Các nước nghèo đối mặt với "núi nợ" trong năm 2022

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Các quốc gia nghèo nhất thế giới phải đối mặt với nghĩa vụ nợ tăng 10,9 tỷ USD khi nhiều nước từ chối nỗ lực cứu trợ quốc tế và thay vào đó chuyển sang thị trường vốn để thực hiện các gói hỗ trợ ứng phó với đại dịch Covid-19.
Các nước nghèo đối mặt với "núi nợ" trong năm 2022

Số liệu mới nhất từ Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, một nhóm gồm 74 quốc gia thu nhập thấp sẽ phải hoàn trả số nợ tổng cộng khoảng 35 tỷ USD cho chủ nợ song phương là quốc gia và chủ nợ khu vực tư nhân trong năm nay, tăng 45% so với năm 2020.

Một trong những quốc gia dễ tổn thương nhất là Sri Lanka, vốn bị cơ quan đánh giá tín nhiệm S&P Global hạ điểm tín nhiệm và cảnh báo có khả năng vỡ nợ trong năm nay vào tuần trước. Các nhà đầu tư cũng lo ngại về Ghana, El Salvador và Tunisia, cùng nhiều quốc gia khác.

“Việc rút kiệt nguồn lực để trả nợ đồng nghĩa nguy cơ xảy ra những vụ vỡ nợ hỗn độn đang gia tăng. Các quốc gia đang đối mặt việc trả nợ đúng vào thời điểm mà họ không có đủ nguồn lực để thức hiện”, Chủ tịch WB David Malpass nhận xét.

Nợ nần gia tăng phản ánh các nền kinh tế đang phát triển phải vay nợ nhiều hơn để đối phó với tác động của đại dịch Covid-19 đến hoạt động kinh tế và y tế, cũng như trang trải các khoản nợ trước đó.

Báo cáo được WB công bố vào tuần trước chỉ ra 60% các quốc gia thu nhập thấp trên thế giới cần phải tái cơ cấu nợ hoặc có nguy cơ phải làm như vậy, và những cuộc khủng hoảng nợ quốc gia mới rất có khả năng xảy ra.

Theo dữ liệu từ Viện Tài chính Quốc tế (IIF), chính phủ và các công ty ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình đã phát hành trái phiếu trị giá khoảng 300 tỷ USD mỗi năm vào năm 2020 và 2021, tăng khoảng 1/3 so với mức trước đại dịch.

Trong khi đó, sự gia tăng các khoản thanh toán nợ diễn ra bất chấp một sáng kiến ​​toàn cầu do đại dịch gây ra nhằm giảm bớt gánh nặng nợ nần của các nước nghèo. Sáng kiến ​​Đình chỉ Dịch vụ Nợ (DSSI) do G20 đưa ra vào tháng 4/2020 nhằm hoãn lại khoảng 20 tỷ USD mà 73 quốc gia có nghĩa vụ nợ với các bên cho vay song phương từ tháng 5 - 12/2020. Mặc dù DSSI đã được gia hạn đến cuối năm 2021, nhưng chỉ có 42 quốc gia đã nhận được khoản cứu trợ tổng cộng 12,7 tỷ USD.

Các quốc gia này phải tiếp tục trả nợ trong năm nay và bắt đầu trả các khoản nợ đã bị đình chỉ theo chương trình này, trong khi đó, chi phí đi vay đang tăng cao.

Giá trị trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp được phát hành bởi các quốc gia thị trường mới nổi, thị trường cận biên và các quốc gia có thu nhập thấp (đơn vị: tỷ USD). Nguồn: Financial Times

Giá trị trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp được phát hành bởi các quốc gia thị trường mới nổi, thị trường cận biên và các quốc gia có thu nhập thấp (đơn vị: tỷ USD). Nguồn: Financial Times

Trong hai năm đầu của đại dịch, việc các ngân hàng trung ương lớn mạnh tay hạ lãi suất giúp cho các chính phủ được vay tiền với chi phí tương đối rẻ. Nhưng với kỳ vọng ngày càng tăng của các nhà đầu tư rằng các điều kiện tiền tệ toàn cầu sẽ thắt chặt trong năm nay, việc tái cấp vốn cho các khoản nợ hiện tại đang trở nên đắt đỏ hơn.

Các nền kinh tế đang phát triển như Brazil và Nga đã tích cực nâng lãi suất trong những tháng gần đây để chống lạm phát. Nhưng tại nhiều nước khác, lãi suất vẫn đang thấp hơn tốc độ tăng của giá cả, và dòng vốn xuyên biên giới đang chảy ra khỏi thị trường cổ phiếu và trái phiếu của các thị trường mới nổi.

Các nhà quản lý quỹ, chuyên gia kinh tế và nhà vận động về nợ đều kêu gọi có thêm biện pháp để giải toả gánh nặng nợ nần cho các nước nghèo.

“Các vấn đề về nợ đang gia tăng và không gian tài khóa của các nước đang phát triển sẽ tiếp tục bị thu hẹp”, Rebeca Grynspan, Tổng thư ký của Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển nhận định.

Gregory Smith, chiến lược gia thị trường mới nổi tại M&G Investments cho biết: “Một cuộc khủng hoảng nợ khác nổ ra sẽ có tác động rất mạnh đến các quốc gia có mức nợ cao. Chúng ta có một hoặc hai năm để thiết kế ra cái gì đó nhằm hỗ trợ các quốc gia đang rơi vào khủng hoảng hệ thống”.

Tin cùng chuyên mục