|
| Giải ngân vốn đầu tư công nửa đầu năm 2025 ước đạt 264.800 tỷ đồng, bằng 32,06% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Ảnh: Lê Tiên |
Năm 2025, Quốc hội quyết nghị giao tổng kế hoạch vốn đầu tư công là 829.365 tỷ đồng, trong đó đã phân bổ cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương 825.922 tỷ đồng. Thủ tướng Chính phủ đã giao 100% kế hoạch vốn được Quốc hội phân bổ. Theo Bộ Tài chính, ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 30/6/2025 là 264.800 tỷ đồng, đạt 32,06% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2024 giải ngân 188.400 tỷ đồng, đạt 28,2%). Như vậy, cả tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công và giá trị tuyệt đối năm 2025 đều cao hơn cùng kỳ năm 2024. Trong đó, giải ngân vốn ngân sách trung ương đạt khoảng 88.500 tỷ đồng, bằng 25,27% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; giải ngân vốn ngân sách địa phương khoảng 176.300 tỷ đồng, đạt 37,06% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Theo Bộ Tài chính, 2 yếu tố hàng đầu giúp cải thiện tốc độ giải ngân thời gian qua là cải cách thể chế và quyết liệt trong công tác điều hành.
Trong 6 tháng đầu năm, việc cải cách thể chế về đầu tư công được thực hiện liên tục, nghiêm túc, quyết liệt. Tính riêng trong tháng 6, nhằm bảo đảm thực hiện kế hoạch đầu tư công thực chất, hiệu quả, thông suốt, không bị gián đoạn khi sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo và kịp thời ban hành 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp làm căn cứ cho công tác tổ chức triển khai thực hiện. Trước tình hình thực tiễn và thực hiện Nghị quyết số 57/NQ-TW, Nghị quyết số 66/NQ-TW, Bộ Tài chính đã tiếp tục tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung quy định của các luật liên quan đến hoạt động đầu tư như: Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp...
Các quy định pháp luật về đầu tư công đang được sửa đổi theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền, tạo cơ chế để các bộ, địa phương chủ động trong công tác chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án. Theo đó, phân quyền toàn bộ việc quyết định phân bổ chi tiết vốn; quy định các bộ, địa phương được chủ động phê duyệt chủ trương đầu tư trong trần hạn mức cho phép, phân cấp toàn bộ việc quyết định đầu tư; bổ sung quy định về nhiệm vụ chuẩn bị giải phóng mặt bằng... Đồng thời, quy định dự án đầu tư công đặc biệt để xử lý các vấn đề đặc thù, khơi thông, bảo đảm căn cứ về nguồn vốn để thực hiện các dự án đặc biệt, nhất là các dự án khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đòi hỏi phải có cơ chế phê duyệt và triển khai nhanh chóng.
 |
Tháo gỡ vướng mắc pháp lý về đất đai, xây dựng, quy hoạch, thủ tục hành chính là một trong các giải pháp lãnh đạo Bộ Tài chính yêu cầu để thúc đẩy giải ngân đầu tư công. Ảnh: Tiên Giang |
Ngoài ra, cải cách thể chế nhằm hướng đến việc chuyển toàn bộ công tác quản lý đầu tư công sang quản lý bằng hệ thống công nghệ thông tin và công tác hậu kiểm. Xây dựng chế tài để xử lý, tạo kỷ luật, kỷ cương để bảo đảm tiến độ giải ngân vốn, tránh lãng phí. Đơn giản hóa công tác giao kế hoạch, bảo đảm đồng bộ với Luật Ngân sách nhà nước. Sửa đổi Luật Đầu tư công gắn với Luật Tổ chức chính quyền địa phương (mới) để các địa phương có cơ sở thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ.
Không chỉ ban hành nhiều văn bản chỉ đạo để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, Thủ tướng còn thường xuyên có các chuyến công tác, làm việc với các địa phương để giải quyết vướng mắc, kiến nghị và kiểm tra thực tế địa bàn, đôn đốc triển khai các dự án, công trình quan trọng quốc gia. Bên cạnh đó, các Tổ công tác đã có nhiều buổi làm việc trực tiếp với các bộ, ngành và địa phương để nắm bắt tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư vốn, khó khăn, vướng mắc phát sinh, đồng thời hướng dẫn, giải đáp cũng như làm rõ thẩm quyền đối với từng kiến nghị cụ thể. Trên cơ sở đó có các chỉ đạo cụ thể để tháo gỡ vướng mắc, điểm nghẽn trong giải ngân vốn đầu tư công.
Mới đây, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ hết sức nỗ lực, cố gắng lãnh đạo, chỉ đạo và kết quả giải ngân đầu tư công không phải thấp so cùng kỳ. Điều đáng mừng là tất cả các dự án trọng điểm quốc gia đều đạt và vượt tiến độ. Giải ngân 100% vốn đầu tư công là mục tiêu rất lớn và rất thách thức. Lãnh đạo Bộ Tài chính yêu cầu tập trung thực hiện 3 giải pháp. Một là, tháo gỡ những vướng mắc pháp lý về đất đai, xây dựng, quy hoạch, thủ tục hành chính. Hiện Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi Luật Đầu tư công theo hướng phân cấp, phân quyền nhiều hơn. Thủ tướng Chính phủ giao trách nhiệm cụ thể cho từng bộ, cơ quan, địa phương để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc. Hai là, xác định kết quả giải ngân là căn cứ quan trọng khi đánh giá, xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm 2025 đối với các tập thể, cá nhân. Ba là, tiếp tục phát huy vai trò của các Tổ công tác, Ban chỉ đạo để rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là các dự án trọng điểm.
Để giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 về đích, giải pháp liên quan đến hoàn thiện thể chế để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa thủ tục hành chính tiếp tục được Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ giao các bộ, ngành, địa phương tập trung xây dựng. Đồng thời, các giải pháp liên quan đến công tác điều hành thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2025 cũng được đề nghị triển khai quyết liệt hơn để hoàn thành mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công.
Một số chủ đầu tư lớn tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu đều chung nhận định: Cải cách thể chế về đầu tư công thông qua sửa đổi, bổ sung hàng loạt luật, nghị định liên quan không chỉ gỡ vướng cho đầu tư công trong 6 tháng cuối năm 2025 mà sẽ hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho công tác này trong giai đoạn 2026 - 2030.
