Băn khoăn khoảng trống đấu thầu, đấu giá đất xây khu đô thị

Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định, chỉ thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ khi là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị”. Ảnh: Lê Tiên

Về nội dung này, trình bày báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và các cơ quan, Dự thảo Luật quy định theo hướng kế thừa quy định của Luật Đất đai năm 2013, chỉ thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ khi là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị”.

Về thiết kế kỹ thuật chính sách, quy định tại Dự thảo Luật làm rõ hơn tính chất của dự án khu đô thị thuộc trường hợp xem xét thu hồi đất là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị có công năng phục vụ hỗn hợp, đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội với nhà ở theo quy định của pháp luật về xây dựng”.

Thiết kế kỹ thuật như vậy tương tự và đồng nhất với cách thiết kế kỹ thuật tại các khoản khác của Điều 79 Dự thảo Luật. Điều 79 chỉ quy định về các trường hợp thu hồi đất thực hiện dự án để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Khi thực hiện thu hồi đất đối với các trường hợp quy định tại Điều 79 sẽ phải đáp ứng các căn cứ, điều kiện quy định tại Điều 80 về “căn cứ, điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng”. Ngoài ra, Điều 72 về “Thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất” đã có quy định về việc trước khi phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện, ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất, trong đó có dự án thu hồi đất để đấu giá, đấu thầu.

Nếu thực hiện theo khoản 27 Điều 79 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), nhiều dự án xây dựng khu đô thị không thỏa mãn tiêu chí của khoản 27 Điều 79 thì không được đấu thầu. Ảnh: Lê Tiên

Phát biểu tại hội trường Quốc hội, đại biểu Hoàng Văn Cường thuộc Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội cho rằng, cần phải sửa khoản 27 Điều 79 cho phù hợp với quy định tại điểm a khoản 1 Điều 126 và yêu cầu của Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Bởi vì, điểm a khoản 1 Điều 126 quy định: "Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư sử dụng đất theo dự án được quy định tại khoản 27 Điều 79 của luật này mà được hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất". Điều 126 cũng quy định, hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định tiêu chí để quy định các dự án được lựa chọn theo hình thức đấu thầu cho phù hợp với tình hình của địa phương.

Theo ông Cường, liên quan đến xây dựng khu đô thị, khoản 27 Điều 79 tại Dự thảo Luật quy định, chỉ có dự án thực hiện đầu tư xây dựng khu đô thị có công năng phục vụ hỗn hợp, đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, nhà ở theo quy định của pháp luật về xây dựng thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Nếu thực hiện theo khoản 27 Điều 79, rất nhiều dự án xây dựng khu đô thị không thỏa mãn tiêu chí của khoản 27 Điều 79 thì không được đấu thầu, hay dự án sử dụng đất không phải đất ở thì không được phép thỏa thuận và cũng không được đấu thầu.

“Đây sẽ là một khoảng trống của pháp luật, có nhiều dự án sẽ không thể thực hiện được, không đấu thầu, không được thỏa thuận và cũng không phải giao trực tiếp. Chính vì vậy, tôi đề nghị sửa khoản 27 Điều 79 là “các dự án sử dụng đất thuộc đối tượng phải đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật”, ông Cường nhấn mạnh.

Từ góc độ khác, đại biểu Tạ Văn Hạ thuộc đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam cho rằng, nên xem lại quy định tại khoản 27 Điều 79. Theo đó, cần có tiêu chuẩn, tiêu chí về khu đô thị theo quy định tại khoản 27. “Có những khu đô thị hiện nay chủ yếu do chủ đầu tư trình duyệt, có những khu đô thị chỉ một vài hecta, có khu đô thị vài trăm hecta. Vì vậy, đề nghị quy định theo hướng đô thị phải thay đổi hiện đại, nâng cao đời sống của những đô thị đó. Bên cạnh đó, cần làm rõ việc Nhà nước thu hồi với điều kiện để đấu giá, đấu thầu các dự án này, đảm bảo công khai, minh bạch”, ông Hạ nhấn mạnh.