|
| Bức tranh kinh tế 9 tháng năm 2018 có nhiều điểm nhấn ấn tượng. Ảnh: Lê Tiên |
Đa số đại biểu Quốc hội cho rằng trong bối cảnh kinh tế, chính trị thế giới diễn biến phức tạp, khó lường, tạo sức ép lớn đối với điều hành trong nước, thì những kết quả phát triển kinh tế - xã hội năm 2018 và 3 năm 2016 - 2018 là rất toàn diện, đặc biệt là nền kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất trong nhiều năm trở lại đây.
Theo ông Dương Quốc Anh, đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai, có nhiều điểm sáng trong việc điều hành nền kinh tế đất nước của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương. Kết quả là tình hình kinh tế vĩ mô những năm qua rất ổn định, tăng trưởng đều trong 3 năm qua, lạm phát được kiểm soát.
Ông Thuận Hữu - đại biểu Quốc hội TP. Hải Phòng nhận xét, bức tranh kinh tế 9 tháng năm 2018 có nhiều điểm nhấn ấn tượng. Tốc độ tăng trưởng đạt cao so với chỉ tiêu Quốc hội đặt ra, nhiều chỉ tiêu nhiều năm liền chúng ta phấn đấu không đạt nhưng năm 2017, 2018 đạt và vượt. Nền kinh tế chuyển dịch đúng hướng, tạo đà cho năm sau.
Đặc biệt, theo đại biểu Trần Anh Tuấn, đoàn TP.HCM, tổng cầu có nhiều cải thiện, tăng trên 10% là một trong những yếu tố đóng góp vào kết quả tăng trưởng cao. Tỷ trọng vốn ngân sách nhà nước trên GDP giảm, vốn xã hội tăng lên; xuất khẩu có chiều hướng dịch chuyển sang một số ngành có công nghệ cao, điện tử… cũng tạo tiền đề phát triển bền vững trong những năm sau.
Đại biểu Trần Anh Tuấn nhấn mạnh đến thành công trong điều hành chính sách tiền tệ, hệ thống tài chính khá ổn định, điều hành lãi suất, cung tiền, dự trữ ngoại hối tốt. Đây là thành công lớn góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, nhất là trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động từ xu thế bảo hộ gia tăng, chiến tranh thương mại, tạo áp lực lớn đến tỷ giá, lãi suất trong nước.
Nhiều đại biểu cũng đánh giá cao kết quả đạt được trong cải thiện chất lượng kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông liên kết vùng, giảm đầu tư tràn lan. Giáo dục, y tế, an sinh xã hội có bước chuyển biến lớn. Công tác cải cách thủ tục hành chính đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt, rốt ráo và có kết quả tích cực. Công tác điều hành có nhiều đổi mới, quyết liệt, củng cố niềm tin của doanh nghiệp (DN), người dân. Vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao.
Bên cạnh việc ghi nhận những kết quả đạt được, các đại biểu Quốc hội đề xuất nhiều giải pháp để hoàn thành tốt kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 - 2020, tạo tiền đề cho giai đoạn sau.
Đã có nhiều cải cách về thể chế, nhưng hiện nay nhiều quy định vẫn trói DN và gây khó dễ cho người dân, nhất là do sự mâu thuẫn, chồng chéo giữa các luật, khiến khó tuân thủ. Thủ tục hành chính trong nhiều lĩnh vực còn phức tạp, ví dụ như đầu tư xây dựng cơ bản, thủ tục hành chính để ra được dự án vô cùng phức tạp, mất thời gian, trong khi kết quả vẫn có rất nhiều công trình chất lượng kém. Vì thế, cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện thể chế, nhưng không nên xây dựng thể chế theo tư duy dễ dàng, chỉ giải quyết vấn đề trước mắt.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh hiện nay, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển còn chậm sẽ khiến tuột mất nhiều cơ hội. Cần có thêm chỉ tiêu cụ thể về đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ đối với DN.
Cần tiếp tục thúc đẩy 3 đột phá chiến lược của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020; thúc đẩy DN tư nhân tham gia hiệu quả hơn vào công nghiệp hỗ trợ; tái cơ cấu ngành nông nghiệp thực chất hơn.
Chính phủ cũng cần lưu ý đến kiểm soát hoạt động tín dụng đen, giải quyết khiếu kiện, quản lý đất đai, siết chặt quản lý thị trường bất động sản vì theo chu kỳ không cẩn thận sẽ xảy ra bong bóng...
Ổn định kinh tế vĩ mô cần tiếp tục được ưu tiên, trong đó chính sách tiền tệ vẫn phải thận trọng. Tín dụng đối với nền kinh tế tăng trưởng đến cuối năm 2018 khoảng 16% là tương đối ổn định.
Số lượng DN thành lập mới tăng cho thấy kết quả tốt trong huy động nguồn lực xã hội. Tuy nhiên, số DN ngưng hoạt động, giải thể cũng còn nhiều, cho thấy cải cách môi trường kinh doanh nhiều nơi chưa đạt hiệu quả cao. Chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh, ví dụ như chi phí logistics còn cao, chi phí không chính thức còn nhiều khiến cho giá thành sản phẩm cao, giảm cạnh tranh, ảnh hưởng tới hoạt động của DN.
Chính phủ cần xây dựng môi trường kinh doanh thực sự thuận lợi để DN sau thành lập lớn mạnh, phát triển. Cùng với đó, cần nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, nếu không sẽ tụt hậu với các nền kinh tế trong khu vực.
Thành tựu phát triển kinh tế - xã hội đạt được do nhiều nguyên nhân, trong đó có cắt giảm điều kiện kinh doanh để tạo môi trường thông thoáng hơn cho DN, huy động nguồn lực đầu tư tư nhân. Tuy nhiên, nhiều hành động mới chỉ dừng lại ở cấp trung ương, bộ, ngành mà chưa đến cơ sở, đến những bộ phận làm việc trực tiếp với DN, người dân. Vì thế, cần có cơ chế để tăng cường trách nhiệm của cơ quan thực thi chính sách ở cấp cơ sở, để các chuyển động đi vào thực chất hơn.
Ngoài ra, hiệu quả chi tiêu công chưa cao. Thông lệ quốc tế nhiều nước không còn giữ cách phân bổ chi theo nhu cầu, mà chi theo kết quả đầu ra. Thay đổi này không dễ, nhưng cần phải hành động ngay từ bây giờ để phát huy hiệu quả giai đoạn sau.
