|
| Luật Doanh nghiệp được sửa đổi theo hướng giảm gánh nặng về thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp gia nhập thị trường và phát triển. Ảnh: Lê Tiên |
Tuy nhiên, gần 98% doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa, hiệu quả hoạt động, kỹ năng quản trị còn hạn chế. Năng suất lao động của KTTN vẫn thấp hơn so với doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nhà nước (DNNN), đòi hỏi nhiều giải pháp để đạt mục tiêu đưa khu vực này trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.
Loạt giải pháp phát triển kinh tế tư nhân
Bộ Tài chính cho biết, sau gần 40 năm Đổi mới, KTTN đã không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng, trở thành một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đội ngũ doanh nhân ngày càng lớn mạnh, tinh thần kinh doanh, tinh thần đổi mới và khát vọng vươn lên của KTTN ngày càng mạnh mẽ, trách nhiệm xã hội, đạo đức, văn hóa ngày càng lan tỏa sâu rộng... Nhiều DN tư nhân đã phát triển lớn mạnh, khẳng định thương hiệu và vươn ra thị trường khu vực, thế giới.
Tuy nhiên, KTTN đông nhưng chưa mạnh. Gần 98% DN có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa, sức cạnh tranh còn hạn chế. Tỷ lệ DN đang hoạt động bình quân đạt khoảng 10 DN/1.000 dân vào năm 2024, thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Quá trình chuyển đổi số trong KTTN diễn ra chậm, 65% DN nhỏ và vừa chưa có chiến lược ứng dụng công nghệ số; tỷ lệ DN tư nhân tham gia chuỗi cung ứng của DN FDI thấp, chỉ ở mức trên 20%.
Cùng với đó, việc tiếp cận các nguồn lực còn khó khăn, nhất là về tài chính, tín dụng, đất đai, nguồn nhân lực chất lượng cao. Các DNNVV chiếm gần 98% số lượng nhưng tiếp cận chưa đến 20% tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng.
Trước thực tế trên, Bộ Tài chính đề xuất thực thi nhiều giải pháp, trong đó có việc tạo thuận lợi cho KTTN tiếp cận các nguồn lực về đất đai, vốn, nhân lực chất lượng cao.
Về tiếp cận đất đai, Bộ Tài chính cho biết, chậm nhất trong năm 2025 cần hoàn thành xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Dành tối thiểu 20 ha/khu, cụm công nghiệp hoặc 5% tổng quỹ đất đã đầu tư kết cấu hạ tầng để cho các doanh nghiệp công nghệ cao, DNNVV, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê; giảm tối thiểu 30% tiền thuê đất trong 5 năm đầu hoạt động; triển khai chính sách hỗ trợ cho các DN thuê nhà, đất là tài sản công.
Về tiếp cận vốn, sẽ khuyến khích các ngân hàng thương mại tăng dư nợ tín dụng DN tư nhân, nhất là DNNVV, DN công nghiệp hỗ trợ, DN khởi nghiệp sáng tạo. Cùng với đó là các giải pháp tăng cường kết nối giữa các DN tư nhân, DN tư nhân với DNNN và DN FDI; thúc đẩy việc hình thành và phát triển các DN vừa và lớn, tập đoàn KTTN tầm cỡ khu vực và toàn cầu…
 |
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm gần 98% số lượng nhưng tiếp cận chưa đến 20% tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng. Ảnh: Nhã Chi |
Sửa Luật Doanh nghiệp, khuyến khích tinh thần doanh chủ
Để xây dựng khung pháp lý mới, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật DN có nhiều nội dung mới, nếu được thông qua sẽ tạo cú hích cho DN Việt Nam bứt phá, góp sức hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược tại Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển KTTN. Dự thảo Luật đang được Chính phủ, Bộ Tài chính hoàn thiện, dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua vào ngày 17/6 tới.
Một trong những điểm quan trọng của Dự thảo Luật là tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp luật về thành lập, đăng ký DN, bảo đảm quyền tự do kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Dự thảo Luật tiếp tục thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, an toàn, bình đẳng cho DN phát triển. Ngoài việc kế thừa những cải cách, tiến bộ về ứng dụng công nghệ thông tin trong thủ tục thành lập DN trước đây, Dự thảo Luật tiếp tục hiện đại hóa, chuyển đổi số mạnh mẽ trong công tác đăng ký DN thông qua việc sử dụng định danh cá nhân để thay thế cho toàn bộ giấy tờ truyền thống, tạo thuận lợi cho hoạt động gia nhập thị trường của DN.
Cụ thể, Dự thảo Luật đã bãi bỏ quy định về việc người đăng ký thành lập DN phải nộp Phiếu lý lịch tư pháp cho cơ quan đăng ký kinh doanh trong trường hợp cơ quan này yêu cầu. Dự thảo Luật bãi bỏ quy định về việc lập tài khoản đăng ký kinh doanh của DN. Theo đó, trong thời gian tới sẽ sử dụng định danh cá nhân và định danh tổ chức để thay thế cho toàn bộ giấy tờ truyền thống trong đăng ký DN, giúp giảm giấy tờ DN, cá nhân phải nộp cho cơ quan nhà nước và giản lược thông tin DN phải kê khai cho cơ quan đăng ký kinh doanh.
Song song với việc giảm thủ tục, hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, Bộ Tài chính đề xuất tăng cường trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước nhằm thực hiện công tác hậu kiểm hiệu quả. Đây là kinh nghiệm tốt của nhiều quốc gia trên thế giới và phù hợp với chỉ đạo của Đảng và Nhà nước. Cụ thể, việc giám sát sẽ thực hiện trên cơ sở thu thập thông tin từ cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp (do các Bộ, cơ quan chia sẻ, kết nối, tích hợp trên Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp); đồng thời giao trách nhiệm cho các địa phương.
Thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW về thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung về đối tượng được thành lập DN bao gồm viên chức làm việc tại cơ sở giáo dục đại học công lập được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành DN do cơ sở đó thành lập hoặc tham gia thành lập để thương mại hóa kết quả nghiên cứu do cơ sở đó tạo ra…
Bên cạnh các nỗ lực trên, Bộ Tài chính đang nghiên cứu để trình Chính phủ và Bộ Chính trị chính sách thúc đẩy hộ kinh doanh trở thành DN. Từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ chính thức chấm dứt cơ chế thuế khoán thay bằng kê khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế, mở ra cơ hội để hộ kinh doanh lớn lên thành DN… Những chính sách này góp phần sớm hiện thực hóa mục tiêu tại Nghị quyết 68-NQ/TW, đến năm 2030 có 2 triệu DN, trong đó có ít nhất 20 DN lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu...
