Bộ trưởng Bộ Dầu lửa Saudi Arabia, ông Khalid al-Falih - Ảnh: Getty/CNBC. |
Saudi Arabia, thủ lĩnh không chính thức của Tổ chức Xuất khẩu dầu lửa (OPEC), không có đủ khả năng để ngăn một cú sốc trên thị trường năng lượng - một số nhà phân tích nhận định khi trao đổi với hãng tin CNBC ngày 1/10, trong bối cảnh giới giao dịch dầu lửa dự báo giá dầu sẽ đạt mức 100 USD/thùng trước cuối năm nay.
"Chẳng ai muốn đầu cơ giá xuống vào lúc này, vì họ thừa hiểu rằng nguồn dầu xuất khẩu từ Iran sẽ ngày càng giảm xuống", nhà phân tích dầu lửa Stephen Brennock thuộc PVM Oil Associates nhận định.
Cuối tháng trước, Tổng thống Donald Trump kêu gọi OPEC nâng sản lượng để hãm đà tăng của giá dầu trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ vào đầu tháng 11. Song song với đó, ông Trump dự kiến áp đặt trừng phạt trở lại đối với ngành dầu lửa của Iran sau khoảng 5 tuần nữa. Ngoài ra, Mỹ đề nghị các quốc gia trên thế giới giảm nhập khẩu dầu từ Iran về 0 để gây sức ép buộc Tehran phải đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới.
Ban đầu, Trung Quốc từ chối lời kêu gọi ngừng nhập dầu Iran mà Mỹ đưa ra. Tuy nhiên, theo giới thạo tin, dưới sức ép mạnh từ chính quyền ông Trump, Trung Quốc giờ đây đã buộc phải đi leo lời kêu gọi này. Công ty lọc dầu quốc doanh Sinopec của Trung Quốc đã giảm một nửa lượng dầu nhập từ Iran trong tháng 9.
Việc Trung Quốc giảm mạnh việc mua dầu Iran sẽ là một đòn giáng mạnh vào Tehran, bởi quốc gia sản xuất dầu lớn thứ ba trong OPEC này có mức độ phụ thuộc ngày càng lớn vào khách hàng từ Trung Quốc giữa lúc khách hàng từ châu Âu và các quốc gia khác giảm mạnh mua dầu Iran để tránh chịu sự trừng phạt của Mỹ.
"Trong bối cảnh nguồn cung dầu từ Iran sụt giảm, sự chú ý sẽ được chuyển sang khả năng tăng sản lượng dầu của phần còn lại của thế giới, chính xác hơn là của Saudi Arabia", ông Brennock nhận định.
Cho đến gần đây, OPEC và các nước đối tác, gồm Nga, vẫn bị cho là không muốn hưởng ứng ngay lời kêu gọi tăng sản lượng mà ông Trump đưa ra. Tuy nhiên, hiện nay, Saudi Arabia được kỳ vọng sẽ bơm thêm tới 550.000 thùng dầu mỗi ngày trong 2 tháng tới.
Trước đây, Saudi Arabia từng tuyên bố có thể tăng sản lượng thêm tối đa 1,5 triệu thùng/ngày nếu thị trường đòi hỏi.
Mặc dù vậy, giới phân tích cho rằng Riyadh không có đủ khả năng bù đắp hoàn toàn cho sự gián đoạn nguồn cung dầu toàn cầu trong những tháng tới. "Thực tế này sẽ khiến Saudi Arabia không thể ngăn chặn được một cú sốc nguồn cung, và kết quả là sự tăng đột biến của giá dầu trong quý cuối năm", ông Brennock nhận định.
"Chúng ta đang bước vào một thế giới với lượng dầu tồn kho ít đi, công suất khai thác dự trữ ít đi, và ít sự bảo vệ hơn từ phía người mua", chiến lược gia trưởng John Driscoll thuộc JTD Energy Services nhận định. "Bởi vậy mà mức giá 100 USD/thùng càng có khả năng xuất hiện".
Vào lúc hơn 10h trưa ngày thứ Ba theo giờ Việt Nam, giá dầu Brent giao sau tại thị trường London đứng ở mức 85,02 USD/thùng, cách không xa mức đỉnh của 4 năm là mức 85,45 USD/thùng thiết lập trong phiên ngày thứ Hai. Từ mức đáy hồi tháng 8, giá dầu Brent đến nay đã tăng khoảng 20%.
Giá dầu WTI giao sau tại New York cùng thời điểm trên tăng 0,24 USD/thùng, tương đương tăng 0,3% so với đóng cửa phiên đầu tuần, đứng ở 75,54 USD/thùng.
Các chuyên gia cho rằng một khi được áp đặt trở lại vào ngày 4/11, lệnh trừng phạt của Mỹ đối với ngành dầu lửa Iran sẽ ngay lập tức khiến lượng dầu xuát khẩu của nước này sụt giảm. Tuy nhiên, mức dự báo sụt giảm là rất khác nhau.
Một số nhà phân tích dự báo xuất khẩu dầu của Iran sẽ giảm 500.000 thùng/ngày sau khi biện pháp trừng phạt có hiệu lực. Bên cạnh đó cũng có những dự báo nói xuất khẩu dầu của nước này sẽ giảm 2 triệu thùng/ngày sau vài tháng nữa.