|
| Cùng thời gian, doanh nghiệp thuộc đối tượng hưởng nhiều ưu đãi thuế khác nhau với cùng một khoản thu nhập thì chỉ được hưởng 1 ưu đãi. Ảnh: Huyền Trang |
Tránh lợi dụng chính sách để hưởng ưu đãi thuế
Trình bày báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính (UBKTTC) của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, UBKTTC đã phối hợp với các cơ quan có liên quan và cơ bản nhất trí với các nội dung tại Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), đồng thời muốn làm rõ hơn một số nội dung.
Theo đó, về khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế được nêu tại Điều 9 Dự thảo, có ý kiến cho rằng, nên quy định doanh nghiệp được khấu trừ tỷ lệ % chi thực tế cho hoạt động nghiên cứu phát triển, bao gồm chi phí thử nghiệm và triển khai công nghệ mới khi tính thu nhập chịu thuế. Theo Thường trực UBKTTC, Dự thảo Luật đã quy định theo hướng cho phép được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế khoản chi bổ sung áp dụng cho hoạt động nghiên cứu phát triển của doanh nghiệp, tính theo tỷ lệ % trên chi phí thực tế, giao Chính phủ quy định thực tế mức chi được trừ bổ sung, điều kiện và phạm vi áp dụng.
Dự thảo Luật không quy định mức chi cũng như các nội dung chi cụ thể để bảo đảm linh hoạt cho Chính phủ trong xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện phù hợp với thực tiễn và khả năng ngân sách cho phép trong từng thời kỳ, do đó, xin Quốc hội cho giữ như Dự thảo.
Về thuế suất ưu đãi quy định tại Điều 10 Dự thảo Luật, có ý kiến cho rằng, quy định về thuế suất ưu đãi 15%, 17% không áp dụng với các doanh nghiệp là công ty con, công ty có quan hệ liên kết là chưa phù hợp. Có ý kiến cho rằng, cách tiếp cận dựa trên doanh thu là chưa phù hợp với tình hình thực tế của nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV).
Theo báo cáo của UBKTTC, Dự thảo Luật quy định không áp dụng đối với công ty con, công ty có quan hệ liên kết mà doanh nghiệp trong quan hệ liên kết không phải là doanh nghiệp đáp ứng điều kiện áp dụng thuế ưu đãi là để bảo đảm chặt chẽ, tránh lợi dụng chính sách để chia tách doanh nghiệp nhằm hưởng ưu đãi thuế. Các DNNVV trong trường hợp có quan hệ liên kết với doanh nghiệp lớn thì bản chất không phải DNNVV thông thường. Dự thảo Luật quy định áp dụng thuế suất ưu đãi dựa trên doanh thu để phù hợp với thực tiễn, tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện và về cơ bản không mâu thuẫn với quy định của Luật Hỗ trợ DNNVV.
Về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, có ý kiến đề nghị bổ sung nguyên tắc áp dụng ưu đãi trong trường hợp doanh nghiệp được hưởng nhiều loại ưu đãi khác nhau với cùng một khoản thu nhập thì được lựa chọn mức ưu đãi có lợi nhất. Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định thu hồi ưu đãi nếu phát hiện doanh nghiệp không còn đáp ứng điều kiện. Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, để bảo đảm tính rõ ràng, cụ thể và tránh các vướng mắc trong thực hiện, Dự thảo Luật bổ sung quy định trong cùng một thời gian, nếu doanh nghiệp được hưởng nhiều ưu đãi thuế khác nhau đối với cùng 1 khoản thu nhập thì doanh nghiệp được lựa chọn mức ưu đãi thuế có lợi nhất và trong trường hợp doanh nghiệp không đáp ứng điều kiện ưu đãi thuế thì cơ quan có thẩm quyền thực hiện thu hồi ưu đãi thuế và xử phạt vi phạm, giao Chính phủ quy định chi tiết thực hiện.
Góp ý cho Dự thảo Luật, ông Hoàng Thanh Tùng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cho rằng, cần xem xét thêm nội dung về “trường hợp các luật khác có quy định về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp khác với quy định của Luật này thì thực hiện theo quy định của Luật này”. Theo ông Tùng, để thống nhất chính sách thì nên bổ sung nội dung “nếu có sửa đổi các ưu đãi thuế thì sửa đổi tại Luật này”.
Tạo nguồn lực phát triển khoa học - công nghệ
Phát biểu giải trình tại Phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, với tư cách là cơ quan soạn thảo, Bộ Tài chính cơ bản nhất trí với báo cáo giải trình của UBKTTC và làm rõ thêm một số nội dung.
Về các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, tiếp thu phương án “cùng thời gian, doanh nghiệp thuộc đối tượng hưởng nhiều ưu đãi thuế khác nhau với cùng một khoản thu nhập thì chỉ được hưởng 1 ưu đãi”. Về trường hợp không đáp ứng được thì thu hồi ưu đãi, theo Thứ trưởng Cao Anh Tuấn, nội dung này cần cân nhắc vì Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp quy định việc tự khai, tự tính, tự nộp với nguyên tắc không đáp ứng ưu đãi thì không được hưởng, trong quá trình thực hiện không đúng thì được quyền điều chỉnh, các cơ quan thuế hoặc cơ quan có thẩm quyền sẽ thực hiện hậu kiểm.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn cho biết, Chính phủ đã có ý kiến nhưng chưa được tiếp thu về quy định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản tài trợ cho phát triển công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của doanh nghiệp có mối quan hệ liên kết. Về nội dung này, Chính phủ đã có công văn gửi UBTVQH đề xuất cho phép miễn thuế thu nhập doanh nghiệp với khoản tài trợ nhận được cho phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và không phân biệt liên kết hay không để bảo đảm đúng mục tiêu theo Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 193/2025 của Quốc hội với chủ trương khuyến khích tổ chức, cá nhân tài trợ cho khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.
“Quy định miễn thuế nhằm tạo nguồn cho doanh nghiệp nhận tài trợ có đủ nguồn lực thực hiện nghiên cứu phát triển khoa học - công nghệ. Theo đó, nếu doanh nghiệp thực hiện đúng các mục đích quy định về khoản tài trợ thì khuyến khích thực hiện, không cần ràng buộc các doanh nghiệp có quan hệ liên kết mới được áp dụng. Đồng thời, Chính phủ đã có quy định cụ thể các khoản tài trợ phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số mà sử dụng không đúng mục đích bị truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp”, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nói.
