|
| Báo cáo khảo sát năm 2019 của Grant Thornton cho biết, mô hình dịch vụ “chia sẻ phòng thuê Airbnb” đang tăng trưởng mạnh ở Việt Nam, với khoảng 30.000 đơn vị lưu trú. Ảnh minh họa: Internet. |
Chia sẻ phòng thuê Airbnb đang tăng trưởng mạnh
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, khi thực hiện phương thức nói trên, tức căn nhà, căn hộ cho thuê được trang bị đầy đủ các tiện ích, tương tự như “phòng khách sạn có bếp”, mà người thuê nhà tự phục vụ trong thời gian thuê.
Đây là một trong nhiều hình thức hoạt động kinh doanh của “nền kinh tế chia sẻ” trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, ứng dụng công nghệ mới, tương tự như loại hình Uber, Grab, “không gian làm việc chung (co-working space)”…
Báo cáo khảo sát năm 2019 của Grant Thornton cho biết, mô hình dịch vụ “chia sẻ phòng thuê Airbnb” đang tăng trưởng mạnh ở Việt Nam, với khoảng 30.000 đơn vị lưu trú. Xét về mặt tích cực, phương thức kinh doanh này có triển vọng tăng trưởng cao trong tương lai.
Hiện mô hình này được thực hiện chủ yếu thông qua cho thuê nhà ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1 - 2 tuần…), phục vụ khách vãng lai, trọng tâm là khách du lịch do thường có nhu cầu thuê ngắn hạn.
Airbnb phổ biến trên rất nhiều nước, nên việc sử dụng dịch vụ này vào Việt Nam có tác động tích cực đến việc thu hút khách du lịch quốc tế và trong nước, nhất là đối tượng có thu nhập không cao, muốn tiết kiệm chi phí lưu trú.
Ngoài ra, sử dụng Airbnb, thì bên cho thuê và bên thuê giao dịch, nhận nhà, trả nhà thuê, thanh toán tiền thuê nhà đều qua mạng, không cần phải gặp trực tiếp. Đặc biệt, giúp khai thác hiệu quả tài sản nhà ở, nhất là các phòng ở dôi dư, hoặc các căn hộ trong các khu vực có nhiều khách vãng lai, khách du lịch.
Thực tế cho thấy, ngay từ năm 2018, Hiệp hội cũng đã báo cáo Bộ Xây dựng về phương thức kinh doanh này. Do Luật Nhà ở 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản 2014 chưa tiên lượng, nên chưa có khung pháp luật để điều chỉnh hoạt động kinh doanh cho thuê. Lý do, HoREA lo ngại là ngoài những mắt tích cực, phương thức kinh doanh này cũng có nhiều hạn chế, tiêu cực.
Nhiều điều lo ngại
HoREA cho rằng, một trong những lo ngại trước tiên của dịch vụ này là chưa có đầy đủ các quy định pháp luật để quản lý, điều chỉnh hoạt động kinh doanh, dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực như làm thất thu ngân sách nhà nước; ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội, thậm chí có những trường hợp sử dụng nhà thuê dạng này để hoạt động tội phạm.
Thứ hai, đã phát sinh “xung đột lợi ích” giữa người cho thuê căn hộ nhà chung cư sử dụng dịch vụ Airbnb với cư dân, do thường xuyên có người thuê nhà lạ mặt đến cư ngụ, gây tâm lý bất an và ảnh hưởng đến không gian riêng tư của các hộ gia đình trong chung cư.
Thứ ba, Khoản 11 Điều 6 Luật Nhà ở 2014 quy định cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở”, nhằm mục đích không “làm ảnh hưởng đến cuộc sống của các hộ gia đình, cá nhân trong nhà chung cư”, nhưng cụm từ “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở” chưa được Luật Nhà ở giải thích cụ thể.
Bên cạnh đó, Điều 10 Luật Nhà ở quy định “Quyền của chủ sở hữu nhà ở” được “cho thuê” nhà ở và Điều 121 Luật Nhà ở quy định bên cho thuê nhà và bên thuê nhà được thỏa thuận về thời hạn cho thuê, có nghĩa là bao gồm cả trường hợp cho thuê ngắn hạn.
Thứ tư, quy định cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở” không chỉ có một số bất cập như trên mà còn có việc không cho phép đăng ký kinh doanh khởi nghiệp tại căn hộ chung cư đối với cả các doanh nghiệp “siêu nhỏ” có dưới 5 lao động và sử dụng công nghệ thông tin, không tiếp xúc trực tiếp với khách hàng.
Trong 6 năm qua, Hiệp hội đã nhiều lần có ý kiến đề nghị Bộ Xây dựng trình Chính phủ và Quốc hội xem xét sửa đổi nhưng chưa được chấp thuận. Vì vậy, nay HoREA đề nghị sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản 2014 công nhận hoạt động cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn là hoạt động kinh doanh hợp pháp.
Đồng thời, đề nghị quy định người cho thuê nhà, cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo quy định pháp luật. HoREA cũng đề nghị xem xét phương án quy định thời gian trong năm mà người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn được hoạt động kinh doanh cho thuê.
Nhất là, xem xét phương án quy định người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn, có nghĩa vụ đóng góp (bổ sung) kinh phí quản lý vận hành nhà chung cư, do hoạt động kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn dẫn đến làm gia tăng khối lượng công tác và trách nhiệm của ban quản trị nhà chung cư và đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư.
Nhiều ý kiến cũng đồng tình với HoREA và cho hay, đây là phương thức cho thuê nhà mới, phù hợp với “nền kinh tế chia sẻ”, nên chắc chắn sẽ phát triển rất mạnh trong thời gian tới, cùng với sự phát triển của khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ số. Do vậy, không thể tiếp tục quản lý theo kiểu “tư duy cũ, không quản được thì cấm”, mà cấm cũng không được, vì đây là nhu cầu thực tế của cuộc sống, có “cầu” thì tất có “cung”.
