán đấu giá, bán đấu giá không thành thì giảm giá tài sản để tiếp tục bán. Mỗi hành vi của chấp hành viên, của các tổ chức, cơ quan đều có thể bị người có tài sản khiếu nại, tố cáo và đương nhiên khi đã có khiếu nại, tố cáo thì phải giải quyết, mất rất nhiều thời gian.
Chưa kể khi bán tài sản thông thường thì người có tài sản bao giờ cũng tìm cách giới thiệu, quảng bá… để nâng giá trị của tài sản lên cao nhất có thể. Trong khi đó, với tài sản THADS, khi đưa ra đấu giá, người phải thi hành án, người thân của họ, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tìm cách không cho xem, không hợp tác với các cơ quan chức năng để giới thiệu tài sản (có trường hợp người muốn mua tài sản THADS bị xua đuổi, đe dọa, kể cả hành hung...) khiến giá trị đích thực của tài sản không được người tham gia đấu giá nhìn nhận đúng mức. Nhiều trường hợp sợ rủi ro khi mua tài sản THADS (vì khó khăn từ việc chống đối quyết liệt của người phải thi hành án). Chính điều này dẫn đến có những vụ việc phải đưa tài sản ra bán đấu giá đến hàng chục lần, kéo dài nhiều năm vẫn chưa có người mua.
Đến lúc bán đấu giá thành thì người phải THADS chống đối bằng nhiều hình thức nên chậm giao tài sản cho người mua. Từ đó dẫn đến quyền lợi của người phải THADS, người được THADS, người trúng đấu giá bị ảnh hưởng; cơ quan THADS đối mặt với nguy cơ bị khiếu nại, tố cáo và bồi thường.
Để góp phần tháo gỡ vướng mắc, bất cập trên, tôi cho rằng, khi sửa Luật ĐGTS cần nghiên cứu các cơ chế đặc thù về trình tự, thủ tục ĐGTS THADS trong Luật ĐGTS. Cùng với đó, tiến tới sửa đổi các quy định của Luật THADS để bảo đảm tính đồng bộ trong việc bán đấu giá đối với tài sản đặc thù này.
