|
| Sự chênh lệch cung - cầu, cùng với quy hoạch chưa đồng bộ, khiến NOXH khó đến được tay người thực sự có nhu cầu. Ảnh: Gia An |
Nguồn cung vẫn không đáp ứng đủ sức cầu
Bộ Xây dựng cho biết, đến năm 2030, Việt Nam cần xây dựng tối thiểu 1 triệu căn NOXH để đáp ứng nhu cầu của người dân, đặc biệt là công nhân tại các khu công nghiệp và người thu nhập thấp.
Chỉ tính riêng TP.HCM, trước sức ép dân số hơn 9,5 triệu người, chưa kể lực lượng lao động nhập cư đông đảo, do vậy lâu nay nhà ở giá rẻ luôn được kỳ vọng là giải pháp an cư cấp thiết.
Thời gian qua, TP.HCM đã nỗ lực đầu tư các dự án NOXH, nhà lưu trú cho công nhân, nhằm giải quyết bài toán về chỗ ở cho đại đa số người có thu nhập thấp, công nhân lao động và những người dân bị giải tỏa trắng tại các dự án đô thị. Tuy nhiên, nguồn cung trên thị trường hiện có vẫn không đáp ứng đủ sức cầu.
Theo ông Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao về tư vấn đầu tư tại Savills Việt Nam, quy hoạch NOXH, nhà ở thu nhập thấp luôn là câu chuyện được đặt ra đối với TP.HCM. Thế nhưng, bài toán này vẫn đang gặp nhiều khó khăn về mặt quy hoạch, đất đai, hạ tầng giao thông…
Ở một diễn biến khác, TP.HCM cũng đang đứng trước nghịch lý là trong khi dư thừa nhà ở thương mại, phân khúc cao cấp, thì các dự án NOXH lại thiếu vắng.
Một câu hỏi được đặt ra là, trước thực trạng ấy, TP.HCM cần có giải pháp gì để tháo gỡ điểm nghẽn này?
Thực tế cho thấy, thời gian qua, nhiều dự án NOXH đã hoàn thiện nhưng không có người dân chuyển đến sinh sống.
Nguyên nhân, theo ông Khương, đến từ 3 yếu tố: hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và bài toán kinh tế đô thị - chưa được bảo đảm. Bởi, "bức tranh" NOXH không chỉ đơn thuần là vấn đề quỹ đất, mà còn là bài toán tổng thể mang tính xã hội học cao.
Bên cạnh vấn đề hạ tầng, biến động giá cả vật tư xây dựng và sự thiếu hụt nguồn cung đang đẩy giá NOXH tăng mạnh trên thị trường thứ cấp. Không ít căn hộ được rao bán với mức giá gấp đôi, thậm chí gấp ba so với giá ban đầu chỉ sau vài năm bàn giao.
Ở một số thị trường trên thế giới, Chính phủ các nước đã tập trung phát triển NOXH và có những chính sách cụ thể đối với vấn đề này để bảo đảm nguồn cung nhà ở cho thị trường. Tại Việt Nam, thời gian vừa qua, Chính phủ đã cho thấy quyết tâm mạnh mẽ, đẩy mạnh phát triển NOXH thông qua Đề án nhà ở xã hội và Quỹ nhà ở quốc gia.
Tuy nhiên, ông Khương cho rằng, nguyên nhân khiến giá NOXH tăng cao là do nhu cầu nhà ở quá lớn, quỹ đất lại hạn hẹp nên rất khó để đáp ứng.
Ngoài ra, sự chênh lệch cung - cầu, cùng với quy hoạch chưa đồng bộ, khiến NOXH khó đến được tay người thực sự có nhu cầu. Theo tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng, diện tích nhà ở bình quân nên đạt từ 25 - 30 m²/người ở các đô thị loại I, nhưng thực tế hiện tại vẫn chưa đáp ứng được.
Phá vỡ các rào cản
Để phát triển NOXH một cách bền vững, ông Khương cho hay, cần xác định rõ quỹ đất và giao cho nhà đầu tư phát triển theo hình thức KPI (chỉ số đánh giá kết quả thực hiện công việc), giữa Chính phủ và doanh nghiệp.
Mặt khác, cần hỗ trợ doanh nghiệp về thủ tục pháp lý, tín dụng và biên lợi nhuận. Nếu có thể gỡ bỏ được những yếu tố này, đặc biệt là việc hỗ trợ nguồn vốn vay, lãi suất cho doanh nghiệp cũng như người dân trong nhóm đối tượng được mua nhà và có những cơ chế đặc thù để họ vượt qua, thì mới bảo đảm được nguồn cung.
Trong bối cảnh mục tiêu xây dựng 1 triệu căn NOXH đến năm 2030 đang được thúc đẩy, việc tháo gỡ các rào cản về pháp lý, quỹ đất và tài chính là điều kiện tiên quyết để thị trường phát triển đúng hướng.
Ông Khương chia sẻ, khi người dân không có nơi để an cư, có thể tạo ra những tệ nạn xã hội rất cao, gây nên những hệ lụy dài hạn. Ở góc độ xã hội học, đây là một bài toán khá đau đầu ở các nước đang phát triển, nếu NOXH tiếp tục vượt khỏi khả năng tiếp cận của người dân.
NOXH không chỉ là một giải pháp an sinh mà cần được nhìn nhận như một phần trong chiến lược phát triển đô thị bền vững - nơi người thu nhập thấp không chỉ có chỗ ở, mà còn được bảo đảm điều kiện sống, học tập và làm việc lâu dài.
“Nếu không có những bước đi mạnh mẽ và đồng bộ, bài toán an cư cho người lao động tại các đô thị lớn sẽ tiếp tục là thách thức kéo dài”, ông Khương nhấn mạnh.
