Bộ trưởng Bộ Xây dựng: Sẽ nghiên cứu quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ nghiên cứu quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, tại phiên thảo luận về Dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), một số ý kiến đại biểu đề nghị Dự thảo Luật phải có quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư để tạo cơ sở pháp lý cho công tác phá dỡ, xây dựng lại nhà chung cư, bảo đảm an toàn cho người sử dụng. Về nội dung này, trong tờ trình trình Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo đã đề xuất 2 phương án: Phương án có quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn và phương án không quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn, trong đó, đã có báo cáo cụ thể các cơ sở chính trị, pháp lý, cơ sở thực tiễn và đã đánh giá tác động kỹ lưỡng, phân tích các ưu điểm, hạn chế của từng phương án.

Trên cơ sở đó, tại Tờ trình số 68 trình Quốc hội, Chính phủ đã quyết định báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn phương án có quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn trong Dự thảo Luật. Tại thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xác định đây là vấn đề có tính nhạy cảm cao, tác động lớn đến xã hội và còn có những ý kiến chưa thống nhất. Do vậy, cơ quan chủ trì soạn thảo đã trình đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội là không quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) để trình Quốc hội cho ý kiến. Tuy nhiên, dự thảo Luật đã có bổ sung làm rõ thêm các nội dung về thời hạn sử dụng nhà chung cư, các trường hợp phá dỡ nhà chung cư, quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu trong việc di dời, phá dỡ và đóng góp kinh phí để xây dựng lại nhà chung cư, làm rõ trách nhiệm của các chủ thể có liên quan khi phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư để có cơ sở xử lý, giải quyết, tháo gỡ các trường hợp đang gặp khó khăn, vướng mắc trên thực tế hiện nay.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị tiếp thu, giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu

“Cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ nghiên cứu ý kiến của các vị ĐBQH, báo cáo cơ quan có thẩm quyền và xin ý kiến Quốc hội”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết.

Trước đó, nêu quan điểm về vấn đề vấn đề thời hạn sở hữu đối với nhà chung cư tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Lâm Thành – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên cho rằng, nhà ở là tài sản trên đất, gắn liền với đất, liên quan đến quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở. Về mặt bản chất nhà ở là vật chất có thời hạn sử dụng nhất định cả nhà ở và nhà ở chung cư, do vậy có mấy vấn đề cần được làm rõ trong Dự thảo Luật và cần được phân định trong các trường hợp để có quy định chính sách phù hợp.

Theo đại biểu Nguyễn Lâm Thành, việc xác định sở hữu nhà ở chung cư có thời hạn là cần thiết, vì nhà ở có tuổi thọ nhất định, sau thời gian cần được cải tạo, xây mới để bảo đảm an toàn, nâng cao chất lượng. Tuy nhiên, trên thực tiễn vấn đề này khá phức tạp. Do đó, đại biểu đề nghị Bộ Xây dựng cần thống kê để phân loại các trường hợp, đánh giá tác động về kinh tế - xã hội một cách khoa học để có thêm cơ sở xem xét. Trường hợp phức tạp không xử lý được trong vấn đề thực tiễn có thể liên quan đến vấn đề quy định áp dụng pháp luật và những trường hợp nào đã xảy ra rồi chúng ta có một chế tài xử lý riêng, còn đối với luật thực hiện áp dụng mới thì chúng ta sẽ đi theo những quy định mới.

Nêu quan điểm về vấn đề này, đại biểu Hoàng Văn Cường – Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội đề nghị, chúng ta không chỉ quy định thời hạn sử dụng nhà chung cư cũ theo thời hạn công trình thiết kế mà phải quy định rất rõ là thời hạn sở hữu nhà chung cư phải theo thời hạn của công trình thiết kế.

Đại biểu Cường phân tích, nếu quy định như vậy sẽ mang lại 2 lợi. Đối với người dân sở hữu nhà sẽ chỉ trả tiền cho việc sở hữu nhà trong thời hạn thiết kế đó, chứ không phải trả tiền cho một điều là sở hữu vô thời hạn. Về mặt xã hội sẽ tránh được tình trạng gây khó khăn trong việc xử lý nhà chung cư cũ đã xuống cấp, bởi nếu chúng ta quy định sở hữu vĩnh viễn mà những nhà này đến hết thời hạn chúng ta không thể phá dỡ được.

Quang cảnh phiên thảo luận về Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi)

Về đất dành cho xây dựng nhà chung cư, đại biểu Cường nêu quan điểm không nên là đất giao vĩnh viễn mà nên là loại đất cho thuê theo thời hạn xây dựng và cho trả tiền một lần, nếu như hết thời hạn xây dựng chúng ta lại có dự án cho thuê lại, giống như chúng ta đang có quy định về đất cho thuê các dự án đầu tư sản xuất, kinh doanh. “Nếu chúng ta thực hiện được việc này thì chúng ta sẽ khắc phục được những tồn tại, hạn chế như hiện nay”, đại biểu Cường bày tỏ.

Tranh luận về vấn đề này, đại biểu Trương Trọng Nghĩa – Đoàn ĐBQH TP.HCM đề nghị phải có phương án vẫn duy trì loại chung cư sở hữu dài hạn đồng thời với phương án sở hữu chung cư có thời hạn để người dân được lựa chọn.

Đại biểu Nghĩa chia sẻ, ở nước ngoài tuổi thọ chung cư càng ngày càng cao, có những chung cư hàng trăm năm, trở thành những khu di tích và làm nên hồn cốt của đô thị đó. Vì thế, Dự án Luật cũng phải thiết kế đến vấn đề này nhưng phải tuân thủ sự an toàn công trình. Khi thời hạn an toàn công trình không bảo đảm nữa, các công ty phát triển bất động sản sẽ thương thảo với người dân để mua lại căn nhà cũ, duy tu, sửa chữa hoặc xây dựng mới.

Đồng tình với ý kiến của đại biểu Trương Trọng Nghĩa, đại biểu Cầm Hà Chung – Đoàn ĐBQH Phú Thọ về thời hạn sử dụng nhà chung cư. Đại biểu Chung đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung làm rõ khi thời hạn sử dụng nhà chung cư đã hết và nhà chung cư buộc phải tháo dỡ để đảm bảo an toàn cho cư dân thì quyền sở hữu chung cư của chủ sở hữu vẫn được pháp luật bảo hộ và thông qua việc xác lập quyền sở hữu đối với phần diện tích tương tự tại nhà chung cư được xây dựng lại hoặc bằng phương thức khác do các bên thỏa thuận.