Sự nghiệp “lừng lẫy” và ồn ào của bà Hồ Thị Kim Thoa

Bà Kim Thoa từng là Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Bóng đèn Điện Quang trước khi làm Thứ trưởng Bộ Công Thương

Như thông tin đã được xác nhận trên báo chí, bà Hồ Thị Kim Thoa, nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an khởi tố bị can về tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Được biết, những vi phạm của bà Thoa có liên quan đến vụ án tại Tổng công ty Bia, Rượu, Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco).

Vụ án “đất vàng biến mất” ở Sabeco

Từ cuối năm 2018 (cụ thể là tháng 11/2018), Cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố vụ án hình sự “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai” xảy ra tại Sabeco.

Theo những kết quả điều tra ban đầu, Sabeco từng được Bộ Tài chính cho phép sử dụng khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng (phường Bến Nghé, Quận 1, TP.HCM) rộng 6.000 m² để xây dựng trụ sở văn phòng Tổng công ty và trung tâm thương mại dịch vụ văn phòng theo phương án sắp xếp và xử lý nhà đất công.

Tháng 2/2015, Sabeco hợp tác với một số doanh nghiệp khác lập ra Công ty CP Đầu tư Sabeco Pearl với vốn điều lệ khoảng 567 tỷ đồng gồm các cổ đông Sabeco, Công ty CP Attland, Công ty CP Đầu tư Thương mại và Dịch vụ Hà An và Công ty CP Đầu tư Mê Linh. Trong đó, Sabeco nắm giữ 26% vốn điều lệ.

Mục đích lập ra công ty này là để triển khai dự án Sài Gòn Mê Linh Tower với quy mô 3 tầng hầm, khối đế 9 tầng, 2 tháp cao 48 tầng và 36 tầng tại khu “đất vàng” nói trên. Nhưng đến tháng 6/2016, Sabeco đã thoái toàn bộ vốn khỏi Sabeco Pearl bằng cách bán đấu giá hơn 14 triệu cổ phần nắm giữ cho chính các cổ đông sáng lập, thu về gần 195 tỷ đồng. Theo đó, Sabeco bị “đuổi” khỏi khu đất vàng 2-4-6 Hai Bà Trưng.

Quý IV/2017, Kiểm toán Nhà nước vào cuộc và đã chỉ ra hàng loạt sai phạm về quản lý, sử dụng vốn của Sabeco, đặc biệt ở vụ thoái vốn khỏi Sabeco Pearl. Cơ quan kiểm toán kết luận Sabeco đã chuyển nhượng khu đất với mức giá quá rẻ mạt so với giá trị thực.

Việc bán đất vàng 2-4-6 Hai Bà Trưng cho tư nhân với giá rẻ được cho là có sự tiếp tay của cán bộ Nhà nước thời bấy giờ.

Chỉ trong khoảng 1 năm từ cuối năm 2018 đến cuối năm 2019 đã có 5 bị can bị khởi tố do có liên quan đến vụ án này. Cụ thể, đó là: Nguyễn Hữu Tín (SN 1957, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP.HCM); Đào Anh Kiệt (SN 1957, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM); Trương Văn Út (SN 1970, Phó Trưởng Phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM); Lê Văn Thanh (SN 1962, Phó Chánh Văn phòng UBND TP.HCM) và Nguyễn Thanh Chương (SN 1974, Trưởng phòng Đô thị, Văn phòng UBND TP.HCM).

Hiện chưa rõ việc bà Thoa bị khởi tố liên quan như thế nào đến vụ án xảy ra tại Sabeco.

Nữ Thứ trưởng với 2 lần bị kỷ luật

Trước khi làm chính trị gia, được bổ nhiệm vào chức vụ Thứ trưởng Bộ Công Thương vào năm 2010, bà Hồ Thị Kim Thoa đã gây dựng sự nghiệp tại Công ty CP Bóng đèn Điện Quang. Cũng từ đây, những lùm xùm về tài sản của vị Thứ trưởng đã gây xôn xao dư luận.

Bà Thoa từng giữ các chức vụ Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công ty Bóng đèn Điện Quang, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty CP Bóng đèn Điện Quang (tháng 1/2004 - 5/2010).

Tuy nhiên, theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương thì trong giai đoạn giữ những chức vụ nói trên, bà Thoa đã có các vi phạm, khuyết điểm trong việc cổ phần hóa doanh nghiệp, quản lý đất đai. Đặc biệt, bà Thoa mua cổ phần vượt quy định, chuyển nhượng không đúng quy định cũng như kê khai tài sản không đúng, không đầy đủ.

Những vi phạm, khuyết điểm của Thứ trưởng Bộ Công Thương Hồ Thị Kim Thoa được xác định là nghiêm trọng, đến mức phải xem xét thi hành kỷ luật.

Theo thống kê trong thời gian bà Thoa còn tại nhiệm chức vụ Thứ trưởng Bộ Công Thương, sở hữu (cả trực tiếp lẫn gián tiếp) của bà này tại Điện Quang lên tới 11.782.431 cổ phiếu DQC, tương ứng 34,57% vốn điều lệ Bóng đèn Điện Quang có giá trị hàng trăm tỷ đồng. Trong đó, cá nhân bà Thoa đứng tên sở hữu 1.686.415 cổ phiếu, chiếm tỷ lệ 4,91%. Cổ tức mà bà Thoa và gia đình nhận được hàng năm tại Điện Quang là hàng chục tỷ đồng (năm 2015 là 35,4 tỷ đồng),

Bà Thoa sau đó đã bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương quyết định kỷ luật cảnh cáo.

Tháng 11/2018, bà Thoa thực hiện bán gần hết số cổ phần nắm giữ tại Điện Quang và giảm tỷ lệ nắm giữ tại doanh nghiệp này từ 5,4% còn 0,02% (tương ứng 6.415 cổ phiếu). Thương vụ này có thể mang về cho bà Thoa trên 38 tỷ đồng.

Lùm xùm vụ bổ nhiệm Trịnh Xuân Thanh

Liên quan đến những sai phạm trong quá trình bổ nhiệm, điều chuyển Trịnh Xuân Thanh từ khi ông này là Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Xây lắp dầu khí (PVC) về Bộ Công Thương và được bổ nhiệm hàng loạt chức vụ quan trọng tại Bộ, trước khi về Hậu Giang giữ chức Phó chủ tịch Tỉnh, theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, bà Hồ Thị Kim Thoa cũng có phần trách nhiệm cá nhân.

Bà Thoa trong một lần trao quyết định bổ nhiệm cho Trịnh Xuân Thanh

Cụ thể, tại kết luận công bố hồi tháng 10/2016, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kỷ luật khiển trách đối với bà Hồ Thị Kim Thoa vì vi phạm liên quan tới công tác cán bộ, có phần trách nhiệm về các vi phạm, khuyết điểm của Ban Cán sự Đảng Bộ Công Thương nhiệm kỳ 2011 - 2016.

Bà Thoa được cho là có trách nhiệm trong việc đồng ý với đề xuất tiếp nhận, bổ nhiệm Trịnh Xuân Thanh trái quy định; thực hiện không đúng nguyên tắc, quy định khi ký quyết định bổ nhiệm và điều động một số cán bộ.

Xin miễn nhiệm sau khi bị kỷ luật

Ngày 28/7/2017, ngay sau cuộc họp của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, bà Hồ Thị Kim Thoa đã viết đơn xin nghỉ việc nhưng không được chấp nhận vì đang trong giai đoạn xem xét kỷ luật.

Ngày 8/8/2017, Văn phòng Trung ương Đảng ra Thông cáo báo chí, theo đó Ban Bí thư quyết định miễn nhiệm chức vụ Ủy viên Ban Cán sự Đảng Bộ Công Thương và đề nghị Thủ tướng miễn nhiệm chức danh Thứ trưởng Bộ Công Thương đối với bà Hồ Thị Kim Thoa.

Ngày 16/8/2017 Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định miễn nhiệm chức vụ Thứ trưởng Bộ Công Thương đối với bà Hồ Thị Kim Thoa. Như vậy, kể từ ngày 16/8/2017, bà Hồ Thị Kim Thoa không còn là Thứ trưởng Bộ Công Thương.

Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, bà Hồ Thị Kim Thoa là công chức thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công Thương và không còn là đối tượng nghỉ hưu ở tuổi cao hơn theo quy định tại Điều 2 Nghị định số 53/2015/NĐ-CP ngày 29/5/2015 của Chính phủ quy định về nghỉ hưu ở tuổi cao hơn đối với cán bộ công chức.

Đến ngày 29/8/2017, Bộ Công Thương ban hành Quyết định về việc bà Hồ Thị Kim Thoa nghỉ hưu hưởng chế độ bảo hiểm xã hội kể từ ngày 1/9/2017. Gần 3 năm sau khi nhận quyết định nghỉ hưu, bà Thoa bị khởi tố.