Điều gì xảy ra nếu cả bà Clinton và ông Trump không chiến thắng sau cuộc bầu cử?

Ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Mỹ Hillary Clinton (phải) và ứng viên Cộng hòa Donald Trump. (Ảnh: AFP)

Cuộc chạy đua vào Nhà Trắng đang bước vào giai đoạn nước rút khi chỉ còn hơn 2 tuần nữa là tới ngày bầu cử chính thức. Tuy nhiên, chiến dịch tranh cử của bà Clinton hay ông Trump cũng chưa thể kết thúc ngay sau cuộc bầu cử vào ngày 8/11 này. Điều này là bởi trên thực tế, ngày bầu cử 8/11 là thời điểm các cử tri Mỹ đi bỏ phiếu chọn ra các đại diện hay còn gọi là “đại cử tri” - người trực tiếp bầu chọn ai sẽ là tổng thống tiếp theo.

Tùy vào dân số mà từng bang ở Mỹ có số đại cử tri khác nhau. Ví dụ, California - bang đông dân nhất nước Mỹ - sẽ có nhiều đại cử tri nhất (55 đại cử tri). Tổng cộng nước Mỹ có 538 đại cử tri trong Cử tri đoàn. Và như vậy, để trở thành tổng thống, một ứng viên cần ít nhất 270 lá phiếu của đại cử tri trong cuộc bỏ phiếu vào tháng 12. Nói cách khác, một ứng viên có thể chiến thắng trong cuộc bầu cử chính thức, nhưng vẫn chưa thể trở thành chủ nhân của Nhà Trắng nếu không đủ 270 lá phiếu này. Một trong những kịch bản có thể xảy ra là cả 2 ứng viên sáng giá nhất đều không giành đủ số phiếu tối thiểu này.

Với ít nhất 4 ứng viên, gồm 2 ứng viên của đảng Cộng hòa và Dân chủ cùng với 2 ứng viên độc lập, kịch bản trên hoàn toàn có thể xảy ra trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay ở Mỹ. Vậy liệu điều gì xảy ra nếu cả ông Trump và bà Clinton đều không giành đủ số phiếu yêu cầu?

Theo luật bầu cử Mỹ, nếu không có ứng viên nào giành được đa số phiếu bầu của đại cử tri, thì Hạ viện sẽ đứng ra lựa chọn 3 ứng viên tổng thống có nhiều phiếu đại cử tri nhất. Mỗi đoàn đại cử tri ở mỗi bang sẽ chỉ có một lá phiếu để bầu chọn. Ví dụ, bang Wyoming có dân số 585.000 người hay California có dân số 39 triệu người, thì mỗi bang cũng chỉ có một phiếu bầu đại diện duy nhất. Hơn nữa, các đại biểu này không bị ràng buộc phải bỏ phiếu cho ứng cử viên đã giành được nhiều phiếu nhất ở bang của họ.

Trong khi đó, Thượng viện sẽ chọn ra 2 ứng viên phó tổng thống có nhiều lá phiếu đại cử tri nhất. Mỗi thượng nghị sĩ sẽ bỏ một lá phiếu cho ứng viên phó tổng thống mà mình ủng hộ.

Nếu đến ngày tuyên thệ nhậm chức của tổng thống mới (nghĩa là vào ngày 20/1/2017) mà Hạ viện vẫn không thể bầu ra tổng thống duy nhất thì phó tổng thống do Thượng viện bầu ra sẽ được chỉ định làm quyền tổng thống cho tới khi Hạ viện bầu được. Nếu phó tổng thống cũng chưa được lựa chọn, chủ tịch Hạ viện đang tại vị sẽ có quyền tổng thống cho đến khi quốc hội giải quyết được vấn đề.

Ngược lại, trong trường hợp Hạ viện bầu được tổng thống, nhưng Thượng viện không bầu được phó tổng thống, khi đó tổng thống sẽ có quyền lựa chọn một ứng viên tổng thống và chờ quốc hội phê duyệt.