Lần đầu tiên sau 14 năm, Trung Quốc cam kết nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng

Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters.

Bộ Chính trị Trung Quốc ngày 9/12 tuyên bố nước này sẽ áp dụng chính sách tiền tệ “nới lỏng vừa phải” trong năm 2025, kết hợp với chính sách tài khóa chủ động, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đây là lần đầu tiên sau khoảng 14 năm Trung Quốc đưa ra lập trường chính sách tiền tệ nới lỏng.

Sau một cuộc họp quan trọng, Bộ Chính trị Trung Quốc cho biết Bắc Kinh sẽ đẩy mạnh các điều chỉnh chính sách, tập trung vào kích thích nhu cầu trong nước và đẩy mạnh tiêu dùng - hãng thông tấn Tân Hoa Xã đưa tin. Tuyên bố này được đưa ra trước thềm Hội nghị Công tác kinh tế Trung ương thường niên dự kiến diễn ra sau vài ngày nữa. Hội nghị này sẽ thiết lập các mục tiêu và dự trù các kế hoạch kinh tế quan trọng cho năm tới.

5 LẬP TRƯỜNG CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ CỦA TRUNG QUỐC

Phiên ngày thứ Hai, thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục và Hồng Kông đã có phản ứng tích cực với tuyên bố của Bộ Chính trị nước này. Chỉ số Hang Seng của thị trường Hồng Kông chốt phiên với mức tăng 2,8%, đạt mức cao nhất trong 1 tháng.

Năm 2025, các cơ quan chức năng phải tuân thủ “nguyên tắc theo đuổi tiến bộ nhưng duy trì sự ổn định”, Tân Hoa Xã dẫn tuyên bố của Bộ Chính trị Trung Quốc. “Một chính sách tài khóa chủ động hơn và một chính sách tiền tệ nới lỏng vừa phải cần được triển khai, qua đó cải thiện và tinh luyện bộ công cụ chính sách, tăng cường các điều chỉnh chống chu kỳ bất thường”.

Bộ Chính trị Trung Quốc cũng tuyên bố thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán nước này phải được bình ổn, nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể.

Nếu dựa trên các tuyên bố chính thức từ các cuộc họp của Bộ Chính trị Trung Quốc, cách diễn đạt mới về chính sách tiền tệ đánh dấu sự nới lỏng lập trường đầu tiên của nước này kể từ cuối năm 2010 - thời điểm Bắc Kinh tìm cách vực dậy nền kinh tế sau khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008.

Chiến lược gia cấp cao về Trung Quốc Xing Zhaopeng của ngân hàng ANZ nhận định với hãng tin Reuters: “Chúng tôi cho rằng đây là tín hiệu cho thấy sẽ có sự kích thích mạnh mẽ bằng chính sách tài khóa, cắt giảm sâu lãi suất và mua tài sản trong năm 2025. Thái độ thể hiện qua tuyên bố chính sách này cho thấy niềm tin mạnh mẽ bất chấp những lời đe dọa của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump” về thuế quan.

Nền kinh tế Trung Quốc đã đương đầu nhiều khó khăn trong năm nay, buộc các nhà hoạch định chính sách nước này phải hành động vào tháng 9. Trong đó, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đưa ra gói nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ nhất kể từ đại dịch, gồm cắt giảm lãi suất và bơm 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (140 tỷ USD) vào hệ thống tài chính, bên cạnh nhiều biện pháp khác.

Giới phân tích nhận định Trung Quốc vẫn có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng khoảng 5% trong năm nay. Tuy nhiên, việc duy trì tốc độ tăng trưởng đó vào năm 2025 - khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, mang theo lời đe dọa áp thuế từ 60% trở lên đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc - sẽ là một việc không dễ dàng.

Cho đến nay, PBOC đã đề ra 5 lập trường chính sách tiền tệ gồm “nới lỏng”, “nới lỏng vừa phải”, “thận trọng”, “thắt chặt vừa phải” và “thắt chặt”, và mỗi lập trường này đều đi kèm với sự linh hoạt nhất định. Trung Quốc áp dụng chính sách tiền tệ “nới lỏng vừa phải” sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, trước khi chuyển sang chính sách “thận trọng” vào cuối năm 2010.

Hồi tháng 11, Trung Quốc công bố gói kích thích kinh tế bằng chính sách tài khóa trị giá 10 nghìn tỷ nhân dân tệ, tương đương 1,4 nghìn tỷ USD, nhằm giảm bớt tình trạng căng thẳng ngân sách của chính quyền các địa phương và ổn định tốc độ tăng trưởng kinh tế đang trên đà suy yếu. Tuy nhiên, các biện pháp tài khóa này chủ yếu nhằm mục đích dài hạn là cải thiện bảng cân đối kế toán của các địa phương, hơn là bơm tiền trực tiếp vào nền kinh tế.

KÍCH THÍCH TÀI KHÓA VẪN CÒN THIẾU

Tại một hội nghị chuyên đề vào ngày 6/12, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi các cơ quan chức năng có sự chuẩn bị đầy đủ để đạt được các mục tiêu kinh tế năm 2025. Ông Tập cũng cho biết sự phát triển hiện tại của đất nước đang phải đối mặt với nhiều thách thức - Tân Hoa Xã đưa tin hôm thứ Hai tuần này.

Năm nay, nền kinh tế Trung Quốc đã cho thấy sự phụ thuộc quá mức vào sản xuất và xuất khẩu, trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng của các hộ gia đình suy yếu khi cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài gây mất mát tài sản của người dân và hầu hết các biện pháp kích thích kinh tế của Chính phủ đều tập trung cho các nhà sản xuất và cơ sở hạ tầng.

Các cố vấn chính phủ đang khuyến nghị Bắc Kinh giữ nguyên mục tiêu tăng trưởng trong năm tới, nhưng đồng thời cũng kêu gọi kích thích tài khóa mạnh mẽ hơn để giảm thiểu tác động từ thuế quan dự kiến ​​của Mỹ và chống lại áp lực giảm phát. Những lời đe dọa thuế quan của ông Trump đã làm rung chuyển nền sản xuất của Trung Quốc, quốc gia xuất khẩu lượng hàng hóa trị giá hơn 400 tỷ USD sang Mỹ mỗi năm.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Trung Quốc Lan Fo’an cho biết nước này sẽ tiếp tục nhiều biện pháp kích thích bằng chính sách tài khoá, nhưng không nói rõ đó là những biện pháp như thế nào.

Giới chuyên gia kinh tế đã hối thúc Bắc Kinh chú trọng hơn nữa việc hỗ trợ người tiêu dùng trong các chính sách được đưa ra, cung cấp hỗ trợ tài chính mạnh mẽ hơn cho người dân có thu nhập thấp, đồng thời triển khai các cam kết về điều chỉnh thuế, phúc lợi và các chính sách khác để giải quyết sự mất cân bằng mang tính cơ cấu.

Nhưng cho đến nay, Chính phủ Trung Quốc chủ yếu tập trung vào việc hỗ trợ lĩnh vực sản xuất hướng về xuất khẩu, và nỗ lực này đã mang lại thành công đáng kể trong lĩnh vực xe điện, năng lượng mặt trời và pin. Thành công đó đã dẫn tới sự phản đối từ các đối tác thương mại quan trọng của Trung Quốc, khi những nươc này lo ngại về sự tràn ngập của hàng giá rẻ từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.