Quỹ đầu tư quốc gia bí ẩn nhất thế giới

Hoàng tử Mohammed bin Salman đang muốn tạo ra vai trò minh bạch hơn cho PIF. Ảnh: Reuters

PIF thành lập năm 1971 để hỗ trợ các dự án có tầm quan trọng chiến lược trong việc phát triển kinh tế Saudi Arabia. Số tài sản họ nắm giữ hiện trị giá 160 tỷ USD.

Quốc gia này dự định chuyển quyền sở hữu hãng dầu quốc doanh Saudi Aramco và các bất động sản cho PIF. Đồng thời, họ cũng bán ra gần 5% cổ phần Aramco trong phiên IPO sắp tới. Việc này sẽ giúp PIF có thêm 160 tỷ USD để đầu tư. Chuyển giao Aramco cho PIF sẽ giúp vương quốc này có nguồn thu từ đầu tư, thay vì dầu mỏ.

Tuy nhiên, Public Investment Fund (PIF) chỉ có một website với một trang bằng tiếng Arab, và một trang khác bằng tiếng Anh, nhưng lại thông báo "đang xây dựng".

"Tôi tìm được một website. Và đó là tất cả những gì tôi thấy", Ted Truman - chuyên gia tài chính cấp cao có nhiệm vụ xếp hạng các quỹ đầu tư quốc gia về độ minh bạch cho Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết, "Chúng tôi không chấm điểm, vì nó chẳng có gì cả".

Website của PIF cho biết họ có danh mục đầu tư "gần 200 khoản, trong đó có 20 công ty niêm yết trên sàn chứng khoán Tadawul" của Saudi Arabia. Tuy nhiên, không một khoản nào được nêu tên. Website cũng cho biết phiên bản mở rộng của họ "sẽ được ra mắt vào quý III/2016" và đến giờ vẫn chưa xuất hiện. 

Hoàng tử Mohammed bin Salman đang muốn tạo ra vai trò minh bạch hơn cho quỹ này. Năm ngoái, họ đã có hội đồng quản trị mới, do hoàng tử bổ nhiệm. Ông Mohammed bin Salman cho biết quỹ này sẽ có giá trị lên tới gần 3.000 tỷ USD. Hồi tháng 6, họ cũng đầu tư 3,5 tỷ USD vào Uber Technologies.

Các quỹ đầu tư quốc gia thường bị chí trích vì kém minh bạch. Mối lo này ngày càng tăng trong thập kỷ qua, khi các quỹ từ Trung Quốc đến Trung Đông tích cực mua lại tài sản Bắc Mỹ và châu Âu. Viêc này đã khiến Truman phải ra bảng xếp hạng thường kỳ về độ minh bạch của các quỹ từ năm 2008.

Năm nay, quỹ Government Pension Fund Global của Na Uy, với 860 tỷ USD tài sản vẫn minh bạch nhất thế giới. Trong khi đó, Fund for Future Generations của Guinea Xích đạo xếp cuối bảng.

Government Pension Fund Global ra báo cáo hằng quý về hoạt động của mình. Họ cũng công bố thông tin về số cổ phiếu, trái phiếu và bất động sản đang nắm giữ trên website. "Niềm tin được xây dựng theo thời gian. Chúng tôi muốn thật minh bạch và cởi mở về tất cả lĩnh vực quản lý, đồng thời công bố đúng thời gian, chính xác các thông tin liên quan", người phát ngôn của quỹ này cho biết.

Dù vậy, báo cáo của Truman nhận định các quỹ đầu tư quốc gia đang ngày càng minh bạch hơn. "Rất nhiều quỹ chưa đáp ứng được những gì mà công dân nước họ và quốc tế kỳ vọng. Họ đang dần cải thiện việc này, nhưng vẫn còn cần làm nhiều nữa", báo cáo cho biết.