|
| Tàu hàng khô do Vinalines Global đóng năm 1994 được Vinalines giao bán. (Nguồn: shipspotting) |
Giá cước giảm sâu, thua lỗ kéo dài
Trong thời gian qua, Vinalines đã tích cực chỉ đạo các doanh nghiệp vận tải biển thực hiện các giải pháp quản lý, tiết giảm tối đa chi phí đồng thời tìm kiếm nguồn hàng để tăng hiệu quả khai thác tàu, bù đắp các khoản lỗ do giá cước vận chuyển giảm sâu, kéo dài, tích cực làm việc với các tổ chức tín dụng để tái cơ cấu các khoản nợ, lãi vay, giảm áp lực tài đối với doanh nghiệp.
“Tuy nhiên, với chi phí hoạt động khai thác của các tàu lớn đặc biệt đối với các tàu có tuổi cao vì tình trạng kỹ thuật ngày một đi xuống khi mức cước quá thấp không thể bù đắp nổi chi phí dẫn đến kết quả hoạt động khai thác các tàu này luôn thua lỗ kéo dài,” lãnh đạo Vinalines nhìn nhận.
Lý giải về việc thanh lý các tàu cũ này, lãnh đạo Vinalines cho rằng, trong những năm trở lại đây, đặc biệt năm 2015 và những tháng đầu năm 2016, hoạt động kinh doanh vận tải biển càng ngày càng khó khăn do giá cước vận tải và cho thuê tàu giảm mạnh trên cả ba thị trường tàu hàng khô, tàu container, tàu dầu và chỉ số đánh giá mức phí thuê tàu chở những mặt hàng nguyên liệu thô liên tục thiết lập các đáy mới.
Mặt khác, đội tàu của Vinalines hầu hết được đầu tư vào giữa giai đoạn đỉnh cao của ngành vận tải biển (giai đoạn 2006-2008, chỉ số tàu hàng khô lên tới 11.730 điểm và mức cước vận tải biển đạt tới đỉnh điểm) nên giá trị đầu tư cao, trích khấu hao lớn.
Tuy nhiên, sau đó, do ảnh hưởng sâu rộng của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới mà ngành hàng hải phải gánh chịu những tổn thất nặng nề khi giá cước vận tải biển nhanh chóng tụt dốc thảm hại tới 80-90% và chỉ số tàu hàng khô đã có lúc chạm đáy 290 điểm (sụt giảm tới gần 100%).
“Sự sụt giảm này kéo dài trong suốt thời gian gần 7 năm qua khiến nhiều hãng tàu trong nước và trên thế giới đứng bên bờ vực sụp đổ hoặc phá sản, đội tàu bị dừng hoạt động đạt mức kỷ lục,” người đứng đầu Vinalines đưa ra dẫn chứng xu thế.
Chưa dừng lại, các doanh nghiệp luôn trong tình trạng thiếu hụt nguồn trả nợ tạo nên áp lực trả nợ gốc và lãi vay đến hạn rất lớn do vay nợ chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu nguồn vốn của các công ty vận tải biển.
Lãnh đạo Vinalines khẳng định rằng, với cơ cấu nguồn vốn như vậy cùng với các dấu hiệu bất ổn kinh tế vĩ mô như tỷ lệ lạm phát cao, lãi suất vay vốn và tỷ giá ngoại tệ tăng (trung bình, lãi suất vay ngoại tệ trong nước cao hơn nước ngoài 3-5%/năm), kinh doanh luôn tiềm ẩn mức độ rủi ro cao.
Chạy sẽ lỗ lớn, không trả được nợ và lãi mua tàu
Trước tình hình chưa có dấu hiệu sáng sủa của thị trường, Vinalines xây dựng kế hoạch bán thanh lý các tàu già, tình trạng kỹ thuật kém, không đảm bảo an toàn khai thác hoặc hoạt động không hiệu quả đối với 6 tàu.
Cụ thể, các tàu hàng khô gồm Vinalines Global năm đóng 1994, trọng tải 73.350 DWT (năng lực vận tải an toàn của tàu tính bằng tấn); tàu Vinalines Trader năm đóng 1997, trọng tải 69.614 DWT; tàu Vinalines Fortuna năm đóng 1991, trọng tải 26.369 DWT; tàu Vinalines Star năm đóng 1993, trọng tải 26.456 DWT; tàu Vinalines Ocean năm đóng 1993, trọng tải 26.456 DWT và tàu Vinalines Ruby tàu container, năm đóng 2012, trọng tải 25.794 DWT.
Các tàu này nếu chạy sẽ lỗ lớn, không trả được nợ và lãi mua tàu đồng thời việc bán tàu giúp tái cơ cấu đội tàu của Vinalines. (Nguồn: shipspotting)
“Việc lập kế hoạch thanh lý các tàu được tính toán và cân nhắc kỹ lưỡng trên cơ sở đánh giá tình trạng kỹ thuật của các tàu trong việc đảm bảo khả năng khai thác an toàn, hiệu quả hoạt động của các tàu thời gian qua cũng như dự kiến kết quả sản xuất kinh doanh của các tàu trong thời gian tới theo những dự báo đối với thị trường vận tải biển,” đại diện Vinalines nhấn mạnh.
Đề cập đến cơ sở bán các tàu này, phía Vinalines cho rằng, các tàu hàng khô nói trên đều trên 20 tuổi-độ tuổi được xác định là “già” để khai thác. Khi nguồn hàng khan hiếm, cạnh tranh gay gắt như hiện nay thì những tàu già thường không có người thuê, phải neo chờ hàng dẫn đến tổn thất về doanh thu hoặc bị ép giá, bị tính thêm phí tàu già.
“Nếu tiếp tục khai thác trong tình hình thị trường hiện tại và dự báo không có sự tăng trưởng đột biến trong vòng ba năm tiếp theo thì kết quả kinh doanh sẽ lỗ lớn, không trả được nợ gốc và lãi mua tàu,” lãnh đạo Vinalines thừa nhận thực tế.
Ngoài ra, các tàu hiện nay đã xuống cấp về tình trạng kỹ thuật dẫn đến chi phí sửa chữa, bảo dưỡng để duy trì tàu đảm bảo các tiêu chuẩn yêu cầu của đăng kiểm cũng như để vượt qua các kỳ kiểm tra của đơn vị bảo hiểm, chính quyền cảng (PSC) lưu giữ sẽ rất cao; phụ tùng vật tư khó mua, giá cao... làm cho hiệu quả khai thác thấp.
Bên cạnh đó, theo các báo cáo thị trường, dự kiến đội tàu hàng khô thế giới tăng trưởng 2,3% hàng năm cho tới năm 2018. Điều này sẽ tiếp tục dẫn đến việc dư thừa nhất định lượng cung tàu ra thị trường và làm cho thị trường thuê tàu khó có sự tăng trưởng đột biến đó là chưa tính đến khả năng để các gam tàu nằm trong kế hoạch bán tàu có mức cước được phục hồi về điểm cân bằng lãi/lỗ là rất khó xảy ra trong khi đó, chi phí hoạt động đối với các tàu này lớn, đặc biệt đối với các tàu chở hàng có trọng tải trong khoảng từ 55.000 đến 80.000 DWT.
Với những lý do này, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam dự kiến tiến hành bán các tàu trong danh sách nêu trên vào quý 2 do việc sớm triển khai bán tàu sẽ giúp Vinalines cắt lỗ, giảm thiệt hại cũng như giảm áp lực tài chính, cải thiện nguồn vốn và tạo điều kiện cho việc tập trung dòng tiền để khai thác các tàu trẻ hơn giúp kết quả kinh doanh chung cả đội tàu khả quan hơn./.
Liên quan đến việc Vinalines thanh lý các tàu đóng dở dang HB01.03; HV03; BV10,11,12 sẽ không thu hồi đủ vốn (tổng giá trị đầu tư theo kiểm toán là 539,1 tỷ đồng, giá trị dự kiến thu hồi 27,8 tỷ đồng, dự kiến lỗ 511,3 tỷ đồng, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo Vinalines báo cáo đánh giá tình hình dự án, xác định nguyên nhân, trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan đến việc đầu tư không hiệu quả, dẫn đến việc thanh lý không thu hồi đủ vốn đầu tư để báo cáo Bộ Giao thông Vận tải xử lý theo quy định.
