|
| Ông Phạm Đình Thưởng cho biết, tỷ lệ thu gom giấy phế liệu trong nước hiện mới chỉ đáp ứng được gần 40% |
Cơ hội giảm giá thành sản phẩm
Ngành giấy có khoảng 300 DN trong và ngoài nước, trong đó có 1 DN nhà nước (Tổng công ty Giấy Việt Nam). Ông Phan Chí Dũng - nguyên Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ thuộc Bộ Công Thương đánh giá, đây là ngành có vị trí, vai trò quan trọng trong nền kinh tế, cung cấp sản phẩm thiết yếu cho xã hội như lĩnh vực in ấn, báo chí, giáo dục hay đáp ứng nhu cầu bao bì cho các sản phẩm hàng hóa khác.
Theo dự báo, nhu cầu giấy của Việt Nam trong thời gian tới sẽ có mức tăng trưởng từ 8 - 10%/năm. Với nhu cầu lớn và vai trò đa dạng đối với nền kinh tế, sản xuất của ngành giấy dự kiến đóng góp khoảng 1,5% GDP, kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt trên 1 tỷ USD. Đặc biệt, giấy bao bì còn nhiều tiềm năng để phát triển.
Chia sẻ về tình hình sản xuất trong nước, ông Dũng cũng cho biết, nguồn cung nguyên liệu sản xuất giấy tại Việt Nam trong thời gian qua chủ yếu là bột gỗ, dăm gỗ, giấy phế liệu. Trong đó, 70% sản lượng giấy được sản xuất từ giấy phế liệu (khoảng 2 triệu tấn), còn lại bột giấy từ gỗ là 250.000 tấn/năm, dăm gỗ là 9 - 10 triệu tấn/năm. Điều này cũng phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế trên thế giới, hạn chế thâm dụng tài nguyên.
Trong bối cảnh Trung Quốc đang siết chặt việc nhập khẩu giấy phế liệu, nhiều chuyên gia nhận định, đây sẽ là cơ hội cho các DN trong nước khi nguồn nguyên liệu dồi dào và giá thành hợp lý. Điều này sẽ giúp DN trong nước giảm giá thành sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh với các quốc gia trong khu vực.
Cần mở lối cho doanh nghiệp
Chuyên gia phân tích chính sách Phạm Đình Thưởng cho biết, tỷ lệ thu gom giấy phế liệu trong nước hiện mới chỉ đáp ứng được gần 40% (tức là dưới ngưỡng trung bình của thế giới), do đó đa số vẫn phải dựa vào nhập khẩu.
Ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam: “Việt Nam cần tham khảo chính sách quản lý nhập khẩu giấy phế liệu của các nước khác, đối chiếu với tình hình phát triển kinh tế và nhu cầu tại Việt Nam để đưa ra được chính sách phù hợp với thông lệ quốc tế. Việc các cơ quan nhà nước có liên quan tham vấn các DN để có quan điểm khách quan hơn, dần hình thành và hoàn thiện khung khổ pháp lý này là hoàn toàn cần thiết”.
Theo ông Phan Chí Dũng, điều đáng lo ngại hiện nay là một số DN, đặc biệt là DN thương mại, đã lợi dụng kẽ hở của pháp luật Việt Nam trong nhập khẩu phế liệu để nhập rác, khiến Việt Nam có nguy cơ trở thành bãi rác của thế giới. Do đó, việc siết chặt quản lý về nhập khẩu phế liệu nói chung và phế liệu giấy nói chung theo Dự thảo sửa đổi Quyết định số 73/2014/QĐ-TTg quy định danh mục phế liệu được phép nhập khẩu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất là rất cần thiết. Thế nhưng, cần xem xét cẩn trọng, không nên đánh đồng tất cả các DN. Thực tế, nhiều nhóm phế liệu giấy như giấy hỗn hợp vẫn là nguyên liệu sản xuất quan trọng của các ngành công nghiệp tái chế, nếu bị đưa ra khỏi danh mục được phép nhập khẩu trong tương lai gần sẽ khiến cho DN đã khó lại càng khó khăn hơn.
Ông Phan Chí Dũng - Nguyên Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ thuộc Bộ Công Thương: Việc lo ngại nhập khẩu phế liệu sẽ biến Việt Nam thành bãi rác chỉ đúng khi nguyên liệu này không phục vụ cho bất cứ hoạt động sản xuất nào, còn một khi đã là nguyên liệu sản xuất quan trọng, lại là mặt hàng được giao dịch toàn cầu thì cần cẩn trọng xem xét.
Chia sẻ với Báo Đấu thầu, ông Nguyễn Văn Hiện - Giám đốc Công ty CP Giấy Việt Trì cho biết, năng lực cạnh tranh của DN trong nước hiện còn yếu, khó cạnh tranh được với các DN nước ngoài. Trong số 300 DN ngành giấy, đa số vẫn là DN nhỏ và vừa, sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ.
Do đó, “nếu loại bỏ nguồn nguyên liệu tái chế này chắc chắn sẽ khiến các DN giấy lao đao, ảnh hưởng đến sự phát triển chung của toàn ngành giấy. Mặt khác, việc Chính phủ siết chặt quản lý đột ngột khiến DN lâm vào thế bị động. Nhà máy cần vận hành hàng ngày, nhưng không có nguyên liệu khiến hoạt động sản xuất đình trệ. Việc này cũng sẽ gây ra những phản ứng dây chuyền đến một chuỗi các ngành công nghiệp khác như công nghiệp bao bì, xuất khẩu”, ông Thưởng phân tích.
