Công ty CP Phát triển Bất động sản Phát Đạt có hơn 2.200 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn trong năm 2023. Ảnh: Phú An |
Vốn hóa bốc hơi tỷ USD
Trong thông điệp gửi tới cổ đông đầu năm 2022, Chủ tịch Nguyễn Văn Đạt cho biết: “Phát Đạt đạt tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong lịch sử Công ty, cũng là tốc độ hiếm thấy ở một doanh nghiệp. Con số được nói đến nhiều nhất và tiêu biểu nhất cho năng lực tăng trưởng của PDR trong năm 2021 là giá trị vốn hóa thị trường. Chỉ trong 1 năm, con số này đã tăng từ 1 tỷ USD đến 2,1 tỷ USD. Quan trọng hơn, PDR đã được HoSE đưa vào nhóm VN30, Fitch Ratings xếp hạng tín nhiệm “B” về triển vọng ổn định tài chính”.
Trong năm 2021, giá cổ phiếu PDR đã leo một mạch từ 30.900 đồng lên hơn 70.000 đồn tạo thuận lợi cho Phát Đạt cầm cố cổ phiếu cho các khoản vay trái phiếu, tín dụng bên cạnh các tài sản truyền thống như quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, quyền sở hữu các căn hộ hình thành trong tương lai tại các dự án. Tính đến cuối năm 2022, tổng nợ vay dài hạn và ngắn hạn của Phát Đạt lên tới 4.439,8 tỷ đồng, trong đó có hơn 2.214 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn trong năm 2023. Ngoài ra, Phát Đạt còn huy động tiền từ người mua trả tiền trước ngắn hạn phát sinh từ giao dịch dự án quy mô hơn 1.239 tỷ đồng.
Tuy nhiên, cuối năm 2021 giá cổ phiếu PDR bắt đầu lao dốc. Đỉnh điểm là trong quý IV/2022, giá cổ phiếu trải qua chuỗi 28 phiên giảm giá liên tiếp, trong đó có tới 15 phiên giảm sàn. Kết thúc năm 2022, giá cổ phiếu PDR ở mức 13.600 đồng, tương đương với mức vốn hóa còn khoảng 0,4 tỷ USD.
Thị trường chứng khoán chỉ giảm 33% trong năm 2022, nhưng cổ phiếu PDR giảm tới 75% (từ 70.000 đồng xuống còn 15.000 đồng) trong năm này có nguyên nhân do dùng cổ phiếu cầm cố để phát hành trái phiếu, huy động lượng tiền lớn cho đầu tư. Thời điểm cuối năm, các công ty chứng khoán cũng liên tục bán giải chấp hơn 49,6 triệu cổ phiếu PDR (tương đương với mệnh giá hơn 496 tỷ đồng) thuộc sở hữu của ông Nguyễn Văn Đạt và công ty có liên quan tới Công ty TNHH Phát Đạt Holdings. Phát Đạt phải dùng nhiều tài sản khác để bổ sung tài sản bảo đảm cho các lô trái phiếu.
Tìm cách giảm áp lực nợ
Quý IV/2022, Phát Đạt chỉ đạt 14,6 tỷ đồng doanh thu và lỗ 229,5 tỷ đồng, là quý lỗ đầu tiên kể từ năm 2012. Lũy kế cả năm 2022, Phát Đạt lãi ròng 1.169 tỷ đồng. Tồn kho bất động sản cuối năm của Phát Đạt là 12.131 tỷ đồng, chiếm tới 53,1% tổng tài sản.
Trong số hơn 2.200 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn trong năm 2023, Phát Đạt có 399,5 tỷ đồng đáo hạn trong tháng 2, hơn 276 tỷ đồng đáo hạn cuối tháng 4 và đầu tháng 5. Trong khi đó, số dư tiền của Phát Đạt còn hơn 270 tỷ đồng. Ngoài ra, Phát Đạt ghi nhận các khoản phải thu 6.380 tỷ đồng, tăng 46% so với đầu năm 2022. Trong đó, Phát Đạt ghi nhận phải thu hơn 3.300 tỷ đồng với các công ty có liên quan đến Tập đoàn Danh Khôi. Bản thân Danh Khôi tính đến cuối năm 2022 cũng ghi nhận các khoản phải thu hàng trăm tỷ đồng với các công ty này trong bối cảnh số dư tiền còn vỏn vẹn 1 tỷ đồng và nhiều khoản nợ trái phiếu đang đến gần.
Được biết trong quý cuối năm 2022, Phát Đạt đã chi hơn 1.300 tỷ đồng tất toán nghĩa vụ trái phiếu và các khoản vay ngân hàng, bao gồm trái phiếu phát hành lần 9/2021, một phần trái phiếu phát hành lần 7/2021, khoản vay từ VietinBank và Tập đoàn Mirae Asset (Hàn Quốc). Tuy nhiên báo cáo tài chính hợp nhất cho thấy, tổng nợ vay của Phát Đạt đến cuối năm 2022 tăng thêm gần 1.013 tỷ đồng so với thời điểm đầu năm. Trong đó nợ vay ngắn hạn tăng thêm 1.861 tỷ đồng, ở mức 2.668 tỷ đồng; nợ vay dài hạn giảm 848,2 tỷ đồng, còn 1.772 tỷ đồng. Trong đó, Công ty ghi nhận 2 khoản nợ lớn, gồm 710,55 tỷ đồng với ACA Vietnam Real Estate III LP, 505,5 tỷ đồng với Ngân hàng MB
Trao đổi với Báo Đấu thầu, Phát Đạt cho biết đã tất toán trước hạn 5 lô trái phiếu với tổng giá trị gần 900 tỷ đồng ngay trong tháng 1/2023. Năm lô trái phiếu được tất toán đợt này gồm 4 lô phát hành trong năm 2021 và 1 lô năm 2022. Công ty đang thực hiện chiến lược tái cơ cấu danh mục đầu tư, điều chỉnh chiến lược kinh doanh trong ngắn hạn và chủ động chuẩn bị nguồn vốn, tránh bị phụ thuộc quá nhiều vào tín dụng ngân hàng để vượt qua giai đoạn khó khăn chung.