Việc loại hết các nhà thầu muốn cạnh tranh thực sự, chỉ để 1 nhà thầu vượt qua bước đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật đã triệt tiêu tính cạnh tranh về giá. Ảnh: Nhã Chi |
Báo Đấu thầu ghi nhận ý kiến của các nhà thầu xung quanh hiện tượng nhiều gói thầu chỉ có một nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật tại các gói thầu lựa chọn nhà thầu theo phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ.
Cập rập như thông báo đánh giá HSĐXKT
Một nhà thầu tham gia Gói thầu số 18: Xây lắp hệ thống điện chiếu sáng (bao gồm cả chi phí hạng mục chung) thuộc Dự án Cầu Nhật Lệ 2, TP. Đồng Hới (tỉnh Quảng Bình) cung cấp cho Báo Đấu thầu thông báo về kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất về kỹ thuật (HSĐXKT) gói thầu này. Theo thông báo do Sở Giao thông vận tải Quảng Bình công bố, có 6 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu (HSDT) và qua đánh giá, chỉ có một nhà thầu là Liên danh Công ty TNHH Xây lắp điện Quang Huy và Công ty TNHH Thương mại dịch vụ kỹ thuật công nghệ tín hiệu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật. Có đến 3 nhà thầu được cho là không đáp ứng về kỹ thuật là Công ty Chiếu sáng công cộng - Đầu tư xây dựng Hoàng Triều, Công ty CP Cơ khí và Xây lắp An Ngãi, Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Nhất Huy. Có hai nhà thầu bị đánh giá HSĐXKT không hợp lệ là Liên danh Công ty CP Phú Thành - Công ty TNHH Công nghệ chiếu sáng và quảng cáo KAPI, Liên danh Công ty TNHH Xây lắp điện Nha Trang - Công ty CP Đầu tư và xây dựng Phát triển công nghệ 79.
Trao đổi với Báo Đấu thầu, các nhà thầu cho biết, đối với 3 nhà thầu bị đánh giá “không đáp ứng yêu cầu ở bước đánh giá về năng lực, kinh nghiệm” cụ thể ở nội dung nào thì nhà thầu nào cũng lắc đầu chịu thua. Và với 2 nhà thầu bị đánh rớt vì “hồ sơ đề xuất kỹ thuật không hợp lệ” vẫn đang tự hỏi nhau sơ suất ở điểm nào dẫn đến kết quả đó. “Vì nhân viên của chúng tôi đã cam đoan là hồ sơ làm rất cẩn thận. Với thông báo này, quả thật các nhà thầu chỉ biết im lặng và tự đi tìm câu trả lời vì sao bị loại. Chúng tôi cần những lý do chính xác, cụ thể hơn. Chúng tôi không thể hoàn thiện HSDT của mình, rút kinh nghiệm cho những lần dự thầu tiếp theo với cách thông báo của bên mời thầu như vậy”, các nhà thầu cho biết.
Một thắc mắc của các nhà thầu khi nhận được thông báo nêu trên chính là ngày 22/3/2017 bên mời thầu mới phát đi thông báo kết quả đánh giá HSĐXKT. Tuy nhiên, trong thông báo này lại nêu rõ vào 14 giờ 30 phút ngày 23/3/2017 sẽ tổ chức mở hồ sơ đề xuất về tài chính. “Với những nhà thầu ở địa phương khác, việc nhận được thông báo kết quả đánh giá HSĐXKT sau khi bên mời thầu mở hồ sơ đề xuất tài chính (HSĐXTC) là rất cao. Trong những trường hợp này, việc nhà thầu có ý kiến về kết quả đánh giá HSĐXKT sẽ rất khó khăn, cập rập”, một nhà thầu quan ngại.
“Một mình một chợ” sẽ dẫn đến trúng thầu sát giá
Theo các quyết định phê duyệt danh sách nhà thầu đáp ứng về kỹ thuật mà nhiều nhà thầu cung cấp cho Báo Đấu thầu, rất nhiều trường hợp chỉ có một nhà thầu đáp ứng yêu cầu. Để tìm được một thông báo kết quả đánh giá HSĐXKT gọi tên từ 2 nhà thầu trở lên là rất hiếm hoi. Các thông báo kết quả đánh giá HSĐXKT ở nhiều lĩnh vực như giao thông, xây dựng, giáo dục, thủy lợi… ở cả miền Nam lẫn miền Trung hay miền Bắc đều có chung hiện tượng này.
Bên cạnh đó, lý do không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật của các nhà thầu còn lại thường được các bên mời thầu nêu rất qua loa, chung chung trong các thông báo. Thậm chí, có nhiều gói thầu, thông báo đánh giá HSĐXKT chỉ nêu tên và điểm của nhà thầu đáp ứng kỹ thuật, hoàn toàn bỏ quên các nhà thầu tham dự thầu khác.
Thời gian qua, Báo Đấu thầu liên tục thông tin về các trường hợp nhà thầu trúng thầu với giá trúng thầu sát với giá gói thầu được phê duyệt. Điều này đặc biệt trùng hợp với các gói thầu xây lắp, các gói thầu quy mô lớn lựa chọn nhà thầu theo phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ. Một nhà thầu thuộc lĩnh vực xây lắp điện tại miền Trung khẳng định: “Với cách đánh giá HSĐXKT còn thiếu minh bạch và cố tình loại các nhà thầu ngay từ khâu kỹ thuật để dọn đường cho một nhà thầu vào vòng đánh giá đề xuất tài chính thì tình trạng trúng thầu sát giá, chỉ chênh giá gói thầu vài đồng là lẽ đương nhiên sẽ xảy ra”.