|
| Ảnh minh họa: Internet |
Đó là nhận định được các nhà phân tích tại HSBC đưa ra trong Báo cáo "Vietnam at a glance - Tăng trưởng 8% nhưng cần thận trọng" công bố mới đây.
Theo HSBC, động lực bên ngoài của Việt Nam đã giảm tốc mạnh trong vài tháng qua cùng triển vọng không chắc chắn trong năm nay khi tăng trưởng của các đối tác thương mại lớn được dự báo sẽ chậm lại. Trong khi đó, lạm phát cao cũng là vấn đề cần lưu tâm chặt chẽ khi Việt Nam tiếp tục chứng kiến áp lực lạm phát mạnh lên, đặc biệt là giá hàng hóa cơ bản. HSBC dự báo, tăng trưởng sẽ chậm lại ở mức 5,8% và lạm phát bình quân tăng lên 4% trong năm 2023.
Ngay trước thềm năm 2023, Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở châu Á công bố số liệu năm 2022 với những con số ấn tượng. Quý IV/2022, Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng 5,9% so với cùng kỳ năm trước, thấp so với mức kỳ vọng của HSBC là 6,2%, nhưng cao hơn dự báo của thị trường là 4,6%.
Kết quả này đưa tăng trưởng của cả năm 2022 lên 8,02% - đánh dấu mức tăng trưởng cao nhất của Việt Nam kể từ năm 1997. Mặc dù vậy, theo HSBC, ẩn dưới con số này là những rủi ro tiềm ẩn đối với tăng trưởng của năm 2023.
Tương tự quý III, nhu cầu trong nước phục hồi ổn định đã thúc đẩy phát triển dịch vụ mạnh mẽ trong quý IV. Doanh thu bán lẻ tiếp tục đà tăng trưởng trong quý cuối năm 2022, tăng khoảng 13% so với cùng kỳ năm trước. Nhờ thị trường lao động được cải thiện, tiêu dùng cá nhân của Việt Nam đã lấy lại tốc độ như thời trước đại dịch là khoảng 7%. Mặc dù vậy, những dấu hiệu ban đầu cho thấy các yếu tố thuận lợi trong nước đang giảm dần. Tổng mức bán lẻ đã đạt đỉnh và đà tăng trưởng trong tháng 12 giảm nhẹ. Một phần nguyên nhân dẫn tới sự suy yếu này là do tốc độ phục hồi chậm của ngành du lịch.
 |
Ảnh Internet |
Rủi ro lớn nhất đối với tăng trưởng chính là những khó khăn trong thương mại. Đó là lý do khiến GDP quý IV mang đến một bất ngờ nhỏ với sản lượng sản xuất chỉ tăng có 3% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu sụt giảm 14% trong tháng 12 so với cùng kỳ năm trước, sự suy yếu diễn ra trên diện rộng ở các ngành hàng chính, đặc biệt là điện tử.
Trong khi đó, nhập khẩu cũng giảm mạnh 8,1% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu là ở nhập khẩu các mặt hàng liên quan đến công nghệ. Điều này có thể được hiểu là Việt Nam đang ở thế “đứng mũi chịu sào” bị ảnh hưởng từ chu kỳ công nghệ toàn cầu đang “hạ nhiệt” với bản chất hoạt động sản xuất hàng điện tử đòi hỏi nhập khẩu nhiều. Triển vọng sản xuất của Việt Nam bắt đầu nhìn thấy thách thức với bằng chứng là Chỉ số PMI tiếp tục lao dốc xuống 46,4 trong tháng 12, mức thấp nhất trong hơn một năm qua.
Trong khi thặng dư thương mại cải thiện trong quý IV, lợi thế về cán cân thương mại nói chung của Việt Nam lại một lần nữa thu hẹp do tình hình xuất khẩu chậm lại và nhập khẩu năng lượng tăng cao trong nửa đầu năm 2022. Điều đó dẫn đến mức thặng dư thương mại thấp, chỉ đạt 4,1 tỷ USD (1% GDP) trong năm 2022. Trong khi dữ liệu cán cân thanh toán của cả năm chưa được công bố, mức thặng dư thương mại thấp này nhiều khả năng sẽ không bù đắp được cho thâm hụt trong thu nhập chính và dịch vụ. Vì vậy, Việt Nam nhiều khả năng sẽ chứng kiến thâm hụt nhẹ tài khoản vãng lai năm thứ hai liên tiếp, rơi vào khoảng 1,4% GDP, ảnh hưởng đến tốc độ phục hồi đồng VNĐ.
Mặc dù vậy, FDI vững vàng tiếp tục là mỏ neo vững chãi cho thương mại của Việt Nam, mặc dù triển vọng ngắn hạn vẫn còn thách thức. Trong khi FDI đăng ký mới giảm 18% trong năm 2022, lĩnh vực sản xuất chỉ giảm nhẹ 1%. Một nguyên nhân là những "gã khổng lồ" công nghệ truyền thống như Samsung và LG đã công bố kế hoạch tiếp tục mở rộng với mức đầu tư trị giá 2 tỷ USD từ Samsung và 4 tỷ USD từ LG nhằm củng cố chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
Trong khi đó, báo chí quốc tế đã đưa tin về việc Apple bắt đầu sản xuất máy tính MacBook ở Việt Nam từ giữa năm 2023. Quyết định này không hẳn gây ngạc nhiên vì nhà cung cấp Foxconn của Apple đã thuê 50,5 ha đất ở Bắc Giang vào tháng 8 năm ngoái, dự kiến để làm dự án mới có tổng đầu tư trị giá 300 triệu USD. Tất cả những diễn biến này cho thấy, Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn ở ASEAN đối với nhà đầu tư nước ngoài.
