|
| Trung tâm tài chính quốc tế được đặt tại TP.HCM và TP. Đà Nẵng dựa trên cơ sở tiềm năng lợi thế của 2 thành phố này để có sự phân công rõ ràng, phát triển hài hòa, bổ sung cho nhau. Ảnh minh họa: Vũ Long |
Theo Tờ trình của Chính phủ, TTTCQT đặt tại TP.HCM và TP. Đà Nẵng, tập trung hệ sinh thái đa dạng các dịch vụ tài chính và dịch vụ hỗ trợ, được áp dụng cơ chế, chính sách quy định tại Nghị quyết này. TTTCQT tại TP.HCM và Đà Nẵng sẽ phát triển hài hòa, có sự phân công chức năng rõ rệt dựa trên lợi thế từng thành phố và vùng, đồng thời liên kết chặt chẽ với các trung tâm tài chính (TTTC) lớn trong khu vực như Singapore, Hong Kong.
Dự thảo Nghị quyết quy định các nhóm chính sách đặc thù nhằm tạo khuôn khổ pháp lý thu hút đầu tư, thúc đẩy hoạt động kinh doanh trong TTTCQT trên các lĩnh vực, bao gồm nhóm chính sách ngoại hối, hoạt động ngân hàng; chính sách tài chính, phát triển thị trường vốn; chính sách thuế và ưu đãi tài chính; chính sách về xuất, nhập cảnh, cư trú, lao động đối với chuyên gia, nhà quản lý và nhà đầu tư, việc làm, an sinh xã hội; chính sách đất đai; chính sách về xây dựng, môi trường; chính sách thử nghiệm có kiểm soát cho Fintech và đổi mới sáng tạo…
Thảo luận tại hội trường, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội đánh giá sự cần thiết của việc xây dựng Nghị quyết với các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm xây dựng TTTC để thu hút dòng vốn quốc tế; phát triển dịch vụ tài chính cao cấp, thử nghiệm và quản lý các thị trường mới do yêu cầu thực tiễn đặt ra; hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao; kết nối với kinh tế thế giới và nâng tầm vị thế của Việt Nam trên thị trường tài chính toàn cầu; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) đánh giá cao những quy định vượt trội tại Dự thảo Nghị quyết và hy vọng các quy định sớm được triển khai để Việt Nam có TTTCQT cạnh tranh quốc tế. Ông Cường cho rằng, Việt Nam đi sau nên phải có chính sách vượt trội để tăng sức cạnh tranh. Theo đó, hệ thống pháp luật phải thông thoáng, phù hợp thông lệ quốc tế, áp dụng hệ thống pháp luật điều chỉnh riêng cho TTTC, bộ máy quản lý chuyên biệt, tranh chấp diễn ra tại trung tâm đều được xử lý ngay tại chỗ bởi trọng tài quốc tế áp dụng luật quốc tế... Theo đại biểu Cường, TTTCQT của Việt Nam đi sau nhưng có thể tiên phong về thể chế trong lĩnh vực tài sản số, ứng dụng Fintech khi những trung tâm cũ chưa đi sâu được vào lĩnh vực này. Việt Nam có nền tảng phát triển công nghệ khá tốt, nhất là nhân lực, cần tạo lập thể chế thông thoáng để thu hút vào lĩnh vực này.
Đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) đánh giá, Việt Nam đủ cơ sở, tiềm năng và có nền tảng để phát triển thành một TTTCQT, trước mắt là tầm cỡ khu vực. Tuy nhiên, đại biểu còn phân vân vấn đề mô hình, khi việc đầu tư TTTCQT đòi hỏi nguồn lực lớn để đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Đồng thời, thị trường tài chính Việt Nam đã phát triển nhưng còn non trẻ…, nên chăng trước hết tập trung ở TP.HCM.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) nhất trí với chủ trương xây dựng TTTCQT. Ông Nghĩa cho rằng, thành lập và vận hành TTTCQT giống như bước vào một hải trình mà chúng ta chưa từng trải qua, có ảnh hưởng lâu dài, sâu sắc với đất nước. Do đó, đây là việc phải làm nhưng cần cẩn trọng, kiểm soát chặt chẽ các rủi ro…
 |
Trung tâm tài chính quốc tế sẽ huy động nguồn vốn quốc tế đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế trong nước và tạo ra nhiều dịch vụ tài chính cũng như dịch vụ cao cấp khác. Ảnh minh họa: Vũ Long |
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) nhấn mạnh, mục đích lớn nhất khi thành lập TTTCQT là huy động nguồn vốn quốc tế để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế trong nước. Điều này càng cần thiết đối với Việt Nam hiện nay, khi nhu cầu đầu tư rất lớn. Bên cạnh đó, Việt Nam với độ mở kinh tế lớn, TTTCQT sẽ tạo ra nhiều dịch vụ tài chính có liên quan và những dịch vụ cao cấp khác… Tuy nhiên, ông Ngân cho rằng, quy định tại Điều 13 thành lập các sàn giao dịch, nền tảng giao dịch thoáng quá, nếu 1 sàn bị sập sẽ ảnh hưởng đến uy tín của TTTCQT. Vì thế cần cân nhắc không nên quy định nhiều chính sách ưu đãi…
Làm rõ những vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, vấn đề ban hành Nghị quyết của Quốc hội về TTTCQT hết sức quan trọng. Trước khi trình Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo là Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước đây, Bộ Tài chính hiện nay, đã tổ chức nhiều hội thảo, hội nghị khảo sát quốc tế, gặp gỡ nhà đầu tư, quỹ đầu tư, ngân hàng… để tham vấn ý kiến. Đến khi trình Quốc hội là dự thảo lần thứ 30. Các ý kiến tham vấn đánh giá chính sách quy định tại Dự thảo Nghị quyết đã vượt trội, một số chính sách tiệm cận quốc tế, một số chính sách có kiểm soát, có lộ trình mở cửa dần.
Theo Bộ trưởng, Nghị quyết tạo lập cơ sở pháp lý, thể chế mang tính “khung” để vận hành TTTCQT bảo đảm cạnh tranh với khu vực và thế giới. Nhiều chính sách, sản phẩm liên quan đến các ngành, lĩnh vực sẽ được quy định trong nghị định.
Đối với băn khoăn của một số đại biểu về việc nên thành lập ở 2 thành phố, hay ưu tiên thành lập 1 điểm tại TP.HCM trước, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, kết luận của Bộ Chính trị là thành lập 2 TTTC, 1 TTTCQT tại TP.HCM và 1 TTTC khu vực tại Đà Nẵng. Sau quá trình nghiên cứu, tham khảo ý kiến các nhà đầu tư lớn, chuyên gia…, Chính phủ thấy nếu để 2 TTTCQT và khu vực thì có thể khó thành công. Trên cơ sở kinh nghiệm của một số quốc gia, Chính phủ đã báo cáo Bộ Chính trị về việc thành lập 1 TTTC đặt ở 2 nơi, trên cơ sở tiềm năng lợi thế của 2 thành phố này để có sự phân công rõ ràng, phát triển hài hòa, bổ sung cho nhau.
Về các rủi ro và biện pháp kiểm soát rủi ro, Bộ trưởng khẳng định, Chính phủ đã chuẩn bị kỹ lưỡng các biện pháp kiểm soát.
Tại phiên thảo luận tổ chiều 11/6, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng chia sẻ, Việt Nam là quốc gia đi sau trong xây dựng TTTCQT nên có những thuận lợi và thách thức đan xen. Theo thống kê, trên thế giới có 119 TTTCQT, nhưng chỉ có 20 trung tâm thành công. Do đó, Việt Nam có thuận lợi là đúc rút được kinh nghiệm của các nước đi trước, có thể hình dung những vấn đề cần đặt ra nếu muốn cạnh tranh. Dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội đã có 14 nhóm chính sách nổi trội để bảo đảm cho chúng ta cạnh tranh được với các TTTC trên thế giới, trong đó có nhiều nhóm chính sách vượt trội, có những nhóm chính sách tương đồng.
Về rủi ro, TTTCQT huy động nguồn vốn ngoại tệ, nếu không có công cụ quản lý chặt chẽ có thể dẫn đến việc chuyển vốn vào xong lại rút ra ngay, gây hỗn loạn, thậm chí xảy ra khủng hoảng tài chính như kinh nghiệm của Thái Lan năm 2008; bên cạnh đó là rủi ro tạo ra sức ép liên quan đến tỷ giá. Bộ trưởng khẳng định, Chính phủ đã lường được và chuẩn bị rất kỹ. Trong đó, khi thành lập TTTCQT, chúng ta sẽ ưu tiên chủ yếu huy động nguồn vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế…
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng thông tin thêm về cơ chế giải quyết tranh chấp, cơ quan giải quyết tranh chấp; ngôn ngữ sử dụng… Theo Bộ trưởng, các ý kiến của đại biểu Quốc hội sẽ được tiếp thu đầy đủ khi xây dựng các nghị định, triển khai mô hình, bảo đảm chặt chẽ, khả năng thành công và kiểm soát rủi ro.
