|
| 100% đại biểu Quốc hội tham dự Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIV đã bấm nút phê chuẩn CPTPP. Ảnh: Quang Khánh |
Đây là một hiệp định thương mại tự do thế hệ mới được đánh giá rất cao về chất lượng và toàn diện về nội dung, yêu cầu về tính minh bạch cao, nhất là trong lĩnh vực mua sắm chính phủ (MSCP).
Mở cửa thị trường mua sắm công
Với CPTPP, lần đầu tiên Việt Nam đàm phán về thương mại quốc tế mà có cam kết về mở cửa thị trường MSCP. MSCP là Chương số 15 thuộc Hiệp định, quy định những nội dung về MSCP rất chặt chẽ và minh bạch cao. Ban hành cùng Hiệp định là Phụ lục 15-A Cam kết của Việt Nam (Bản chào) về việc mở cửa thị trường MSC.
Cụ thể, Điều 15.6 Chương MSCP của CPTPP quy định rõ nội dung về đăng tải thông tin đấu thầu. Theo đó, mỗi nước thành viên có nghĩa vụ kịp thời đăng tải các quy định liên quan đến gói thầu thuộc phạm vi điều chỉnh cũng như bất kỳ thay đổi hay bổ sung nào đối với các quy định đó. Cùng với đó, mỗi nước thành viên có nghĩa vụ liệt kê trong phần Bản chào của mình tại Phụ lục 15-A tên tờ báo hay phương tiện điện tử mà nước thành viên đó sử dụng để đăng tải thông tin theo quy định tại Khoản 1 Điều này và các thông báo quy định tại Điều 15.7 (thông báo mời thầu), Khoản 3 Điều 15.9 (lựa chọn danh sách ngắn) và Khoản 3 Điều 15.16 (thông tin sau khi trao hợp đồng).
Về thông báo mời thầu, Điều 15.7 chỉ rõ, đối với mỗi gói thầu thuộc phạm vi điều chỉnh, trừ những trường hợp quy định tại Điều 15.10 của Chương (Chỉ định thầu), cơ quan mua sắm có nghĩa vụ đăng tải thông báo mời thầu thông qua báo chí hoặc phương tiện điện tử phù hợp được liệt kê tại Phụ lục 15-A. Thông báo mời thầu phải được tiếp cận dễ dàng ít nhất cho đến khi kết thúc thời hạn để nhà thầu phản hồi thông báo hoặc đến thời điểm đóng thầu. Bản chào của Việt Nam trong CPTPP quy định: “Thông báo mời thầu được đăng tải trên Báo Đấu thầu”.
Đối với thông báo kế hoạch lựa chọn nhà thầu, Chương MSCP của CPTPP khuyến khích các cơ quan mua sắm, trong mỗi năm tài chính, công bố thông báo về kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu trong tương lai (thông báo kế hoạch lựa chọn nhà thầu) càng sớm càng tốt. Thông báo này có thể bao gồm thông tin chính về hàng hóa hoặc dịch vụ cần mua.
Bên cạnh đó, Chương MSCP của CPTPP cũng đưa ra những nguyên tắc về đối xử quốc gia và không phân biệt đối xử đối với các nhà thầu của các nước thành viên; quy định 3 hình thức lựa chọn nhà thầu là đấu thầu rộng rãi trong nước, đấu thầu hạn chế và chỉ định thầu.
Thời cơ để Việt Nam nâng cao nội lực
Việc CPTPP được thông qua với sự nhất trí cao của Quốc hội là điều dễ hiểu, vì trước đó, nhiều ý kiến đã khẳng định, CPTPP là thời cơ để Việt Nam nâng cao nội lực, tăng cường sức cạnh tranh.
Theo đánh giá của Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, tham gia Hiệp định, GDP của Việt Nam có khả năng tăng thêm 1,32% tính đến năm 2035, trong trường hợp đồng thời cắt giảm thuế quan và tự do hóa dịch vụ, GDP có thể tăng thêm 2,01%. Với mức độ cam kết của các nước trong CPTPP, các mặt hàng xuất khẩu có thế mạnh của Việt Nam như: nông, thủy sản, điện, điện tử đều được xóa bỏ thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam có thể tăng thêm 4,04% và nhập khẩu tăng thêm 3,8% vào năm 2035; tổng số việc làm tăng thêm hàng năm từ 20.000 đến 26.000 lao động.
Về thu hút đầu tư, các cam kết trong CPTPP về dịch vụ và đầu tư dự kiến sẽ có tác dụng tích cực trong việc cải thiện môi trường đầu tư, góp phần thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài.
Về mặt thể chế, tham gia CPTPP là cơ hội để Việt Nam tiếp tục hoàn thiện pháp luật, đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế, hoàn thiện môi trường kinh doanh theo hướng thông thoáng, minh bạch và dễ dự đoán hơn, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế tiên tiến, từ đó thúc đẩy cả đầu tư trong nước lẫn đầu tư nước ngoài.
“Sức ép thay đổi hệ thống pháp luật để tuân thủ những chuẩn mực mới của Hiệp định là có nhưng sẽ vượt qua được”, Chính phủ nhìn nhận và cho rằng, Việt Nam có thể thực hiện thành công khối lượng công việc này.
