Tăng cường nguồn lực, đổi mới thị trường chứng khoán

Ngành chứng khoán đặt quyết tâm trong đầu năm 2024, các doanh nghiệp niêm yết sẽ được công bố thông tin một đầu mối, không phải nộp cho các đơn vị như hiện nay. Ảnh: Nhã Chi

Mục tiêu mới, hướng tới hội nhập

Tại Quyết định số 1726/QĐ-TTg, Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ, ngành liên quan cân đối, bố trí ngân sách nhà nước hằng năm theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để thực hiện Chiến lược. Cùng với đó, Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành liên quan kiểm tra việc thực hiện Chiến lược và tổ chức đánh giá việc thực hiện Chiến lược.

Quan điểm chủ đạo trong phát triển TTCK Việt Nam là phải đồng bộ và thống nhất trong tổng thể thị trường tài chính của đất nước, gắn liền với đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế. Nhà nước thực hiện quản lý, giám sát TTCK bằng pháp luật; tăng cường quản lý, giám sát, bảo đảm an ninh, an toàn thị trường…

Chiến lược đặt mục tiêu quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 100% GDP vào năm 2025 và đạt 120% GDP vào năm 2030. Dư nợ thị trường trái phiếu đạt tối thiểu 47% GDP (trong đó dư nợ trái phiếu doanh nghiệp đạt tối thiểu 20% GDP) vào năm 2025 và đạt tối thiểu 58% GDP (trong đó dư nợ trái phiếu doanh nghiệp đạt tối thiểu 25% GDP) vào năm 2030; TTCK phái sinh tăng trưởng trung bình khoảng 20% - 30% mỗi năm trong giai đoạn 2021 - 2030.

Số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán đạt 9 triệu tài khoản vào năm 2025 và 11 triệu tài khoản vào năm 2030, trong đó tập trung phát triển nhà đầu tư có tổ chức, nhà đầu tư chuyên nghiệp và thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài. Tăng tỷ trọng trái phiếu chính phủ do nhà đầu tư là tổ chức phi ngân hàng nắm giữ lên mức 55% vào năm 2025 và 60% vào năm 2030.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu nâng cao chất lượng quản trị công ty niêm yết trên mức bình quân khu vực Đông Nam Á; hoàn thành việc phân bảng cổ phiếu niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán trong năm 2025. Phấn đấu đến năm 2025 nâng hạng TTCK Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, đồng thời tích cực hội nhập thị trường tài chính thế giới, hướng tới đạt trình độ phát triển của nhóm 4 nước dẫn đầu khu vực ASEAN vào năm 2025…

Tập trung nỗ lực, từng bước phát triển thị trường

Tổ chức triển khai thực hiện Chiến lược là giải pháp đầu tiên trong 5 giải pháp được Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nêu rõ tại Lễ đánh cồng khai trương phiên giao dịch chứng khoán đầu năm 2024, tổ chức ngày 2/1/2023 tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội. Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, 2023 là một năm khó khăn chung của kinh tế thế giới, nhưng Việt Nam giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng cũng như bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, kiểm soát an toàn lạm phát, nợ công của Chính phủ, nợ nước ngoài, bội chi ngân sách nhà nước. Tăng trưởng GDP năm 2023 của cả nước đạt 5,05%, tuy thấp hơn chỉ tiêu Quốc hội đề ra (khoảng 6,5%) nhưng vẫn cao hơn gấp đôi mức tăng GDP trung bình thế giới và thuộc nhóm các nước có tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới năm 2023. Thu ngân sách nhà nước đạt hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tăng 6,75% so với dự toán cả năm 2023.

TTCK Việt Nam năm 2023 có những dấu ấn đáng ghi nhận. Chỉ số VN-Index cuối năm 2023 tăng hơn 12% so với cuối năm 2022. Thanh khoản trên thị trường cổ phiếu đạt trên 17.500 tỷ đồng/phiên. Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu ước đạt gần 6 triệu tỷ đồng, tăng 9,5% so với cuối năm 2022, tương đương khoảng 62% GDP năm 2022 với 739 mã cổ phiếu, chứng chỉ quỹ niêm yết và 862 cổ phiếu đăng ký giao dịch. Thị trường trái phiếu chính phủ hỗ trợ huy động thông qua hoạt động đấu thầu trái phiếu đạt 305.256 tỷ đồng, tăng 54,9% so với năm 2022. Thị trường giao dịch trái phiếu thứ cấp ghi nhận giá trị đạt 5.880 tỷ đồng/phiên.

Đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, có 210 đợt phát hành thành công với giá trị hơn 218.434,3 tỷ đồng. Năm 2023 là năm đầu tiên Hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đi vào hoạt động, thu hút 760 mã trái phiếu của 206 tổ chức phát hành, giá trị đăng ký giao dịch 519.400 tỷ đồng, thanh khoản bình quân đạt 1.259,8 tỷ đồng/phiên.

Năm 2024, theo ông Nguyễn Đức Chi, tình hình thế giới và khu vực dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong khi đó, đây là năm có ý nghĩa quan trọng để thực hiện các mục tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm và kế hoạch 5 năm 2021 - 2025. Với sự điều hành của Chính phủ và nền tảng hiện có của TTCK, Thứ trưởng Bộ Tài chính đặt niềm tin thị trường sẽ phát triển cả về quy mô, chất lượng theo hướng bền vững trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Bên cạnh việc tổ chức triển khai Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030, lãnh đạo Bộ Tài chính chia sẻ nhiều giải pháp khác. Đó là, sớm đưa hệ thống công nghệ thông tin mới vào hoạt động để đồng bộ về giao dịch, thanh toán sau giao dịch tại các sở giao dịch chứng khoán và VSDC; phát triển các sản phẩm mới, cải cách thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch, các định chế tài chính trung gian và các nhà đầu tư. Đó là, tăng cường vai trò quản lý nhà nước, bảo đảm tính răn đe, kỷ luật, kỷ cương của thị trường. Đó là, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành triển khai các giải pháp nâng hạng TTCK. Tiếp cận các chuẩn mực và thông lệ quốc tế, từng bước thu hẹp khoảng cách phát triển giữa TTCK Việt Nam với khu vực và thế giới.

Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, việc nâng hạng nếu thực hiện được, sẽ đem lại nhiều lợi ích cho TTCK, trong đó có việc thu hút dòng vốn ngoại gián tiếp ròng khoảng 7,2 tỷ USD vào Việt Nam. Nguồn đầu tư này đến từ các quỹ đầu tư lớn và các nhà đầu tư gián tiếp nước ngoài khác.