|
| Ước thực hiện giải ngân vốn đầu tư công đến ngày 31/5/2022 của 5 địa phương Hải Dương, Hà Nam, Bắc Ninh, Đà Nẵng, Quảng Nam là 5.205 tỷ đồng, đạt 18,99% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Ảnh: Nhã Chi |
Nhận diện đúng khó khăn, trách nhiệm
Theo số liệu của Bộ Tài chính, ước thực hiện giải ngân đến ngày 31/5/2022 của 5 địa phương thuộc Tổ công tác số 5 (Hải Dương, Hà Nam, Bắc Ninh, Đà Nẵng, Quảng Nam) là 5.205 tỷ đồng, đạt 18,99% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp so với ước bình quân giải ngân của cả nước (22,37%), thấp so với cùng kỳ năm 2021 (cùng kỳ năm 2021 đạt 22,21%).
Các địa phương nêu ra nhiều nguyên nhân dẫn đến giải ngân chậm, trong đó nổi bật như giá vật liệu xây dựng tăng cao, tác động của dịch bệnh dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện thủ tục các dự án ODA; thiếu vật liệu đất đắp; năng lực của chủ đầu tư, nhà thầu hay vấn đề giải phóng mặt bằng. Bên cạnh đó, yếu tố khách quan đặc thù là kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 mới được Quốc hội thông qua tháng 7/2021. Vì thế hầu hết các tháng đầu năm nay phải hoàn thành thủ tục đối với dự án khởi công mới, chưa thi công được nên chưa có khối lượng…
Ghi nhận khó khăn, vướng mắc của địa phương, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng lưu ý thêm nguyên nhân chủ quan dẫn đến giải ngân chậm. Đó là địa phương nào quan tâm, có cách làm tốt, mô hình hay thì giải ngân cao. Ngược lại, nhiều địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp, tinh thần trách nhiệm của chủ đầu tư, các cấp từ tỉnh đến sở ban ngành, xã… chưa thực sự quyết liệt, sâu sát.
Lấy ví dụ trước đây nói giải ngân chậm do vướng ở Luật Đầu tư công, giao vốn nhiều lần, giao vốn chậm… nhưng đến nay Luật Đầu tư công mới đã phân cấp rõ ràng, giao vốn chỉ một lần, giao hết vào trước cuối tháng 11 năm trước, các địa phương phân bổ chi tiết trước cuối tháng 12 năm trước năm kế hoạch.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh đến việc tổ chức thực hiện còn nhiều hạn chế, lập kế hoạch vốn chưa sát thực tế, chuẩn bị dự án chưa tốt. Công tác chuẩn bị dự án, thẩm định, tư vấn mất nhiều thời gian, chất lượng lập dự án chưa tốt, dẫn đến khi triển khai phải điều chỉnh, mất thời gian làm thủ tục. Chủ đầu tư, nhà thầu yếu về năng lực. Ngoài ra, có trách nhiệm ở các bộ ngành thiếu phối hợp, chậm giải quyết vướng mắc, khó khăn cho các địa phương.
Đại diện Bộ Tài chính cũng cho rằng, 5 tỉnh thuộc Tổ công tác số 5 có điều kiện thi công, thời tiết… thuận lợi hơn nhiều địa phương nhưng giải ngân rất thấp. Cơ bản cơ chế chính sách đã đồng bộ, tháo gỡ, mở, rút ngắn hết cỡ, phân cấp phân quyền cho các địa phương, vì thế cũng cần xem lại về tổ chức thực hiện.
Cần quyết liệt hơn, giải pháp mạnh hơn
Lãnh đạo 5 địa phương đều thể hiện quyết tâm cao thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công trong thời gian tới. Đặt mục tiêu trước 30/9/2022 giải ngân 70% kế hoạch vốn trở lên, đảm bảo giải ngân hết 100% kế hoạch vốn trong năm 2022, ông Triệu Thế Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương khẳng định, Tỉnh xác định giải ngân đầu tư công là nhiệm vụ trọng tâm trong chỉ đạo điều hành, gắn trách nhiệm người đứng đầu, kịp thời đôn đốc, kiểm tra, tháo gỡ vướng mắc của từng dự án. Xử lý nghiêm tổ chức cá nhân có hành vi vi phạm, làm cản trở tiến độ giải ngân… Lãnh đạo UBDN tỉnh Quảng Nam thì cho biết Bí thư tỉnh Quảng Nam chỉ đạo nếu giải ngân chậm, một là điều chuyển vốn, hai là sẽ điều chuyển cán bộ.
Nhấn mạnh nguyên nhân do tổ chức thực hiện, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, các địa phương cần có giải pháp quyết liệt hơn để thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng, bảo đảm giải ngân hết 100% vốn kế hoạch. Xây dựng kế hoạch cụ thể cho công tác giải ngân vốn đầu tư công đến từng dự án, kiểm tra, đôn đốc, giám sát chặt chẽ việc thực hiện kế hoạch; gắn với kiểm soát chất lượng dự án công trình. Chủ động điều chuyển kế hoạch vốn giữa dự án chậm sang dự án giải ngân tốt có nhu cầu bổ sung vốn. Nếu có giải pháp mạnh sẽ có kết quả tích cực hơn.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các địa phương thành lập tổ công tác liên ngành do lãnh đạo UBND tỉnh là tổ trưởng để thúc đẩy tháo gỡ, xử lý điểm nghẽn của các dự án, nhất là dự án trọng điểm mang tính động lực… Khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư, tổ chức đấu thầu công khai, minh bạch để lựa chọn nhà thầu có đủ năng lực; thực hiện thủ tục thanh toán quyết toán ngay khi có khối lượng. Nâng cao chất lượng chuẩn bị dự án, gắn trách nhiệm của tổ chức cá nhân trong lập dự án.
Các bộ, ngành trung ương phối hợp giải quyết, hướng dẫn nhanh nhất để tạo thuận lợi cho địa phương. Tách giải phóng mặt bằng, chuyển đổi đất lúa, hướng dẫn giải pháp tháo gỡ khó khăn cho nhà thầu do tăng giá nguyên vật liệu xây dựng…. thuộc vấn đề các bộ, ngành thì giải quyết nhanh nhất.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh: “Không quyết tâm nỗ lực, có giải pháp thì không những không giải ngân hết vốn kế hoạch, còn không hấp thụ, giải ngân được vốn Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện Chương trình”.
