Bài học đối đầu Trump có thể rút ra từ màn trình diễn của phó tướng

Mike Pence (phải) được cho là đã đánh bại phó tướng của bà Clinton trong cuộc tranh luận trực tiếp. Ảnh:Reuters

Trong lịch sử bầu cử tổng thống Mỹ, các cuộc tranh luận giữa hai ứng viên phó tổng thống hầu như không đem lại sự khác biệt nào đáng kể, và cuộc đấu giữa hai phó tướng của Donald Trump và Hillary Clinton vừa qua cũng không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng ông Trump có thể học được rất nhiều điều từ màn trình diễn ấn tượng của cấp phó Mike Pence.

Theo bình luận viên John Cassidy của New Yorker, Pence là một đảng viên Cộng hòa siêu bảo thủ, người đã quyết liệt phản đối người đồng tính, phá thai, công đoàn và các điều luật về môi trường trong hàng thập kỷ qua, trong khi ủng hộ nới lỏng quy định và cắt giảm thuế cho người giàu. Thế nhưng trong cuộc tranh luận vừa qua, ông đã thể hiện được mình như một ông già tóc bạc vùng Trung Tây đầy tử tế, nhã nhặn.

Các lập luận của ông đưa ra không chứa đựng nhiều số liệu thực tế, nhưng phong thái trả lời các câu hỏi của ông lại toát lên vẻ điềm tĩnh, chắc chắn, lịch sự, điều mà ông Trump đã không làm được trong vòng tranh luận đầu tiên.

Theo quan sát viên Tamara Keith của NPR, trong cuộc tranh luận, phó tướng của bà Cliton, thượng nghị sĩ Tim Kaine, liên tục trích dẫn những lời ông Trump đã nói, đưa ra những lời công kích các tuyên bố của Trump về người nhập cư, phụ nữ và chính sách hạt nhân. Thế nhưng Pence vẫn trụ vững, phớt lờ những lời công kích, và không mắc vào những chiếc bẫy mà đối thủ giăng ra.

Các phụ tá của bà Clinton đã tung ra đoạn video cho thấy ông Pence liên tục phủ nhận những điều mà chủ tướng Trump và bản thân ông tuyên bố trước đây. Nhưng với Pence và nhiều khán giả Mỹ, điều đó không quan trọng. Chiến lược của Pence là chuyển hướng chú ý của dư luận ra khỏi những "vạ miệng" mà ông Trump gây ra, và trên phương diện chính trị, ông đã thành công.

Cassidy cho rằng nếu cuộc bầu cử tổng thống Mỹ là một cuộc trưng cầu dân ý về Trump và các thảm họa ngôn từ của ông, tỷ phú chắc chắn sẽ thảm bại. Các cuộc thăm dò dư luận đã cho thấy điều đó, khi Trump là ứng viên có tỷ lệ cử tri không ủng hộ cao nhất trong lịch sử, và chỉ có 1/3 người Mỹ tin rằng ông có đủ phẩm chất trở thành Tổng thống. Cách đối đáp kiểu công kích đối thủ thiếu khôn ngoan của ông trong cuộc tranh luận thứ nhất khiến nhiều cử tri càng tin rằng ông không được phép đến gần Phòng Bầu dục trong Nhà Trắng.

Để đảo ngược xu thế này, trong các cuộc tranh luận tiếp theo, Trump phải áp dụng chiến lược của Pence, phớt lờ những lời công kích, che giấu bản thân, để hướng sự chú ý của mọi người ra khỏi tính cách của mình, Cassidy nhận định.

Che giấu bản ngã

Ông Trump (phải) và phó tướng Pence. Ảnh:CNN

Màn trình diễn của Pence được cho là một ví dụ mẫu mực cho ông Trump về cách che giấu thái độ và hướng sự chú ý của mọi người ra khỏi điểm yếu của mình.

"Trong 7 năm rưỡi qua, vị thế của nước Mỹ trên thế giới đã suy yếu", Pence mở đầu cuộc tranh luận. "Nền kinh tế chững lại, và người dân Mỹ biết rằng chúng ta cần sự thay đổi". Bất chấp những con số mà đối thủ đưa ra để chứng minh rằng nền kinh tế Mỹ hiện nay đã tạo tra hơn 15 triệu việc làm mới, Pence vẫn khăng khăng rằng "các gia đình Mỹ đang phải vật lộn", và "cả Clinton lẫn Kaine đều như nhau".

Rõ ràng phó tướng của bà Clinton đã đưa ra số liệu đúng, nhưng Pence không quan tâm tới điều đó. Ông vẫn bám vào lập luận của mình là nước Mỹ cần sự thay đổi sau hai kỳ tổng thống đảng Dân chủ, và cố hết sức tránh sa đà vào những cuộc tranh cãi dây dưa về hồ sơ thuế hay các vạ miệng của Trump.

Thay vì đứng ra bảo vệ những điều không thể bảo vệ được, Pence lại giả vờ như chúng không tồn tại. Gần cuối cuộc tranh luận, ông mới đưa ra quan điểm về chủ tướng: "Ông ấy không phải là chính trị gia bóng bẩy như ông và bà Clinton… những thứ ông nói ra không phải lúc nào cũng là điều ông muốn nói". Tại thời điểm này, đây có lẽ là điều hay nhất mà các trợ lý của Trump có thể dùng để mô tả về ông.

Việc phân biệt mình với các chính trị gia lão luyện luôn là điểm mạnh lớn nhất của Trump, nhưng ông đã không triệt để khai thác lợi thế này trong cuộc tranh luận trước. Bởi vậy, trong cuộc tranh luận tiếp theo, các chuyên gia cho rằng ông Trump cần phải giảm bớt tần suất ngắt lời đối thủ, giữ bình tĩnh, tập trung vào các nhược điểm của đối thủ, thay vì sập vào bất cứ chiếc bẫy nào mà bà Clinton giăng ra.

Trong cuộc tranh luận sắp tới, những "vạ miệng" của Trump trước đây chắc chắn sẽ được nêu ra. Trump dĩ nhiên không thể giả vờ rằng ông chưa từng nói ra những điều đó, nhưng ông có thể học hỏi phó tướng Pence bằng cách tỏ ra hối hận vì các tuyên bố đó, rồi bỏ qua chúng. Chiến thuật đó có thể sẽ hướng sự chú ý của dư luận ra khỏi các phát ngôn bạo miệng của ông một cách nhanh chóng.

Trump từng áp dụng chiến thuật này khá tốt trong một bài diễn văn ở North Carolina hồi tháng 8. "Đôi lúc, giữa cao trào của cuộc tranh luận và phát biểu về nhiều vấn đề, bạn không lựa chọn được từ ngữ hợp lý hoặc bạn nói những điều sai lầm. Tôi đã làm điều đó. Và dù bạn tin hay không, tôi cảm thấy hối tiếc vì đã làm như vậy".

Ông Trump đã không phát huy được chiến thuật này trong những sự kiện sau đó. Tuy nhiên, trong các cuộc tranh luận sau này, ông có thể rút ra bài học dựa tên thành công của Pence. "Nếu ông Trump muốn tiến tới, hay muốn giảm thiểu nguy cơ bị coi là kẻ thua cuộc trong cuộc tranh luận lần hai, ông nên học hỏi cách làm của phó tướng. Trong vài ngày tới, chúng ta sẽ nhận ra ông có làm được điều này hay không", Cassidy nhấn mạnh.