Từ tháng 3/2019 đến tháng 8/2020, 53 gói thầu với tổng giá trị hơn 200 triệu USD trong các dự án sử dụng vốn của ADB đã thực hiện đấu thầu qua mạng. Ảnh: Lê Tiên |
ADB gần đây có Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia (Hệ thống) cho các gói thầu xây lắp và mua sắm hàng hóa áp dụng đấu thầu cạnh tranh rộng rãi trong nước thuộc các dự án do ADB tài trợ tại Việt Nam.
Báo cáo khẳng định việc đấu thầu qua mạng đã thành công và tuân thủ các quy định của ADB. Cụ thể, trong hơn 1 năm (từ tháng 3/2019 đến tháng 8/2020), 53 gói thầu xây lắp và mua sắm hàng hóa (với tổng giá trị hơn 200 triệu USD) đấu thầu cạnh tranh rộng rãi trong nước trong các dự án của ADB đã thực hiện đấu thầu qua mạng. Trong đó, 26 gói thầu đã được trao hợp đồng, với tổng giá trị hơn 73 triệu USD.
Về số lượng nhà thầu tham dự, căn cứ biên bản mở thầu của 53 gói thầu (sử dụng nguồn vốn ADB) đã mở thầu, số lượng nhà thầu tham dự trung bình mỗi gói thầu là 3 nhà thầu. Các gói thầu trong lĩnh vực giao thông và năng lượng có số lượng nhà thầu tham dự nhiều hơn so với các gói thầu thuộc lĩnh vực cấp nước và thủy lợi có giá trị nhỏ. Các hợp đồng xây lắp giá trị thấp (< 1 triệu USD) không thu hút được nhiều nhà thầu tham dự.
Dựa trên dữ liệu của 26 hợp đồng đã được trao thầu, tỷ lệ tiết kiệm của giá trúng thầu so với giá gói thầu (giá dự toán) trung bình là khoảng 10,68%. Báo cáo của ADB cho biết, tỷ lệ tiết kiệm từ đấu thầu có liên quan chặt chẽ với số lượng nhà thầu tham dự mỗi gói thầu, cụ thể, gói thầu càng có nhiều nhà thầu tham dự thì tỷ lệ tiết kiệm càng cao.
Từ tháng 6 đến tháng 8/2020, ADB đã khảo sát đánh giá mức độ hài lòng của người dùng khi thực hiện đấu thầu qua mạng các gói thầu sử dụng vốn tài trợ của ADB/Ngân hàng Thế giới (WB). Khảo sát cho thấy, mức độ minh bạch và công bằng là hai yếu tố được chủ đầu tư/bên mời thầu và nhà thầu đánh giá cao nhất khi thực hiện đấu thầu qua mạng. 90% đối tượng khảo sát là bên mời thầu của các dự án do ADB/WB tài trợ và 80% nhà thầu đã nộp hồ sơ dự thầu điện tử các gói thầu của ADB/WB cho rằng đấu thầu qua mạng minh bạch và công bằng hơn so với đấu thầu trực tiếp truyền thống.
Lý giải điều này, các bên tham gia khảo sát cho rằng, khi đấu thầu qua mạng, toàn bộ các thông tin và quy trình đấu thầu như kế hoạch lựa chọn nhà thầu, thông báo mời thầu, hồ sơ mời thầu, yêu cầu và trả lời làm rõ hồ sơ mời thầu, sửa đổi hồ sơ mời thầu, nộp hồ sơ dự thầu, mở thầu, kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu đều được thực hiện và công khai qua mạng giúp tăng cường minh bạch, công bằng và hiệu quả.
Thời gian qua, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia đã và đang được cải thiện nhiều tính năng để phù hợp hơn nữa với công tác đấu thầu qua mạng. Ngoài ra, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia mới theo hình thức PPP đang được triển khai và dự kiến đưa vào sử dụng vào tháng 8/2021 được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện, cung cấp nhiều tính năng/tiện ích để thực hiện đấu thầu qua mạng các gói thầu xây lắp, mua sắm hàng hóa, tư vấn, dịch vụ phi tư vấn…, trong đó có các gói thầu đấu thầu qua mạng do ADB và WB tài trợ.
Với việc thử nghiệm thành công và đấu thầu qua mạng giúp tăng cường sự minh bạch, công bằng, cạnh tranh, hiệu quả trong công tác đấu thầu, ADB đã quyết định yêu cầu các dự án do ADB tài trợ thực hiện đấu thầu qua mạng cho toàn bộ (100%) các gói thầu mua sắm hàng hóa và xây lắp thực hiện đấu thầu cạnh tranh rộng rãi trong nước (NCB) kể từ ngày 1/1/2021. Việc áp dụng đấu thầu qua mạng một cách mạnh mẽ kỳ vọng sẽ thúc đẩy hơn nữa mức độ cạnh tranh, tăng cường hiệu quả và kinh tế của công tác đấu thầu trong các dự án do ADB tài trợ.
Được biết, cùng với ADB, một số lượng lớn dự án do WB tài trợ cũng được thực hiện đấu thầu qua mạng. Tính đến tháng 8/2020, có 74 gói thầu xây lắp và mua sắm hàng hóa đấu thầu cạnh tranh rộng rãi trong nước (tổng giá trị khoảng 210 triệu USD) sử dụng nguồn vốn do WB tài trợ tại Việt Nam áp dụng đấu thầu qua mạng và 51 gói (tổng giá trị khoảng 134 triệu USD) đã được trao hợp đồng.