Theo Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, nếu dịch bệnh ở Việt Nam được kiểm soát vào tháng 10, tăng trưởng kinh tế cả năm có thể đạt 5,9%. Ảnh: Lê Tiên |
Tiếp tục giữ đà tăng trưởng
Phát biểu tại Hội thảo trực tuyến “Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2021: Cải cách để phục hồi tăng trưởng bền vững”, TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM cho rằng, bối cảnh kinh tế trong nước và quốc tế 6 tháng đầu năm không thuận lợi hơn so với năm 2020. Việt Nam trải qua hai đợt bùng phát dịch Covid-19, nghiêm trọng nhất là đợi dịch từ cuối tháng 4 với những diễn biến phức tạp, lan rộng ra nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước. Thời điểm hiện tại, số ca mắc Covid-19 tăng cao hàng ngày, với nhiều yếu tố quan ngại. Đợt dịch này lan đến các khu công nghiệp, các trung tâm kinh tế lớn, gây ra nhiều khó khăn, thách thức đối với nền kinh tế.
Song theo lãnh đạo CIEM, rút kinh nghiệm từ các đợt dịch trước, Chính phủ đã tiếp cận điều hành trong đợt dịch thứ tư với sự linh hoạt cần thiết để vừa phòng chống dịch Covid-19, vừa tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất, kinh doanh.
Cụ thể, Chính phủ tiếp tục kiên định các mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; thực hiện các biện pháp hỗ trợ giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp và người lao động; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế số để tạo sức bật cho nền kinh tế trong dài hạn...
Theo ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp thuộc CIEM, tăng trưởng kinh tế 6 tháng đạt 5,64%, trong đó quý I tăng 4,65% và quý II tăng 6,61% cho thấy đà phục hồi tăng trưởng vẫn hiện hữu.
Tuy vậy, dự báo về tình hình nửa cuối năm 2021, nghiên cứu của CIEM chỉ ra, có thể xuất hiện những yếu tố bất định, rủi ro tác động tới tăng trưởng kinh tế. Theo đó, việc hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cả năm 2021 ở mức 6,5% là thách thức.
Nhóm nghiên cứu của CIEM dự báo 2 kịch bản về nền kinh tế Việt Nam trong năm 2021. Thứ nhất, dịch bệnh ở Việt Nam được kiểm soát vào tháng 10, tăng trưởng kinh tế cả năm có thể đạt 5,9%, xuất khẩu cả năm tăng 16,4%, thặng dư thương mại ở mức 4,2 tỷ USD, lạm phát bình quân đạt 2,6%. Nếu khống chế dịch bệnh trong tháng 8, tăng trưởng kinh tế cả năm có thể đạt 6,2%, xuất khẩu cả năm tăng 18,3%, thặng dư thương mại ở mức 5,4 tỷ USD và lạm phát bình quân là 2,8%.
Thúc đẩy cải cách sâu rộng
Theo nhóm nghiên cứu của CIEM, những yếu tố thách thức đối với tăng trưởng kinh tế là cộng đồng doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn do dịch Covid-19. Bên cạnh đó, hoạt động giải ngân đầu tư công tương đối chậm, đến 30/6, mới đạt 29% kế hoạch giao. Về xuất nhập khẩu, trong sáu tháng đầu năm, thâm hụt thương mại ở mức 1 tỷ USD. Mặt khác, Việt Nam có thể đối mặt với những quy định, chế tài liên quan trong các hoạt động thương mại. Trong khi đó, các cơ chế bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp của Việt Nam mới đang trong giai đoạn thử nghiệm.
Trước các dự báo kinh tế thế giới, dịch bệnh thời gian tới còn diễn biến khó lường, các chuyên gia kinh tế cho rằng, Việt Nam là nền kinh tế có độ mở lớn nên khó tránh khỏi tác động của các cú sốc. Vì vậy, cần chủ động nâng cao sức chống chịu thay vì tránh các cú sốc kinh tế.
Đại diện CIEM nhấn mạnh, cần thúc đẩy cải cách đủ sâu rộng để phục hồi tăng trưởng một cách bền vững với 3 ưu tiên quan trọng. Trước tiên là bảo đảm có sự song hành giữa chính sách kinh tế vĩ mô và cải cách kinh tế vi mô, hướng tới phục hồi xanh và phục hồi bền vững. Hai là thúc đẩy phục hồi kinh doanh và nâng cao năng lực nội tại, mức độ tự chủ của nền kinh tế gắn với thực hiện hiệu quả tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. Cùng với đó, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học công nghệ hướng tới kinh tế số; trang bị kỹ năng mới để cải thiện năng suất.
Ông Nguyễn Anh Dương cho rằng, cải cách thể chế không chỉ là thực hiện đầy đủ cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia mà phải là chủ động chuẩn bị thể chế trong nước nhằm thích ứng với các yêu cầu ngặt nghèo hơn; tham gia các thông lệ mới phù hợp (phục hồi xanh, phục hồi bền vững). Cải cách thể chế không chỉ là cắt giảm các quy định mà có thể phải đề ra quy định để doanh nghiệp phát triển theo hướng bền vững hơn. Cùng với đó là phát triển kinh tế tư nhân trong nước trong mối liên kết với khu vực có vốn đầu tư nước ngoài để đẩy mạnh tham gia vào các chuỗi giá trị, từ đó nâng cao năng lực thực hiện hiệu quả các FTA; thúc đẩy kinh tế số…