Tận dụng cơ hội, tạo đà tăng tốc

Cần nhiều yếu tố cộng hưởng và quyết sách đồng bộ

Ông Nguyễn Phạm Hữu Hậu, Phó Chủ tịch Hanita Master Group

Nghị quyết 103/2023/QH15 của Quốc hội đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 2024 từ 6 - 6,5%. Để đạt được mục tiêu này, cần nhiều yếu tố cộng hưởng và các quyết sách đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, kích thích tăng trưởng nền kinh tế theo định hướng bền vững, lâu dài.

Thứ nhất, cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia ngay từ đầu năm 2024; bảo đảm tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trên 95% kế hoạch.

Thứ hai, tiếp tục rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung một số chính sách để đáp ứng yêu cầu thực tiễn; phục hồi và phát triển các loại thị trường trái phiếu DN, quyền sử dụng đất, bất động sản, lao động, khoa học công nghệ…

Thứ ba, thiết lập chính sách đồng bộ về giảm lãi suất cho vay đối với DN kinh doanh, sản xuất nông, lâm sản và các mặt hàng tiêu dùng. Đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng tiêu dùng, kích thích nhu cầu tiêu dùng nội địa.

Thứ tư, cần tranh thủ các cơ hội mới từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng sản xuất, thương mại, đầu tư toàn cầu và khu vực, thu hút đầu tư, phát triển các ngành, lĩnh vực chíp bán dẫn, linh kiện…; thu hút nguồn lực tài chính xanh, tín dụng xanh ưu đãi để phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới hydrogen; xây dựng và phát triển trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam.

Thứ năm, Chính phủ và chính quyền địa phương cần sớm ban hành các chính sách hỗ trợ và đào tạo người lao động, nâng cao tay nghề nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu tuyển dụng của DN, qua đó giảm tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới 4%.

Năm 2024, kinh tế toàn cầu tiếp tục đối mặt với những thách thức từ tăng trưởng yếu và lạm phát cao. Tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại chủ yếu do việc thắt chặt chính sách tiền tệ trong 2 năm qua. Vì lẽ đó, Việt Nam cần tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ và tăng trưởng tín dụng, kích thích tiêu dùng trong nước nhằm tạo điều kiện cho DN phục hồi, phát triển, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế…

Việt Nam đang đứng trước những cơ hội lớn để phát triển ngành bán dẫn

Ông Vũ Duy Việt, Giám đốc Trung tâm Phát triển của Infineon thuộc Tập đoàn Infineon Technologies AG (Đức)

Năm 2023 thực sự là một năm có nhiều khó khăn, thách thức với một số lĩnh vực ứng dụng cụ thể của ngành công nghiệp bán dẫn như: điện tử tiêu dùng, IOT (Internet vạn vật)... Dự báo trong năm 2024, ngành công nghiệp này vẫn khó khăn nhưng bù lại, các DN ngành bán dẫn đang nhìn thấy những cơ hội tăng trưởng lớn trong lĩnh vực công nghiệp điện tử ô tô, hay năng lượng tái tạo... Theo đó, nhìn tổng thể, năm 2024, ngành bán dẫn sẽ có những cơ hội tốt với dự báo tăng trưởng ở mức hai con số.

Việt Nam đang đứng trước những cơ hội lớn để phát triển ngành bán dẫn. Hiện các “ông lớn” công nghệ trên thế giới đang tìm kiếm cơ hội dịch chuyển chuỗi cung ứng để giảm thiểu rủi ro và Việt Nam là một thị trường hấp dẫn được họ “để mắt”.

Thực tế, ngành bán dẫn Việt Nam đang có bước phát triển khá mạnh mẽ. Ngành này xuất hiện ở Việt Nam đã gần 20 năm. Trong 10 năm đầu tiên có khoảng 15 DN được thành lập, nhưng 5 năm tiếp theo đã tăng gấp đôi số DN mới và từ năm 2020 đến hết năm 2023 có thêm 15 DN mới. Các công ty lớn trên toàn cầu thuộc lĩnh vực này đang hướng vào thị trường Việt Nam. Vì thế, cơ hội cho phát triển ngành bán dẫn ở Việt Nam trong năm tới là rất tốt.

Để nắm bắt cơ hội thu hút các nhà đầu tư bán dẫn toàn cầu, ngoài việc “giải bài toán” về nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành, Việt Nam còn nhiều việc phải làm. Đó là truyền thông nâng cao hiểu biết về pháp luật sở hữu trí tuệ cũng như có chế tài xử lý mạnh hơn đối với những vi phạm trong lĩnh vực này để DN công nghệ cao yên tâm gắn bó lâu dài tại Việt Nam. Bên cạnh đó, tiếp tục cải cách thủ tục liên quan đến chính sách xuất nhập khẩu linh kiện phục vụ thuần túy cho việc nghiên cứu và phát triển, tạo thuận lợi cho DN phát triển, đưa sản phẩm mới ra thị trường.

Tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2024 sẽ tốt hơn so với năm 2023

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM

Trong năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết, nghị định, quyết định, chỉ thị, công điện, văn bản chỉ đạo điều hành để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội. Điển hình như Nghị định số 08/2023/NĐ-CP tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho thị trường trái phiếu DN riêng lẻ “hạ cánh mềm”; chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành Thông tư số 02/2023/TT-NHNN về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn; chỉ đạo NHNN ban hành Thông tư số 10/2023/TT-NHNN về ngưng hiệu lực thi hành một số nội dung “bất cập” của Thông tư số 06/2023/TT-NHNN (ngay trước thời điểm Thông tư số 06/2023/TT-NHNN có hiệu lực) để tạo điều kiện cho khách hàng tiếp cận tín dụng thuận lợi hơn.

Với những gì đang diễn ra, theo tôi, năm 2024 tăng trưởng kinh tế của Việt Nam sẽ tốt hơn năm 2023 và năm 2025 sẽ tốt hơn rất nhiều so với năm 2024. Mới đây, cơ quan xếp hạng tín dụng Fitch Ratings cho rằng, chính sách tài chính và tiền tệ của Việt Nam đã hỗ trợ rất nhiều cho nền kinh tế. Trên cơ sở đó, Fitch Ratings dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ đạt 6,3% năm 2024 và 7% năm 2025. Tôi đồng tình với dự báo lạc quan này.

Để đạt được mức tăng trưởng đó, Chính phủ và các bộ, ngành cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng DN. Về phía cộng đồng DN cần phải tiếp thu, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đồng thời nâng cao trách nhiệm của mình trong tình hình kinh tế khó khăn chung.

Riêng đối với thị trường bất động sản, các tập đoàn và DN bất động sản cần phải cơ cấu lại sản phẩm nhà ở hướng về nhu cầu thực, giảm giá bán nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân, tạo dòng tiền và thanh khoản cho DN theo kinh nghiệm của ông bà ta là “thà bán lỗ còn hơn vay lời”, để cùng chung tay vượt khó, phát triển thị trường an toàn, lành mạnh, bền vững.

Do thiếu nguồn cung nhà ở, nhất là nhà ở bình dân và nhà ở xã hội, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần tập trung tháo gỡ “vướng mắc pháp lý” để tăng nguồn cung dự án, góp phần bình ổn giá nhà theo quy luật cung - cầu, quy luật cạnh tranh của thị trường.

Triển vọng lợi nhuận ngành ngân hàng năm 2024 sẽ tích cực hơn

Ông Trần Ngọc Báu, Tổng giám đốc Công ty CP Dữ liệu và Công nghệ tài chính WiGroup

Năm 2024, tôi cho rằng triển vọng lợi nhuận ngành ngân hàng sẽ tích cực hơn năm 2023 nhờ ba yếu tố. Thứ nhất, thu nhập lãi thuần (NIM) sẽ có sự phục hồi tốt so với năm 2023 khi lãi suất huy động đang giảm nhanh hơn lãi suất cho vay. Bên cạnh đó, tăng trưởng tín dụng năm 2024 kỳ vọng khả quan khi triển vọng kinh tế có thể sẽ bớt tiêu cực hơn. Cuối cùng, giai đoạn khó khăn nhất về đảm bảo tính ổn định của hệ thống ngân hàng đã qua, ngân hàng có nhiều không gian hơn để phát triển lợi nhuận.

Theo tổng hợp ước tính của các công ty chứng khoán, lợi nhuận toàn ngành ngân hàng năm 2024 dự kiến tăng khoảng 15 - 20% so với năm 2023, đây là mức tăng trưởng rất tích cực so với năm 2023 và bối cảnh chung của nền kinh tế.

Tuy nhiên, ngành ngân hàng cần lưu ý một số vấn đề. Đầu tiên là câu chuyện nợ xấu ở mức cao và chi phí dự phòng chịu áp lực gia tăng do lo ngại rủi ro nợ xấu nhích lên khi Thông tư số 02/2023/TT-NHNN hết hiệu lực vào tháng 6/2024, các khoản nợ tái cơ cấu trước đây sẽ về đúng nhóm phân loại nợ. Ngoài ra, bộ đệm dự phòng của các ngân hàng thu hẹp rất nhanh trong năm 2023 khiến dư địa xử lý nợ cho năm sau không còn nhiều. Thứ hai là lĩnh vực bất động sản đang chiếm trọng số quá lớn trong số dư cho vay và tài sản thế chấp của ngành ngân hàng, sự phục hồi thị trường nhà ở trong nước năm 2024 sẽ là biến số cần chú ý với triển vọng ngành. Mặt khác, năm 2023 - 2024 là hai năm ban hành nhiều khung pháp lý với thị trường bất động sản, ảnh hưởng lớn đến triển vọng ngành bất động sản trong dài hạn và từ đó tác động đến hệ thống ngân hàng.

Nhiều ngành sản xuất vẫn mong những tín hiệu lạc quan

Ông Phạm Văn Thể, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Quảng Ninh, Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Hoàng Hà

Mặc dù bức tranh chung của nền kinh tế có một số khởi sắc, nhưng DN trong một số ngành sản xuất, đặc biệt là vật liệu xây dựng, gặp nhiều khó khăn, tăng trưởng âm. Chẳng hạn gạch ốp lát, gần như 100% các nhà máy giảm công suất 30 - 50%, thậm chí có nhà máy ngừng hoạt động. Gạch xây cũng tương tự, một số nhà máy đã đóng cửa hoặc hoạt động cầm chừng, cứ 3 nhà máy thì đóng 1 để giảm công suất…

Nguyên nhân chủ yếu là thị trường bất động sản đóng băng, sức mua giảm, tiêu thụ chậm do người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, lượng hàng tồn kho lớn. Sản phẩm đầu ra bán với giá rẻ, trong khi chi phí đầu vào liên tục tăng, lãi suất cho vay neo ở mức cao, trung bình từ 9,5% trở lên (lãi suất trung hạn từ 11 - 12%, ngắn hạn là 6 - 7%)...

Trong khi đó, việc thực hiện thủ tục hành chính chưa có cải thiện. Đơn cử, việc cấp phép khai thác mỏ vật liệu xây dựng trước đây mất khoảng 1 năm, thì nay phải mất từ 2 - 3 năm do cán bộ thực thi công vụ đùn đẩy, sợ trách nhiệm, kể cả mỏ vật liệu xây dựng thông thường cũng quy thành khai thác khoáng sản. Thủ tục đã khó nay lại càng khó.

Để hỗ trợ DN phục hồi, Chính phủ cần tiếp tục đẩy mạnh đầu tư công, tập trung vào các công trình dân dụng, điện, đường, trường, trạm y tế…, tác động lan tỏa tới nhiều ngành nghề, khơi thông dòng vốn và thúc đẩy phục hồi kinh tế; tiếp tục hạ mặt bằng lãi suất cho vay xuống mức 5 - 7%. Đặc biệt, cần tránh cách điều hành “phanh gấp”, gây ách tắc dòng vốn, tâm lý bất an cho người dân và DN. Trong bối cảnh khó khăn chung, các doanh nhân, DN cần thận trọng, cố gắng giữ những gì đang có, chưa nên mở rộng sản xuất kinh doanh nếu như chưa chắc chắn.

Tạo đà cho doanh nghiệp phục hồi nhanh hơn trong năm 2024

Bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV)

Trên nhiều diễn đàn, DN các ngành như vật liệu xây dựng, nhôm, thép… cho biết chưa phục hồi đơn hàng như kỳ vọng do khó khăn của cả thị trường quốc tế và thị trường trong nước. Một số ngành hàng như gỗ, dệt may, nông nghiệp… dồi dào đơn hàng hơn nhưng cũng có biểu hiện khó khăn ở những hình thái khác nhau tuỳ từng ngành.

DN cho biết đang cố gắng thúc đẩy thị trường truyền thống và phát triển thị trường mới, đồng thời kỳ vọng những chỉ đạo điều hành của Chính phủ trong thời gian qua sẽ tiếp tục phát huy tác dụng trong năm 2024 để tạo đà cho DN phục hồi nhanh hơn.

Mặc dù có những kỳ vọng và tín hiệu sáng, nhưng chưa thể khẳng định chắc chắn là thời điểm nào đơn hàng sẽ phục hồi trở lại.

Để hỗ trợ DN phục hồi nhanh hơn, mong rằng trong thời gian tới Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí kinh doanh. Các bộ, ngành cần sớm ban hành khung pháp lý với lộ trình, tiêu chí và quy trình chuyển đổi xanh, giảm phát thải để giúp DN chuyển đổi bài bản, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển thị trường tài chính - tín dụng xanh. Đồng thời, cần cập nhật thông tin thị trường liên tục giúp DN sớm định hình được các bài toán để chủ động thích ứng.

Xuất khẩu kỳ vọng hồi phục, bất động sản khó khăn có thể kéo dài

Bà Đỗ Hồng Vân, Trưởng nhóm Phân tích dữ liệu, Khối dịch vụ Thông tin tài chính, FiinGroup

Tôi kỳ vọng nhóm ngành liên quan đến xuất khẩu như thủy sản, dệt may, hóa chất sẽ hồi phục trở lại trong thời gian tới do nhiều khả năng lợi nhuận nhóm này đã chạm đáy trong quý III/2023. Bên cạnh đó, bối cảnh vĩ mô hiện đã sáng hơn nhiều so với đầu năm 2023. Nhu cầu tiêu dùng ở các thị trường chính như Mỹ, châu Âu, Trung Quốc đang dần hồi phục và các nhà bán lẻ sẽ tăng nhập khẩu trở lại. Theo dõi diễn biến về ngành bán lẻ của Mỹ trong đợt mua sắm cao điểm cuối năm, tôi nhận thấy chương trình giảm giá kéo dài hơn so với các năm trước đây. Tiêu dùng của người dân tập trung vào các mặt hàng họ cần hơn là họ muốn, trong đó có nhiều mặt hàng nước ta cung ứng được. Tại Việt Nam, một số ngành khác có triển vọng tăng trưởng mạnh như công nghệ thông tin, khai thác đá, bất động sản khu công nghiệp.

Trong khi đó, khó khăn của lĩnh vực bất động sản có thể kéo dài hơn dự kiến do điểm nghẽn cơ chế pháp lý, nguồn vốn chưa được khơi thông. Báo cáo gần đây cho thấy rất ít dự án nhà ở được cấp phép xây dựng hoặc mở bán. Các chủ đầu tư đẩy mạnh chính sách chiết khấu khiến biên lợi nhuận của nhóm DN bất động sản dân cư bị ảnh hưởng trong năm 2024 nếu thị trường không tích cực trở lại.

Nhiều cơ hội và điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam

TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam

Năm 2024, sự ổn định vĩ mô, tài khóa tương đối bền vững, lạm phát thấp, tỷ giá ổn định, thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản có dấu hiệu hồi phục sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự hồi phục sản xuất, kinh doanh của DN Việt Nam. Bên cạnh đó, hội nhập ngày càng sâu rộng và được thúc đẩy mạnh mẽ từ việc Việt Nam nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ và Nhật Bản sẽ tạo nhiều dư địa cho việc phát triển hoạt động xuất nhập khẩu của DN. Đồng thời, DN có thể tận dụng cơ hội từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng và dòng vốn đầu tư toàn cầu. Mặt khác, sự phát triển của kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng là xu hướng mà DN cần nắm bắt và tận dụng.

Về mặt thể chế, nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, sửa đổi và hoàn thiện cơ sở pháp lý trong các lĩnh vực như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản… sẽ tạo không gian phát triển tích cực cho DN và cả nền kinh tế.

Để tận dụng tốt cơ hội phát triển, DN cần đẩy mạnh tái cơ cấu hoạt động, nâng cấp năng lực quản trị, từ đó nâng cao khả năng thích ứng trong bối cảnh mới.