|
| Luật Tố cáo (sửa đổi) được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng. Ảnh: Internet |
Bộc lộ những hạn chế, bất cập
Luật Tố cáo hiện hành được Quốc hội thông qua ngày 11/11/2011, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2012. Sự ra đời của Luật Tố cáo đã tạo hành lang pháp lý để công dân thực hiện quyền tố cáo, các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật nói chung, hành vi vi phạm của cán bộ, công chức, viên chức trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ và các hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các lĩnh vực quản lý nhà nước.
Tuy nhiên, qua hơn 4 năm triển khai thực hiện, Thanh tra Chính phủ đã có báo cáo đánh giá và chỉ rõ Luật Tố cáo đã bộc lộ những hạn chế, bất cập. Đó là những bất cập về nguyên tắc xác định thẩm quyền giải quyết tố cáo; trình tự, thủ tục giải quyết tố cáo; việc tố cáo tiếp và giải quyết tố cáo tiếp; tổ chức thi hành kết luận nội dung tố cáo, quyết định xử lý về tố cáo; bảo vệ người tố cáo…
Thanh tra Chính phủ nêu rõ, Khoản 1 Điều 12 Luật Tố cáo quy định: “Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ công vụ của cán bộ, công chức, viên chức do người đứng đầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức, viên chức đó giải quyết”. Tuy nhiên, trên thực tế việc áp dụng nguyên tắc này trong một số trường hợp còn có những vướng mắc nhất định như: thẩm quyền giải quyết tố cáo trong trường hợp người bị tố cáo đã chuyển công tác hoặc đã về hưu nhưng bị tố cáo lúc đương nhiệm; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức tại thời điểm họ giữ chức vụ thấp nhưng hiện tại giữ chức vụ cao hơn; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ.
Băn khoăn về hình thức tố cáo
Theo đó, Dự thảo Luật có những nội dung và phạm vi điều chỉnh hợp lý, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện quyền tố cáo; xác định rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong việc giải quyết tố cáo; quy định rõ thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết các loại tố cáo; có cơ chế hữu hiệu bảo vệ người tố cáo; đồng thời xử lý nghiêm minh đối với các hành vi vi phạm pháp luật về tố cáo.
Tổng hợp ý kiến của các bộ, ngành gửi về Bộ Tư pháp cho thấy vẫn còn khá nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề hình thức tố cáo, thời hiệu tố cáo, phạm vi điều chỉnh và tên gọi của Dự thảo Luật. Đơn cử như, liên quan đến hình thức tố cáo, một số ý kiến cho rằng, ngoài 2 hình thức tố cáo là tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp, Dự thảo Luật cần quy định bổ sung các hình thức tố cáo khác như tố cáo bằng bản fax, email, điện thoại… để tạo điều kiện cho người tố cáo thực hiện quyền tố cáo, qua đó kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm.
Song, có ý kiến lại cho rằng, để xác định rõ trách nhiệm của người tố cáo, tránh tình trạng lợi dụng các hình thức tố cáo dẫn đến tố cáo tràn lan, cố ý tố cáo sai sự thật, ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của người bị tố cáo, Dự thảo Luật chỉ nên quy định hai hình thức tố cáo (như quy định của Luật Tố cáo năm 2011) là tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp.
Đối với “thời hiệu tố cáo”, Ban soạn thảo nhận được ý kiến cho rằng, Dự thảo Luật cần quy định về thời hiệu tố cáo vì thực tế có nhiều trường hợp tố cáo hành vi vi phạm pháp luật đã xảy ra từ lâu, không còn gây nguy hại nhưng công dân vẫn tố cáo, cơ quan nhà nước phải thụ lý và xem xét, giải quyết. Điều này gây tốn kém, lãng phí trong quá trình giải quyết tố cáo.
Tuy nhiên, một số ý kiến khác cho rằng, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các quy định pháp luật hiện hành không quy định về thời hiệu tố giác, tin báo tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Việc tố cáo hành vi vi phạm xuất phát từ nhận thức của người tố cáo; việc đánh giá tính chất nguy hiểm cho xã hội, xử lý, giải quyết tố cáo là trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền. Do đó, để tạo thuận lợi cho người dân đấu tranh chống lại các hành vi vi phạm pháp luật, tránh tình trạng bỏ sót, bỏ lọt hành vi vi phạm, không nên quy định về thời hiệu tố cáo trong Dự thảo Luật.
