Dự án BOT mở rộng QL1 đoạn Qua Quảng Bình: Tasco để xảy ra nhiều sai sót

(BĐT) - Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa chỉ ra nhiều sai sót của Công ty Cổ phần Tasco và cảnh báo rủi ro tiềm tàng lớn về số liệu báo cáo tài chính liên quan đến số lượng phương tiện và doanh thu thực tế của doanh nghiệp thu phí tại một dự án BOT do nhà đầu tư này thực hiện.
Cơ quan kiểm toán cho biết, Công ty CP Tasco chấp hành chưa nghiêm các quy định quản lý đầu tư xây dựng dự án
Cơ quan kiểm toán cho biết, Công ty CP Tasco chấp hành chưa nghiêm các quy định quản lý đầu tư xây dựng dự án

Nhà đầu tư để xảy ra nhiều sai sót

Các sai sót và cảnh báo được nêu trong Thông báo kết quả kiểm toán về Dự án Đầu tư xây dựng công trình mở rộng QL1 đoạn Km597+549 - Km605+000 và đoạn Km617+000 - Km641+000, tỉnh Quảng Bình theo hình thức Hợp đồng BOT.

Cơ quan kiểm toán cho biết, Công ty CP Tasco (nhà đầu tư) đã chấp hành chưa nghiêm các quy định quản lý đầu tư xây dựng dự án. Ngoài ra, đơn vị này cũng để xảy ra nhiều sai sót liên quan đến chất lượng công trình tại Dự án này.

Dự án có tổng chiều dài tuyến là 31,5km, tổng mức đầu tư 2.004 tỷ đồng, được hoàn thành vào ngày 24/4/2015 (sớm hơn 8 tháng so với Hợp đồng BOT đã ký kết với Bộ GTVT).

Tuy nhiên, sau khoảng 4 tháng thông xe, Dự án này có 6 đoạn mặt đường bị hư hỏng, hằn lún vệt bánh xe <=2,5cm với tổng diện tích là 15.600m2. Khi KTNN bắt đầu “vào cuộc” thì nhà đầu tư đã xử lý bằng cách cào tạo phẳng đảm bảo giao thông 6.200m2, phần còn lại vẫn chưa được xử lý (căn cứ vào biên bản làm việc ngày 16/10/2015 giữa Tổ đặc nhiệm xử lý chất lượng mặt đường bê tông nhựa các dự án mở rộng QL1, QL14 thuộc Bộ GTVT và Nhà đầu tư).

Kiểm toán Nhà nước cho rằng có rủi ro tiềm tàng lớn về số liệu báo cáo tài chính liên quan đến số lượng phương tiện và doanh thu thực tế của doanh nghiệp thu phí.
Liên quan đến công tác lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng do Tasco thực hiện, KTNN chỉ ra một số “lỗi” như: quá trình thực hiện các gói thầu xây lắp của Tasco đã không thực hiện đầy đủ Quyết định số 58/QĐ - Tasco ngày 22/7/2013 (kế hoạch này đã báo cáo Ban quản lý dự án 6 và Bộ GTVT theo quy định của Hợp đồng BOT). Đối với các phân đoạn của Dự án, chỉ có đoạn Km617+000 - Km625+300 được thi công bởi Công ty cổ phần Xây dựng Tasco (Công ty con của Tasco), các đoạn còn lại, nhà đầu tư đã giao cho một số đơn vị khác như: Công ty cổ phần Xây lắp dầu khí PVC Trường Sơn thi công đoạn Km597 + 549 - Km600+000; Công ty cổ phần Hùng Đức thi công đoạn Km600+000 - Km650+000; Công ty cổ phần Bắc Phương thi công đoạn 626 + 700 - Km632+000 và đoạn Km638+000 - Km641+000… 

Ở các gói thầu thiết bị, Tasco tổ chức thực hiện khi chưa lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch đấu thầu/lựa chọn nhà thầu; chưa gửi thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu cho Bộ GTVT theo quy định Khoản 21.1, Điều 21 của Hợp đồng số 12818/HĐ.BOT - BGTVT ngày 28/11/2013.

Cùng với đó, BQLDA6 được giao làm đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì không kiểm tra kết quả lựa chọn nhà thầu cung cấp 2 gói thầu: Lắp đặt thiết bị, bản quyền phần mềm trạm thu phí; thiết bị điện tử không dừng 3 trạm thí điểm theo quy định tại Điểm a, Khoản 2, Điều 5 của Thông tư số 10/2013/TT-BXD và Khoản 21.2, Điều 21 của Hợp đồng BOT.

KTNN kết luận, trách nhiệm về những sai phạm này thuộc Công ty CP Tasco và BQLDA6. 

Rủi ro lớn về số liệu báo cáo thu phí

KTNN cũng đã phát hiện giảm trừ tổng số hơn 3,5 tỷ đồng, trong đó, sai khối lượng hơn 1,96 tỷ đồng, sai định mức là 554,5 triệu đồng, sai đơn giá là 985,5 triệu đồng. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sai sót, theo KTNN, là do quá trình nghiệm thu thanh toán cho các nhà thầu, tư vấn giám sát, doanh nghiệp dự án chưa kiểm soát chặt chẽ khâu tính toán lại khối lượng theo hồ sơ hoàn công, dẫn đến sai cách tính, tính thừa khối lượng so với bản vẽ hoàn công.

Bên cạnh đó, còn có việc chưa hoàn chỉnh các thủ tục điều chỉnh Hợp đồng BOT để quyết toán một số khoản chi phí, bao gồm: Chi phí thiết bị thu phí điện tử trạm Toàn Mỹ - Đắk Nông và trạm Hoàng Mai - Nghệ An; thiết bị, bản quyền phần mềm trạm Toàn Mỹ - Đắk Nông; mái che cabin 2 trạm Quảng Bình và Đắk Nông, đảo phân làn trạm Hoàng Mai; chi phí tư vấn thiết kế và hỗ trợ kỹ thuật hệ thống thu phí không dừng và kiểm soát tải trọng xe…

KTNN cho biết, thời gian thu phí của Dự án được tạm tính trong Hợp đồng là 21 năm 9 tháng 22 ngày. Thời gian thu phí thực tế được xác định trên sơ sở thực tế của các chỉ tiêu kinh tế khác có liên quan, trong đó có chi phí đầu tư thực tế được quyết toán, mức thu phí thực tế được Bộ Tài chính cho phép áp dụng và lưu lượng phương tiện thực tế qua trạm thu phí.

Như vậy, thời gian thu phí ngắn hay dài có phụ thuộc vào lưu lượng phương tiện thực tế qua trạm thu phí. Tuy nhiên, việc xác định chỉ tiêu lưu lượng phương tiện trong quá trình lập phương án tài chính chỉ căn cứ vào kết quả khảo sát 2 ngày của đơn vị tư vấn, trong khi đó lưu lượng xe lưu thông thực tế trên các tuyến đường trong các ngày là khác nhau, không có quy luật, phụ thuộc vào nhu cầu, thời tiết, mùa vụ…

Ngoài ra, trên thực tế, có rất nhiều phương tiện cá nhân qua trạm thu phí không có nhu cầu lấy vé, do vậy KTNN nhận định, có rủi ro tiềm tàng lớn về số liệu báo cáo tài chính liên quan đến số lượng phương tiện và doanh thu thực tế của doanh nghiệp thu phí.