Mức thu phí tại các cảng biển được yêu cầu phải đảm bảo tính cạnh tranh cho các doanh nghiệp hoạt động xuất, nhập khẩu. Ảnh: Tường Lâm |
Mặc dù việc thu phí dự kiến sẽ đem về cho ngân sách địa phương khoảng 1.500 tỷ đồng trong năm 2017, tuy nhiên, chính sách này khi có hiệu lực đã vấp phải sự phản đối gay gắt từ phía các doanh nghiệp (DN).
Đúng quy trình
Liên quan đến vụ việc này, các bộ: Giao thông vận tải (GTVT), Tư pháp, Tài chính đã có công văn phúc đáp Văn phòng Chính phủ, trong đó giải đáp rõ những vấn đề băn khoăn của DN về khoản thu nói trên. Cụ thể, theo lãnh đạo Bộ GTVT, việc thu phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng là đúng thẩm quyền của Hải Phòng. Văn bản của Bộ GTVT nêu rõ: “Phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển Hải Phòng” nằm trong Danh mục Phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu thuộc Danh mục phí trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại, đầu tư, xây dựng.
Còn Bộ Tư pháp khẳng định Hải Phòng đã thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục ban hành Nghị quyết số 148. “Qua nghiên cứu báo cáo của UBND TP. Hải Phòng tại Công văn số 389/UBND-TCNS ngày 23/01/2017, Bộ thấy rằng, trước khi trình HĐND Thành phố thông qua Nghị quyết số 148, cơ quan chủ trì soạn thảo đã tổ chức lấy ý kiến DN và người dân đối với Đề án quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực các cửa khẩu cảng biển Hải Phòng”, Công văn Bộ Tư pháp nêu rõ.
Bộ Tài chính muốn Hải Phòng giảm mức thu
Theo quan điểm của Bộ Tài chính, trong điều kiện hiện nay, mức thu cần đảm bảo tính cạnh tranh cho các DN hoạt động xuất, nhập khẩu và tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi tại Việt Nam như tinh thần Nghị quyết 19 và Nghị quyết 35 của Chính phủ. Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị Văn phòng Chính phủ có ý kiến với TP. Hải Phòng cần xem xét mức thu cho phù hợp với khả năng đóng góp của người nộp để từ đó báo cáo HĐND Thành phố cân nhắc điều chỉnh mức thu.
Bộ Tài chính cũng khẳng định, căn cứ các quy định, việc quyết định thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích trong khu vực cửa khẩu cảng biển trên địa bàn TP. Hải Phòng là bảo đảm cơ sở pháp lý, phù hợp với quy định của Luật Phí và lệ phí và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Về các khoản phí, theo Bộ Tài chính lưu ý, các phí này được dùng để bù đắp chi phí duy tu, bảo dưỡng, cải tạo công trình hạ tầng trong khu vực cửa khẩu và mức phí tùy theo tình hình của từng địa phương. Tuy nhiên, trước khi trình HĐND Thành phố duyệt mức phí, các địa phương có cảng biển cần tham khảo các địa phương có cửa khẩu biên giới để đảm bảo tương đồng, phù hợp.
Trong thời gian qua, một số địa phương như Lào Cai, Quảng Ninh, Lạng Sơn... dần triển khai thực hiện thu phí sử dụng các công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ và tiện ích công cộng khác trong khu vực kinh tế cửa khẩu. Từ khi triển khai Luật Phí và lệ phí, Hải Phòng là địa phương đầu tiên quy định thu phí sử dụng các công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ và tiện ích công cộng khác trong khu vực kinh tế cửa khẩu đường biển.
Trước đó, các DN Hải Phòng, các hiệp hội đã có công văn gửi các cơ quan chức năng “tố cáo” Hải Phòng thu phí không đúng quy định của pháp luật. Cụ thể, các DN đặt ra những vấn đề bất hợp lý về tính pháp lý, quy trình ban hành nghị quyết, mức phí do HĐND TP. Hải Phòng quy định tại Nghị quyết số 148. Các DN cho rằng TP. Hải Phòng tận thu với hiện tượng phí chồng phí.