Lý do chung của nhiều doanh nghiệp chậm trả cổ tức là tình hình tài chính khó khăn. Ảnh: Tiên Giang |
Mới đây, Hội đồng Quản trị (HĐQT) Công ty CP Sông Đà 6 đã thông qua nghị quyết điều chỉnh thời gian trả cổ tức bằng tiền mặt năm 2015 với tỷ lệ 5% và đợt 1/2016 với tỷ lệ 5% từ ngày 31/12/2024 sang ngày 31/12/2025. Lý do được Sông Đà 6 đưa ra là tình hình tài chính của Công ty gặp nhiều khó khăn nên chưa thu xếp được tiền để thanh toán.
Ước tính, tổng số tiền cổ tức Công ty phải thanh toán cho 2 đợt trên là hơn 34,7 tỷ đồng. Tuy nhiên, tính đến cuối quý III/2024, số dư tiền được thể hiện trên Báo cáo tài chính của Công ty chỉ còn khoảng 2,7 tỷ đồng và đang ghi nhận hơn 371 tỷ đồng phải thu ngắn hạn của khách hàng. Kể từ khi đưa cổ phiếu lên giao dịch trên sàn chứng khoán năm 2006, Sông Đà 6 duy trì trả cổ tức hằng năm cho cổ đông bằng tiền với tỷ lệ từ 15 - 18%. Song suốt 9 năm qua, doanh nghiệp này vẫn chưa thực hiện trả cổ tức các đợt trên.
Trong 9 tháng năm 2024, Sông Đà 6 ghi nhận doanh thu thuần gần 89 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ năm 2023; lãi ròng chỉ hơn 0,08 tỷ đồng, cùng kỳ năm 2023 lỗ hơn 75 tỷ đồng. Công ty cho biết, nhờ rà soát lại các khoản giá trị chênh lệch giá tại Dự án Thủy điện Xekaman 1 - Sanxay, đồng thời hạch toán bổ sung doanh thu và công nợ phải thu tại Dự án số tiền gần 23 tỷ đồng đã giúp kết quả kinh doanh có lãi trong 9 tháng năm 2024. Trước đó, trong năm 2023, Sông Đà 6 ghi nhận khoản lỗ kỷ lục gần 160 tỷ đồng. Tính đến ngày 30/9/2024, Công ty lỗ lũy kế gần 278 tỷ đồng.
Không chỉ Sông Đà 6, nhiều doanh nghiệp xây dựng, đặc biệt là “họ” Sông Đà, kéo dài việc chi trả cổ tức cho cổ đông trong nhiều năm. Đơn cử như, Công ty CP Sông Đà 3 đã điều chỉnh lần thứ 11 lịch trả cổ tức tiền mặt năm 2015 với tỷ lệ 5% từ 31/12/2024 sang 31/12/2025, do chưa thu xếp được nguồn tiền thanh toán cho cổ đông. Sông Đà 3 cho biết, nhiều công trình hoàn thành thi công từ năm 2015, nhưng đến nay chưa thu được tiền từ chủ đầu tư. Ước tính, số tiền cổ tức chậm thanh toán của Sông Đà 3 khoảng 8 tỷ đồng.
Tình hình kinh doanh 9 tháng đầu năm 2024 của Sông Đà 3 không mấy khả quan với khoản lỗ 83 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái lãi ròng 11 tỷ đồng. Trong 9 tháng đầu năm 2024, Công ty trích dự phòng 25,5 tỷ đồng với các khoản phải thu khó đòi. Số dư tiền của Công ty cũng giảm từ 25,3 tỷ đồng đầu năm xuống còn 1,5 tỷ đồng vào cuối quý III/2024.
Một số doanh nghiệp nhiều năm liền không thực hiện thanh toán cổ tức cho cổ đông còn có Công ty CP Simco Sông Đà chậm trả cổ tức năm 2011 và năm 2013; Công ty CP Sông Đà 4 chậm trả cổ tức năm 2016.
Ngoài các doanh nghiệp “họ” Sông Đà, Công ty CP Xây dựng Số 5 (Vinaconex 5) cũng xin lùi ngày thanh toán cổ tức năm 2013 với tỷ lệ 10% từ 30/12/2024 sang 30/12/2027. Đến nay, Vinaconex 5 đã có 10 lần xin khất nợ cổ tức năm 2013 so với ngày thanh toán ban đầu là 30/10/2014. Từ sau quyết định chia cổ tức, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp này rơi vào cảnh thua lỗ trong giai đoạn từ 2014 - 2021, với khoản lỗ lũy kế tính đến ngày 31/12/2021 là hơn 382 tỷ đồng. Công ty CP Lilama 45.4 chậm trả cổ tức năm 2012 và năm 2013; Công ty CP Hưng Thịnh Incons chậm trả cổ tức năm 2021...
Theo Điều 135 Luật Doanh nghiệp 2020, cổ tức phải được thanh toán đầy đủ trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày kết thúc họp đại hội đồng cổ đông thường niên. HĐQT lập danh sách cổ đông được nhận cổ tức, xác định mức cổ tức được trả đối với từng cổ phần, thời hạn và hình thức trả chậm nhất là 30 ngày trước mỗi lần trả cổ tức.
Ngoài việc không được nhận cổ tức bằng tiền, theo quy định, thị giá cổ phiếu được điều chỉnh giảm theo tỷ lệ chi trả cổ tức vào ngày giao dịch không hưởng quyền, bất chấp việc doanh nghiệp chưa thanh toán cổ tức cho cổ đông, điều này gây thiệt hại không nhỏ cho các cổ đông.