Phạm Công Danh có hành vi dùng tiền gửi của VNCB bảo lãnh cho 29 lượt công ty vay tiền của 3 ngân hàng Sacombank, BIDV, TPBank. Ảnh: Xuân Duy |
Có căn cứ để thu hồi
Tại kết luận điều tra bổ sung, đại diện VKS đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) thu hồi 6.126 tỷ đồng từ 3 ngân hàng Sacombank, BIDV, TPBank để trả lại cho VNCB vì cho rằng đó là vật chứng của vụ án. Đồng thời, VKS kiến nghị xem xét dòng tiền 4.500 tỷ đồng tăng vốn điều lệ của Phạm Công Danh.
Theo đó, đại diện VKS đề nghị HĐXX xem xét, làm rõ tính chính xác của số tiền hơn 6.126 tỷ đồng là vật chứng cho hành vi cố ý làm trái mà Phạm Công Danh bị truy tố, cụ thể trong vụ án này vi phạm quy định nào của Nhà nước. Bên cạnh đó, cần xác định vật chứng và căn cứ thu hồi để HĐXX giải quyết vụ án thấu đáo.
Về nội dung này, tài liệu trong hồ sơ và kết quả xét hỏi, tranh luận tại phiên toà đã làm rõ: Phạm Công Danh có hành vi dùng tiền gửi của VNCB bảo lãnh cho 29 lượt công ty (bao gồm công ty của Danh và công ty do Danh mượn pháp nhân) vay tiền của 3 ngân hàng (Sacombank, BIDV, TPBank). Toàn bộ số tiền vay này đều do Danh sử dụng. Sau đó, các công ty vay tiền không hoạt động như phương án kinh doanh theo hợp đồng tín dụng nên 3 ngân hàng đã thu nợ (cả gốc và lãi) bằng tiền gửi của VNCB, gây thiệt hại cho VNCB. Hành vi vi phạm của Phạm Công Danh được cấu thành khi 3 ngân hàng thu nợ, siết nợ bằng tiền gửi của VNCB, số tiền gửi của VNCB tại 3 ngân hàng trên vì thế mà mất trắng.
Tại Kết luận điều tra bổ sung, VKS cho rằng, do các ngân hàng cho vay có vi phạm và Phạm Công Danh sử dụng tiền vay trái pháp luật nên đề nghị thu hồi tài sản của VKS là có căn cứ, đúng pháp luật.
Em trai ông Danh “thoát tội”
Đối với ông Phạm Công Trung - nguyên Phó Tổng giám đốc VNCB, Giám đốc Công ty Việt Trung, em trai ông Phạm Công Danh, căn cứ vào Kết quả điều tra bổ sung, có đủ chứng cứ xác định ông Trung trực tiếp sử dụng pháp nhân Công ty Việt Trung đưa cho ông Mai Hữu Khương - nguyên Giám đốc VNCB Chi nhánh Sài Gòn. Sau đó, ông Khương đưa ông Lưu Trung Kiên - nguyên Phó Giám đốc VNCB Chi nhánh Sài Gòn lập hợp đồng mua vật liệu xây dựng giữa Công ty Việt Trung với công ty do ông Phạm Công Danh thành lập, điều hành để đưa vào bộ hồ sơ vay vốn tại BIDV. Ông Trung chỉ đạo Nguyễn Minh Tuấn (cháu Phạm Công Trung) ký hợp đồng mua bán vật liệu xây dựng, giúp ông Danh vay tiền tại BIDV, nên ông Trung có trách nhiệm liên đới trong việc BIDV thu nợ từ nguồn tiền gửi của VNCB tại BIDV.
Ngoài ra, ông Phạm Công Trung còn thành lập các công ty cho ông Danh, nhưng các công ty không hoạt động mà chỉ để ông Danh sử dụng pháp nhân đứng tên hồ sơ vay vốn. Đồng thời, ông Trung có tham gia Hội nghị khách hàng do Tập đoàn Thiên Thanh tổ chức, lấy thông tin về các dự án chuyển cho bộ phận tài chính Tập đoàn Thiên Thanh để lập hồ sơ khống vay tiền tại BIDV.
Toàn bộ hồ sơ, tài liệu liên quan đến ông Phạm Công Trung đã được thu thập đầy đủ ở giai đoạn điều tra trước đây. Quá trình điều tra bổ sung, Cơ quan điều tra chỉ tiến hành lấy lời khai ông Trung để làm rõ ý thức chủ quan của ông Trung. Ông Trung vẫn giữ nguyên lời khai trước đây, chỉ thừa nhận chỉ đạo Nguyễn Minh Tuấn ký hợp đồng mua vật liệu xây dựng của Công ty Nhất Nhất Vinh trị giá trên 24 tỷ đồng, thừa nhận đưa người đến Sở Kế hoạch và Đầu tư làm thủ tục và lấy thông tin các dự án theo chỉ đạo của ông Danh, không thừa nhận giúp sức cho ông Danh trong việc vay vốn tại BIDV.
Với kết quả điều tra vụ án, có cơ sở đánh giá hành vi nêu trên của ông Trung là đồng phạm, giúp sức cho ông Danh. Tuy nhiên, Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 bãi bỏ tội danh Cố ý làm trái quy định tại Điều 165 Bộ luật Hình sự 1999. Mặt khác, ông Trung đang điều hành Tập đoàn Thiên Thanh - Công ty đang hoạt động bình thường và phối hợp với các cơ quan pháp luật giải quyết các vấn đề dân sự trong các vụ án hình sự liên quan đến ông Danh và Tập đoàn Thiên Thanh. Vì vậy, Cơ quan điều tra áp dụng quy định tại Điều 7 Bộ luật Hình sự 2015 theo hướng có lợi, bảo đảm tính nhân đạo của pháp luật nên không xem xét xử lý hình sự đối với ông Trung.
Còn đối với bị cáo Danh, theo VKS, tài liệu điều tra không có đủ căn cứ kết luận Phạm Công Danh có hành vi chiếm đoạt tài sản. Tại Kết luận điều tra bổ sung, VKS giữ nguyên quan điểm truy tố nêu trong Cáo trạng số 83 đối với Phạm Công Danh và 45 đồng phạm về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.