Việt Nam sẽ là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng sản xuất bán dẫn toàn cầu

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Hội nghị

Hội nghị diễn ra trong khuôn khổ Lễ khánh thành cơ sở Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc và Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 diễn ra từ ngày 28/10 - 1/11/2023.

Năm lợi thế lớn phát triển công nghiệp bán dẫn

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030 đã xác định phát triển nhanh và bền vững dựa trên cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Từ chủ trương này, trong thời gian qua, Việt Nam đã đẩy mạnh phát triển toàn diện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tạo môi trường thúc đẩy nghiên cứu phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ.

Đồng thời, để hiện thực hóa chủ trương trong việc chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Việt Nam xác định phát triển công nghệ cao, đặc biệt là công nghiệp bán dẫn là một trong những lĩnh vực tạo đột phá cho phát triển, là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Nhìn về tiềm năng, lợi thế của Việt Nam đối với phát triển hệ sinh thái ngành công nghiệp bán dẫn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, Việt Nam đang có nhiều điểm cộng lớn.

Trước hết, Việt Nam có đủ điều kiện và yếu tố cần thiết để phát triển công nghiệp bán dẫn. Hệ thống chính trị ổn định, vị trí địa lý thuận lợi. Chính phủ Việt Nam đặc biệt quan tâm đẩy mạnh hợp tác đầu tư, phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Theo đó, Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Thông tin và Truyền thông, các bộ, ngành xây dựng kế hoạch hành động và chiến lược để phát triển ngành này ở Việt Nam, xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực với mục tiêu hình thành đội ngũ 50 nghìn kỹ sư cho ngành công nghiệp này đến năm 2030.

Thứ hai, Việt Nam có lực lượng lao động dồi dào trong lĩnh vực kỹ thuật và công nghệ phù hợp với ngành bán dẫn; có những đơn vị nghiên cứu, đào tạo uy tín trong lĩnh vực bán dẫn như Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP.HCM, Trường Đại học Đà Nẵng, Đại học Bách khoa Hà Nội, các doanh nghiệp lớn có nguồn lực và sẵn sàng hợp tác phát triển ngành bán dẫn: Viettel, VNPT, FPT, CMC.

Thứ ba, Việt Nam đã và đang thu hút ngày càng nhiều các tập đoàn lớn trong ngành bán dẫn của Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu, Đài Loan... Đặc biệt, vào tháng 9 vừa rồi, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã thăm Việt Nam và nâng cấp quan hệ hai nước lên tầm đối tác chiến lược toàn diện, theo đó xác định một trong các nội dung hợp tác chiến lược là về đổi mới sáng tạo, bao gồm phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Và chỉ sau đó 1 tuần, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có chuyến thăm Hoa Kỳ, trong đó có nội dung làm việc rất quan trọng với Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ (SIA) và nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực bán dẫn.

Điểm cộng thứ tư là Việt Nam đã và đang xây dựng nhiều cơ chế ưu đãi đầu tư hấp dẫn cho các công ty, tập đoàn ngành bán dẫn. Các dự án đầu tư ngành bán dẫn thuộc lĩnh vực công nghệ cao, được áp dụng những ưu đãi cao nhất trong khuôn khổ pháp luật Việt Nam.

Cùng với đó, Việt Nam đã thành lập NIC và 3 khu công nghệ cao tại TP.HCM, Hòa Lạc (Hà Nội) và Đà Nẵng với đầy đủ các điều kiện về cơ sở hạ tầng sẵn sàng đón các nhà đầu tư ngành bán dẫn với cơ chế ưu đãi cao. NIC và các khu công nghệ cao này sẽ là cầu nối quan trọng để hỗ trợ phát triển hệ sinh thái ngành bán dẫn Việt Nam.

“Trong tương lai không xa, chúng tôi tin tưởng Việt Nam sẽ trở thành một đối tác tin cậy và là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng sản xuất bán dẫn toàn cầu”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng bày tỏ.

Phát biểu tại Hội nghị, ông John Neuffer - Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ nhìn nhận, Việt Nam đang có những cơ hội lớn để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và ngày càng trở thành mắt xích lớn hơn trong chuỗi sản xuất chip toàn cầu với sự hiện diện của các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới như: Intel, Marvell… Việt Nam cũng có nhiều nỗ lực đầu tư nghiên cứu và phát triển (R&D). Trong bối cảnh mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ phát triển mạnh mẽ, sự hiện diện, hợp tác của doanh nghiệp Hoa Kỳ sẽ góp phần thúc đẩy Việt Nam đạt được mục tiêu trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Cách nào tạo đột phá?

Hội nghị cấp cao về công nghiệp bán dẫn Việt Nam đã nhận được sự quan tâm, tham dự của lãnh đạo các tổ chức, doanh nghiệp hàng đầu trên thế giới như: Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ, Intel, Cadence, Synopsys, Qorvo, Foxconn… “Đây là cơ hội hiếm có để chúng ta cùng cụ thể hoá hợp tác đầu tư, thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp công nghệ cao này tại Việt Nam”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết.

Cũng theo Bộ trưởng, Chính phủ Việt Nam đã và đang tiếp tục hoàn thiện môi trường kinh doanh thuận lợi và hấp dẫn nhất cho nhà đầu tư, doanh nghiệp, viện nghiên cứu, cơ sở đào tạo trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Để Việt Nam thành công trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, đại diện Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ cho rằng, ngành công nghiệp này đang thiếu nhân tài - đây không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà là vấn đề chung của các nước phát triển.

Ông John Neuffer nhấn mạnh: “Việt Nam đang dự kiến đào tạo 50.000 kỹ sư ngành này. Đây là quyết sách rất đúng, rất quan trọng, cần hiện thực hoá càng nhanh càng tốt”.

Bên cạnh đó, ngành này có tốc độ phát triển rất nhanh, vì thế, “cửa sổ” cơ hội sẽ không mở ra mãi, cho nên Việt Nam phải tranh thủ để nắm bắt với việc thuận lợi hoá hơn nữa việc thực hiện các thủ tục để hỗ trợ hoạt động đầu tư cho ngành bán dẫn. “Đó sẽ là tín hiệu mạnh mẽ gửi ra thế giới là Việt Nam tiếp tục rộng mở thu hút đầu tư”, ông John Neuffer khuyến nghị.

Một số chuyên gia khác trong ngành công nghiệp bán dẫn cho rằng, trong một sản phẩm công nghệ có rất nhiều chi tiết với rất nhiều công đoạn… Việt Nam cần lựa chọn công đoạn phù hợp để tham gia.

Liên quan đến việc đào tạo nhân lực cho ngành bán dẫn, ông Vũ Hải Quân - Giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, Trường đặt tầm nhìn trở thành trường đại học top đầu châu Á trong những lĩnh vực hàng đầu, trong đó có ngành bán dẫn. Mục tiêu đào tạo của Trường là từ nay đến năm 2030 sẽ đào tạo được 1.800 kỹ sư chuyên môn sâu và 500 thạc sỹ ngành bán dẫn. Để làm được điều này, Trường đang đào tạo các nhóm ngành liên quan phục vụ cho ngành.

Tuy nhiên, theo ông Quân, Trường vẫn còn một số khó khăn trong đào tạo ngành này vì khó thu hút sinh viên quan tâm, chương trình đào tạo phải đi trước, thiếu chuyên gia đầu ngành lĩnh vực vi mạch… Để giải quyết thách thức, Trường đang phối hợp với các trường đại học quốc tế xây dựng chương trình đào tạo, thành lập viện nghiên cứu bán dẫn... “Mong rằng Chính phủ sớm ban hành chiến lược phát triển nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn, hợp tác nhiều hơn với các trường đại học quốc tế để có chương trình đào tạo chất lượng…”, ông Quân bày tỏ.